Tăng năng suất lao động phải dựa vào kinh tế số

Nếu không đẩy mạnh chuyển đổi số, tạo ra việc làm số trong môi trường số... thì mục tiêu thu hẹp năng suất lao động với các nước trong khu vực ngày một xa vời.
Đổi mới sáng tạo để tăng năng suất Phấn đấu tăng năng suất lao động ngành công nghiệp chế biến, chế tạo đạt 6,5 - 7,0%/năm

Năm 2024, Quốc hội đặt mục tiêu năng suất lao động tăng 4,8 - 5,3%. “Nếu không đẩy mạnh chuyển đổi số, kinh tế số, tạo ra việc làm số và việc làm trong môi trường số thì mục tiêu thu hẹp năng suất lao động với các nước trong khu vực ngày một xa vời”, bà Nguyễn Thị Thanh Mai, Phó vụ trưởng Vụ Thống kê dân số và lao động (Tổng cục Thống kê) nhấn mạnh.

Tăng năng suất lao động phải dựa vào kinh tế số
Bà Nguyễn Thị Thanh Mai, Phó vụ trưởng Vụ Thống kê dân số và lao động (Tổng cục Thống kê

Tổng cục Thống kê đã từng thử đo lường tỷ trọng đóng góp của kinh tế số vào GDP. Thưa bà, hiện tại tỷ trọng này là bao nhiêu?

Năm 2023 chưa kết thúc, chưa có đầy đủ số liệu, nên Tổng cục Thống kê chưa tính toán được, nhưng ước tính tỷ trọng kinh tế số đóng góp vào GDP khoảng 12%. Còn năm 2022, ngành thống kê đã thử nghiệm tính toán tỷ trọng kinh tế số trong GDP đạt 12,6%. Theo tôi được biết, Bộ Thông tin và Truyền thông tính toán, đến tháng 6/2023, tỷ trọng kinh tế số trong GDP đạt 15,2%.

Vì sao lại có sự chênh lệch như vậy, thưa bà?

Theo Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD), kinh tế số bao gồm tất cả các hoạt động kinh tế dựa vào hoặc được tăng cường đáng kể bằng cách sử dụng các yếu tố đầu vào kỹ thuật số, bao gồm công nghệ, cơ sở hạ tầng kỹ thuật số, dịch vụ kỹ thuật số và dữ liệu. Mặc dù các tổ chức quốc tế đã đưa ra khái niệm về kinh tế số, nhưng các khái niệm chưa đồng nhất vì hiểu thế nào về kinh tế số là khá phức tạp.

Khi chưa có cách hiểu thống nhất thì không có các tiêu chí đo lường thống nhất, khiến số liệu không đồng nhất, khó so sánh nền kinh tế nào được số hóa hơn, chuyển đổi số nhanh hơn. Ví dụ, Thống kê quốc gia Trung Quốc tính toán, tỷ trọng kinh tế số trong GDP của Trung Quốc là 40% GDP. Trong khi đó, Hoa Kỳ công bố, tỷ trọng kinh tế số của họ chỉ chiếm 10,3% GDP; Canada 6-7% GDP; Australia là 6,1% GDP; Thái Lan 14,1%...

Về lý thuyết và cả trên thực tế, nền kinh tế phát triển hơn, tiên tiến hơn thì kinh tế số đóng góp vào GDP nhiều hơn, nhưng số liệu về kinh tế số do các nền kinh tế lại không phải như vậy. Nguyên nhân là do các nước sử dụng khái niệm kinh tế số khác nhau, dẫn đến có hoạt động kinh tế nước này tính là kinh tế số, nước khác lại không. Và đây cũng lý giải số liệu khác nhau về kinh tế số do Tổng cục Thống kê tính toán khác so với Bộ Thông tin và Truyền thông.

Vậy Tổng cục Thống kê căn cứ vào khái niệm nào để tính ra kinh tế số?

Chúng tôi dựa vào khái niệm của OECD. Đây cũng là khái niệm được nhiều nước áp dụng, trong đó có khối G7.

Kinh tế số được hiểu là hoạt động kinh tế sử dụng công nghệ số và dữ liệu số làm yếu tố đầu vào chính, sử dụng môi trường số làm không gian hoạt động chính, sử dụng công nghệ thông tin - viễn thông để tăng năng suất lao động, đổi mới mô hình kinh doanh và tối ưu hóa cấu trúc nền kinh tế. Từ cách hiểu này, chúng tôi đã tính toán, năm 2022, tỷ trọng kinh tế số đóng góp vào GDP 12,6% và năm nay giảm xuống, ước chỉ đạt 12%.

Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XIII đề ra mục tiêu, đến năm 2025, kinh tế số phải đạt 20% GDP và đạt 30% GDP vào năm 2030. Như vậy, thưa bà, dù lấy theo số liệu của Tổng cục Thống kê hay Bộ Thông tin và Truyền thông thì cũng không dễ đạt được mục tiêu này?

Như tôi đã nói, hiện có nhiều khái niệm về kinh tế số khiến cách tính giá trị tăng thêm của kinh tế số vào GDP khác nhau. Nhưng tựu trung lại, kinh tế số bao gồm kinh tế số lõi, hẹp, rộng và xã hội số.

Cụ thể, kinh tế số lõi là tất cả các hoạt động kinh tế của nhà sản xuất hàng hóa công nghệ thông tin và dịch vụ kỹ thuật số theo phân ngành kinh tế; kinh tế số hẹp bao gồm phần “lõi” và các đơn vị kinh tế hoàn toàn dựa trên công nghệ và dữ liệu kỹ thuật số để vận hành, ví dụ như nền tảng thanh toán di động, nền tảng thương mại điện tử; kinh tế số rộng, bao gồm phần “hẹp” và các đơn vị kinh tế mà hoạt động sản xuất được tăng cường đáng kể nhờ công nghệ và dữ liệu số. Và cuối cùng là xã hội số, bao gồm phần “rộng” và hoạt động cá nhân trong xã hội dựa vào nền tảng số. Nếu tính theo xã hội số thì tỷ trọng đóng góp của kinh tế số vào GDP của Việt Nam không hề thấp.

Như vậy, tỷ trọng kinh tế số bao nhiêu không quan trọng, mà quan trọng là làm sao phải đẩy mạnh chuyển đổi số, phát triển kinh tế số, thưa bà?

Trong cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, tăng trưởng kinh tế không còn quá phụ thuộc vào lợi thế tài nguyên, địa chính trị hay nguồn nhân lực, mà là năng suất lao động dựa vào kinh tế số, nền tảng số. Theo tính toán của Tổng cục Thống kê, sản lượng nhóm ngành sản xuất sản phẩm công nghệ thông tin tăng một đồng sẽ kích thích các ngành khác của nền kinh tế tăng lên 0,3 đồng; nhóm ngành truyền thông và nội dung số tăng sản lượng một đồng, kích thích các ngành khác tăng sản lượng 0,39 đồng; sản lượng nhóm ngành dịch vụ công nghệ thông tin tăng một đồng làm tăng sản lượng các ngành khác 0,28 đồng.

Kinh tế số, chuyển đổi số, xã hội số ngày càng dựa vào công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, nhưng con người vẫn là trung tâm, là nhân tố quyết định, nếu không, dù được trang bị công nghệ tối tân đến đâu, trí tuệ nhân tạo phát triển thế nào đi chăng nữa, thì cũng không thể tăng được năng suất lao động, hiệu quả lao động.

Cũng như nhiều quốc gia trên thế giới, dân số Việt Nam đang trải qua những thay đổi sâu sắc trong phân bố tuổi với quá trình chuyển đổi nhân khẩu học. Vào năm 2035-2037, Việt Nam sẽ bước vào thời kỳ già hóa dân số, nên ngay từ bây giờ, nếu người dân không được trang bị kiến thức và làm việc trong môi trường số với công nghệ thay đổi chóng mặt, thì khi bước vào già hóa dân số sẽ thiếu lao động trầm trọng, tác động tiêu cực đến sự ổn định và phát triển kinh tế, xã hội vô cùng lớn.

baodautu.vn
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★
Bài viết cùng chủ đề: kinh tế số

Có thể bạn quan tâm

Tin mới nhất

TP. Hồ Chí Minh: Xác minh vụ đêm nhạc Westlife xuất hiện quảng cáo website cá độ, tiền ảo

TP. Hồ Chí Minh: Xác minh vụ đêm nhạc Westlife xuất hiện quảng cáo website cá độ, tiền ảo

Sở Văn hóa và Thể thao TP.HCM sẽ phối hợp các cơ quan liên quan để xác định lại tính chất vụ việc đêm nhạc Westlife xuất hiện quảng cáo web cá độ, tiền ảo.
Hợp tác quốc tế để thế giới hiểu đúng về Công đoàn Việt Nam

Hợp tác quốc tế để thế giới hiểu đúng về Công đoàn Việt Nam

Diễn đàn “Nâng cao hiệu quả hoạt động đối ngoại công đoàn, phát huy vai trò công đoàn ngành tham gia hội nhập quốc tế", diễn ra tại Bộ Công Thương chiều 30/11.
Đảm bảo an ninh, an toàn bảng điện tử quảng cáo bằng LED

Đảm bảo an ninh, an toàn bảng điện tử quảng cáo bằng LED

Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương) yêu cầu các đơn vị, tổ chức rà soát toàn bộ bảng điện tử chạy LED thuộc phạm vi quản lý.
Bảo vệ an toàn cho đoàn viên, thanh niên trên không gian mạng

Bảo vệ an toàn cho đoàn viên, thanh niên trên không gian mạng

Khi tham gia không gian mạng, đoàn viên, thanh niên có thể gặp phải những nguy cơ như: Bị đánh cắp thông tin cá nhân, bị bắt nạt trực tuyến...
Thanh Hóa: Giải cứu tài xế mắc kẹt trong xe ô tô sau tai nạn giao thông

Thanh Hóa: Giải cứu tài xế mắc kẹt trong xe ô tô sau tai nạn giao thông

Lực lượng Cảnh sát phòng cháy chữa cháy và Cứu nạn cứu hộ Công an tỉnh Thanh Hóa giải cứu thành công tài xế mắc kẹt trong xe ô tô sau vụ tai nạn giao thông

Tin cùng chuyên mục

10 thành phố có chi phí sinh hoạt đắt đỏ nhất thế giới

10 thành phố có chi phí sinh hoạt đắt đỏ nhất thế giới

Singapore và Zurich hiện cùng đứng đầu thế giới về cuộc sống đắt đỏ, với chi phí sinh hoạt cao chưa từng thấy.
Ngày mai 1/12, áp dụng quy định mới về cấp đổi giấy phép lái xe

Ngày mai 1/12, áp dụng quy định mới về cấp đổi giấy phép lái xe

Từ ngày mai 1/12, áp dụng quy định mới về cấp đổi giấy phép lái xe nhằm khuyến khích người dân sử dụng dịch vụ công trực tuyến.
Việt Nam có thể đạt được mục tiêu giảm phát thải ròng bằng “0”

Việt Nam có thể đạt được mục tiêu giảm phát thải ròng bằng “0”

UNDP đánh giá cao những nỗ lực của Chính phủ Việt Nam trong việc hiện thực hóa mục tiêu đầy tham vọng nhằm đạt phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050.
Cảng hàng không Điện Biên khai thác trở lại từ ngày 2/12

Cảng hàng không Điện Biên khai thác trở lại từ ngày 2/12

Ngày 2/12/2023 sẽ đưa vào hoạt động trở lại Cảng hàng không Điện Biên. Đến thời điểm này, việc thi công các hạng mục của dự án đã hoàn thành.
1664 Blanc - mang văn hóa uống bia Pháp đến với Việt Nam

1664 Blanc - mang văn hóa uống bia Pháp đến với Việt Nam

Là kết tinh văn hóa uống bia nước Pháp suốt 300 năm qua, 1664 Blanc đang trở thành đại sứ giao lưu văn hóa Pháp - Việt với tinh thần tươi vui và kết nối.
Cần Thơ: Thành lập Tổ công tác đặc biệt hỗ trợ hoàn thành chỉ tiêu thu thuế năm 2023

Cần Thơ: Thành lập Tổ công tác đặc biệt hỗ trợ hoàn thành chỉ tiêu thu thuế năm 2023

Tổ công tác được giao nhiệm vụ hỗ trợ ngành thuế Cần Thơ và các đơn vị hoàn thành chỉ tiêu thu hơn 1.650 tỷ đồng tiền thuế trong tháng 12/2023.
Khách du lịch đến Sapa bằng đường sắt nên biết

Khách du lịch đến Sapa bằng đường sắt nên biết

Đường sắt tăng hàng chục chuyến tàu Hà Nội - Lào Cai trong tháng 12 nhằm phục vụ du khách đến Sa Pa tăng cao vào mùa đông.
Mức thưởng Tết của các trường đại học năm 2024 như thế nào?

Mức thưởng Tết của các trường đại học năm 2024 như thế nào?

Đối với mức thưởng Tết Nguyên đán 2024, Trường Đại học Công Thương TP. Hồ Chí Minh đã công bố mức thưởng cho toàn bộ nhân viên.
60 doanh nghiệp tuyển dụng 3.000 việc làm tại ngày hội tuyển dụng IUH

60 doanh nghiệp tuyển dụng 3.000 việc làm tại ngày hội tuyển dụng IUH

Hơn 3.000 vị trí việc làm được 60 doanh nghiệp trong và ngoài nước trực tiếp phỏng vấn và tuyển dụng trong “Ngày hội tuyển dụng, việc làm năm 2023” tại IUH.
Quảng Bình: Cứu thành công 3 ngư dân bị chìm tàu giữa biển

Quảng Bình: Cứu thành công 3 ngư dân bị chìm tàu giữa biển

Sáng 30/11, tin từ Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên Phòng tỉnh Quảng Bình, lực lượng vừa phối hợp với ngư dân xã Quảng Đông cứu thành công 3 ngư dân bị chìm tàu trên biển
Lùi lịch chi trả lương hưu tháng 12/2023: Khi nào người dân được nhận?

Lùi lịch chi trả lương hưu tháng 12/2023: Khi nào người dân được nhận?

Do ngày chi trả lương hưu tháng 12 rơi vào thứ Bảy nên một số người nhận lương hưu thông qua tài khoản ngân hàng có thể nhận lương trễ hơn.
Tác dụng không ngờ khi mỗi sáng ăn một lát gừng tươi

Tác dụng không ngờ khi mỗi sáng ăn một lát gừng tươi

Không chỉ là loại gia vị quen thuộc, gừng còn có rất nhiều công dụng đối với sức khoẻ. Nếu sử dụng gừng đúng cách, cơ thể bạn sẽ nhận được vô vàn lợi ích.
Xây dựng chuỗi giá trị xanh trong quy trình sản xuất

Xây dựng chuỗi giá trị xanh trong quy trình sản xuất

Thực hiện Chương trình Sản xuất và tiêu dùng bền vững trên địa bàn TP. Hà Nội năm 2023 đã tạo những chuyển biến tích cực trong công tác bảo vệ môi trường.
Bà Rịa – Vũng Tàu: “Siết” quản lý khai thác cát, sỏi lòng sông

Bà Rịa – Vũng Tàu: “Siết” quản lý khai thác cát, sỏi lòng sông

UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu yêu cầu các sở, ngành và các đơn vị liên quan tăng cường công tác quản lý khai thác khoáng sản cát, sỏi lòng sông.
Hà Nội: Cần xử lý nghiêm học sinh THPT vi phạm giao thông

Hà Nội: Cần xử lý nghiêm học sinh THPT vi phạm giao thông

Tại nhiều cổng trường THPT ở Hà Nội, nhiều học sinh đi xe máy đến trường không đội mũ bảo hiểm, kẹp ba, thậm chí chưa đủ tuổi đã đi xe máy trên 50 phân khối.
Đợt không khí lạnh ở miền Bắc sẽ diễn ra như thế nào?

Đợt không khí lạnh ở miền Bắc sẽ diễn ra như thế nào?

Do ảnh hưởng của khối không khí lạnh, từ đêm 30/11, khu vực Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ trời chuyển rét, vùng núi cao có nơi dưới 11 độ C.
Công dụng “thần dược” của cây lạc tiên

Công dụng “thần dược” của cây lạc tiên

Cây lạc tiên thường mọc dại ở các vùng đồi núi phía Bắc nước ta. Đây là một loại rau, một loại quả khi chín có vị ngọt nhẹ và có nhiều công dụng với sức khỏe.
Dự báo thời tiết biển hôm nay 30/11/2023: Dự báo có mưa dông trên biển, gió mạnh và sóng lớn

Dự báo thời tiết biển hôm nay 30/11/2023: Dự báo có mưa dông trên biển, gió mạnh và sóng lớn

Thời tiết biển hôm nay 30/11, Ở vùng biển phía Đông Bắc của khu vực Bắc Biển Đông có gió Đông Bắc mạnh cấp 6, có lúc cấp 7.
Dự báo thời tiết Hà Nội hôm nay 30/11/2023: Hà Nội sáng sớm sương mù, có mưa vài nơi, trời lạnh

Dự báo thời tiết Hà Nội hôm nay 30/11/2023: Hà Nội sáng sớm sương mù, có mưa vài nơi, trời lạnh

Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia dự báo thời tiết Hà Nội hôm nay 30/11/2023, Hà Nội trời lạnh và có mưa vài nơi, sáng sớm có sương mù
Thời tiết hôm nay 30/11/2023: Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ trời chuyển rét, có nơi dưới 11 độ

Thời tiết hôm nay 30/11/2023: Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ trời chuyển rét, có nơi dưới 11 độ

Dự báo thời tiết hôm nay ngày 30/11/2023: Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ trời chuyển rét, vùng núi có nơi rét đậm, rét hại. Thời tiết chi tiết các vùng miền cả nước.
Xem thêm
Mobile VerionPhiên bản di động