Tăng chỉ tiêu, tỷ lệ ‘chọi’ lớp 10 chuyên không giảm nhiệt

Kỳ thi vào lớp 10 chuyên năm 2025 đang bước vào giai đoạn nước rút. Nhưng cùng với sự nóng lên của các lớp ôn thi, làn sóng lo lắng của phụ huynh, học sinh về “tỷ lệ chọi” lại bùng lên mạnh mẽ như mọi năm. Có điều, các nhà giáo - những người trực tiếp vận hành hệ thống trường chuyên - lại đang gửi đi một thông điệp rõ ràng “tỷ lệ chọi không phải là thước đo năng lực”.

Sắp diễn ra kỳ thi vào lớp 10 chuyên năm học 2025-2026. Ảnh minh họa

Năm 2025, Hà Nội có 4 trường chuyên trực thuộc Sở Giáo dục và Đào tạo gồm: Trung học phổ thông chuyên Hà Nội - Amsterdam, chuyên Nguyễn Huệ, chuyên Chu Văn An và chuyên Sơn Tây. Tổng số lớp chuyên tăng từ 64 lên 78, tương ứng 2.730 chỉ tiêu -nhiều hơn 500 so với năm ngoái. Số lượng học sinh tốt nghiệp trung học cơ sở năm nay vào khoảng 127.000 em, nghĩa là cứ khoảng 47 học sinh lớp 9 thì chỉ có 1 em đỗ vào lớp chuyên.

Tưởng như tăng lớp, tăng chỉ tiêu sẽ làm “giảm nhiệt” cuộc đua. Nhưng theo dự báo, tỷ lệ chọi năm nay không những không giảm mà còn có xu hướng tăng. Nguyên do xuất phát từ tâm lý đám đông. Khi thấy chỉ tiêu tăng, nhiều phụ huynh tưởng cơ hội rộng mở, nên cho con thi vào chuyên với kỳ vọng cao hơn. Vòng xoáy ấy lại đẩy tỷ lệ chọi tiếp tục leo thang.

Theo chia sẻ của một số lãnh đạo trường trung học phổ thông chuyên trên địa bàn thành phố, tỷ lệ chọi chỉ là con số minh họa, không nói lên học sinh đó đứng thứ bao nhiêu về năng lực. Có những lớp chuyên, tỷ lệ chọi thấp nhưng thực chất quy tụ toàn học sinh giỏi. Lại có năm, điểm chuẩn tụt dốc không phải vì đề dễ, mà do thí sinh rút lui vì... "sợ điểm chuẩn cao".

Một ví dụ điển hình là môn chuyên Lịch sử của trường Chu Văn An, năm 2023-2024 điểm chuẩn là 40,75 nhưng sang năm sau rơi tự do còn 32,5. Chỉ vì học sinh lo ngại mức điểm chuẩn quá cao, nên e ngại đăng ký.

Không một vị lãnh đạo nào của trường chuyên Hà Nội nhắc tới “mẹo thi đỗ”. Thay vào đó là những nguyên tắc cốt lõi: Tự học, tự chủ, vững kiến thức gốc, rèn tư duy và kiểm soát tâm lý.

Mặc dù đề thi môn Văn sẽ sử dụng ngữ liệu ngoài sách giáo khoa nhưng không có nghĩa trong quá trình làm bài, các kiến thức các em đã được không được lấy làm minh chứng. Các con được đưa vào bài thi. Ngoài ra, cha mẹ nên cùng con xem thêm các chương trình chính luận... để lấy kiến thức. Người chấm sẽ bị các con kéo vào các lập luận và chắc chắn được điểm cao.

Với cha mẹ, phải biết môn chuyên nào phù hợp với con và dự phòng các phương án khác nhau rồi sắp xếp các nguyện vọng phù hợp. Bố mẹ hãy luôn động viên, khích lệ các con, là người định hướng, còn con là người quyết định.