Tiềm năng sản xuất hàng hóa lớn
Theo ông Hoàng Văn Dự, Phó Giám đốc Trung tâm Xúc tiến thương mại nông nghiệp (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), miền núi, vùng sâu, vùng xa và hải đảo là những địa bàn tập trung nhiều vị trí chiến lược trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc cũng như tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Trong thời gian qua, dưới sự chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về phát triển kinh tế các vùng đặc biệt khó khăn, Bộ Công Thương, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cùng các Bộ, ngành và địa phương đã triển khai thực hiện có hiệu quả các chính sách về phát triển các vùng khó khăn theo phạm vi quản lý Nhà nước được giao.
Các chính sách này bước đầu mang lại những kết quả tích cực; diện mạo khu vực miền núi, vùng sâu, vùng xa và hải đảo đã từng bước thay đổi, nhất là hạ tầng kinh tế - xã hội đã được đầu tư đáng kể. Kinh tế tăng trưởng, đời sống vật chất và tinh thần của người dân từng bước được nâng lên, các ngành kinh tế địa phương như thương mại, dịch vụ, sản xuất công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, nuôi trồng, đánh bắt thủy hải sản đều phát triển so với trước đây.
“Sản xuất một số vùng đã có bước phát triển theo hướng sản xuất hàng hóa. Đời sống vật chất và tinh thần của người dân nơi đây được nâng lên từng bước, tỷ lệ hộ nghèo tại khu vực miền núi, vùng sâu, vùng xa và hải đảo đã giảm đáng kể, các hoạt động giáo dục, y tế, văn hóa - xã hội đều có chuyển biến tích cực” - ông Hoàng Văn Dự cho hay.
Thời gian qua, Bộ Công Thương đã chủ trì, phối hợp với các địa phương, đơn vị triển khai các hoạt động tuyên truyền, quảng bá hỗ trợ phát triển thương mại miền núi, hải đảo |
Ông Trần Duy Đông, Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước cho rằng, mặc dù gặp nhiều khó khăn, trở ngại nhưng trên thực tế, tiềm năng sản xuất hàng hóa của miền núi, vùng sâu, vùng xa và hải đảo rất lớn bởi diện tích, vị trí địa lý trải dài từ Bắc tới Nam, từ miền núi đến hải đảo với nhiều sản vật được thiên nhiên ban tặng.
Trong những năm gần đây, hoạt động sản xuất tại miền núi, vùng sâu, vùng xa và hải đảo đã và đang tạo ra nhiều sản phẩm hàng hoá có giá trị, được chứng nhận nhãn hiệu tập thể và bảo hộ chỉ dẫn địa lý, không chỉ đáp ứng nhu cầu tại địa phương mà còn được đẩy mạnh tiêu thụ tại thị trường trong và ngoài nước. Trong đó, nhiều sản phẩm đặc trưng, đặc sản như xoài tròn Yên Châu, vải Lục Ngạn, nhãn Sông Mã… đã được chú trọng phát triển thương hiệu và xuất khẩu thành công sang các thị trường khó tính như Hoa Kỳ, Nhật Bản, Australia, châu Âu…, góp phần quan trọng trong việc nâng cao giá trị sản xuất và thu nhập cho người nông dân.
“Đáng chú ý, nhờ việc triển khai các chính sách hỗ trợ của Chính phủ và các Bộ, ngành, địa phương, hoạt động kinh tế thương mại tại miền núi, vùng sâu, vùng xa và hải đảo đã có những chuyển biến đáng kể, góp phần tạo ra cơ hội giảm nghèo, cải thiện đời sống cho người dân nơi đây” - ông Trần Duy Đông nhấn mạnh.
Trong đó, Chương trình phát triển thương mại miền núi, vùng sâu, vùng xa và hải đảo được triển khai thực hiện trong giai đoạn 2015-2020 theo Quyết định số 964/QĐ-TTg ngày 30/6/2015 của Thủ tướng Chính phủ đã đạt được nhiều kết quả tích cực, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao thu nhập của người dân, đồng thời đảm bảo an ninh quốc phòng khu vực này.
Để tiếp tục thúc đẩy hoạt động thương mại tại miền núi, vùng sâu, vùng xa và hải đảo, ngày 13/7/2021, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1162/QĐ-TTg về việc phê duyệt Chương trình phát triển thương mại miền núi, vùng sâu, vùng xa và hải đảo giai đoạn 2021 - 2025.
Mục tiêu cụ thể của chương trình trong cả giai đoạn 2021-2025 là phấn đấu đưa tổng mức bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tại miền núi, vùng sâu, vùng xa và hải đảo đạt mức tăng trưởng 9 - 11% hàng năm; phát triển các sản phẩm, hàng hóa có thương hiệu là đặc trưng, đặc sản, tiềm năng, lợi thế của khu vực; khuyến khích, phát triển thương nhân, doanh nghiệp có năng lực thuộc mọi thành phần kinh tế tham gia hoạt động thương mại tại miền núi, vùng sâu, vùng xa và hải đảo, mỗi năm tăng trung bình 8 - 10%.
Chương trình được triển khai thực hiện trên phạm vi 287 huyện miền núi, vùng sâu, vùng xa và hải đảo thuộc 48 tỉnh, thành phố trên cả nước. Đây là những khu vực có đặc thù địa lý xa xôi, mật độ dân cư thưa thớt, hạ tầng chưa phát triển và nội lực còn hạn chế, gây nhiều trở ngại cho việc thu hút đầu tư và phát triển thương mại.
Hoạt động kết nối cần được triển khai từ Trung ương đến địa phương
Lãnh đạo Vụ Thị trường trong nước khẳng định, để triển khai có hiệu quả Chương trình phát triển thương mại miền núi, vùng sâu, vùng xa và hải đảo trong giai đoạn 2021 - 2025, việc đẩy mạnh công tác tuyên truyền, quảng bá, giới thiệu về các sản phẩm của miền núi, vùng sâu, vùng xa và hải đảo đóng vai trò rất quan trọng.
Việc đẩy mạnh công tác tuyên truyền, quảng bá, giới thiệu về các sản phẩm của miền núi, vùng sâu, vùng xa và hải đảo đóng vai trò rất quan trọng |
"Đây là yếu tố góp phần kết nối và đưa sản phẩm đến gần hơn với người tiêu dùng nhằm kích thích tiêu thụ, thúc đẩy sản xuất, phát triển thương mại của miền núi, vùng sâu, vùng xa và hải đảo nhằm thu hẹp khoảng cách chênh lệch giữa các vùng miền" - ông Đông khẳng định.
Bà Nguyễn Thị Hương, đại diện Cục Công Thương địa phương (Bộ Công Thương) cho rằng, để thúc đẩy các hoạt động thương mại khu vực miền núi vùng, sâu vùng xa và hải đảo cần đẩy mạnh các hoạt động khuyến công, đẩy mạnh các hoạt động kết nối tìm đầu ra cho các sản phẩm vùng miền.
“Các hoạt động kết nối cần được triển khai từ Trung ương đến địa phương, từ các Sở Công Thương cho đến các hiệp hội, ngành hàng, ngành nghề, các tổ chức hiệp hội và các doanh nghiệp với nhiều hình thức online và offline linh hoạt phù hợp với tình hình thực tiễn; không chỉ tại thị trường trong nước mà còn kết nối online để đưa ra nước ngoài những mặt hàng nông sản để tiếp tục thu về kim ngạch xuất nhập khẩu lớn” - bà Nguyễn Thị Hương nhấn mạnh.
Đại diện Cục Công Thương địa phương cũng nêu dẫn chứng, thời gian qua, hàng triệu tấn nông sản đã được tiêu thụ tại thị trường trong nước và xuất khẩu. Đơn cử như tỉnh Bắc Giang, địa phương đã tiêu thụ được hàng trăm tấn vải thiều trong tình huống khó khăn nhất, kể cả dịch bệnh cũng như tình huống đóng biên biên giới khi đường tiểu ngạch đi khó khăn.
“Vai trò của các Sở Công Thương các tỉnh, thành phố cũng rất quan trọng trong việc kết nối, đưa nông sản của địa phương mình vào các kênh phân phối hiện đại với sự chung tay của chính quyền Trung ương và địa phương” - bà Hương khẳng định.
Bên cạnh kết nối doanh nghiệp với doanh nghiệp, doanh nghiệp sản xuất và người tiêu dùng, cần tập trung vào kết nối cho doanh nghiệp phân phối, đưa hàng hóa đến tay người tiêu dùng để đẩy mạnh tiêu thụ hàng hóa, nông sản có chất lượng, có nguồn gốc xuất xứ. Bước đầu hình thành được những chuỗi cung ứng, tiêu thụ sản phẩm đặc trưng vùng miền theo hướng hiện đại, bền vững. Như vậy các sản phẩm của khu vực miền núi hải đảo mới có thể tiêu thụ được tốt mang lại giá trị cao hơn góp phần thúc đẩy đời sống kinh tế xã hội tại khu vực này.