Tại sao doanh nghiệp Nghệ An chưa phát triển?

Bí thư tỉnh ủy Nghệ An Nguyễn Đắc Vinh phát biểu chủ trì hội nghị

Những vướng mắc của doanh nghiệp

Đó cũng là nội dung chủ đạo tại Hội nghị gặp mặt tuyên dương các nhà đầu tư, doanh nghiệp tiêu biểu diễn ra vào tuần qua tại Nghệ An. Ủy viên T.Ư Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Đắc Vinh chia sẻ, hết tháng 6/2016 tỉnh Nghệ An có gần 15.200 doanh nghiệp đăng ký kinh doanh. Tỷ trọng vốn đăng ký bình quân trên một doanh nghiệp là 4,12 tỷ đồng, trong khi cả nước là 7,84 tỷ đồng. Thực tế này cho thấy doanh nghiệp của tỉnh rất nhiều nhưng rất ít doanh nghiệp phát triển về quy mô. Khối doanh nghiệp của tỉnh đóng góp cho ngân sách mỗi năm là 2.677 tỷ đồng thì trong đó có 22 doanh nghiệp đã đóng được 1.489 tỷ đồng (hơn 50% cả tỉnh). Đây chính là điều mà chúng ta đáng phải suy nghĩ. Tại sao các doanh nghiệp của tỉnh lại chưa đáp ứng được những kỳ vọng lớn lao của nhân dân. Tại sao trong số 15.200 doanh nghiệp đăng ký thì chỉ có 9000 doanh nghiệp hoạt động? Tại sao doanh nghiệp có đóng góp lớn cho ngân sách của tỉnh lại chỉ có vài chục? Rõ ràng doanh nghiệp nào cũng muốn mình phát triển và có quy mô lớn nhưng tại sao đến nay doanh nghiệp của tỉnh lại chưa phát triển?

Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Đắc Vinh cũng đã thẳng thắn nêu: nguyên nhân có phải do Nhà nước, có phải do chính quyền hay cấp ủy Nghệ An? Hay có phải do điều kiện tự nhiên xã hội như hạ tầng, kỹ thuật… của tỉnh Nghệ An đã cản trở đến sự phát triển của doanh nghiệp? Hoặc có phải bản thân chính doanh nghiệp là một trong những lý do khiến cho doanh nghiệp tỉnh ta chưa đáp ứng được kỳ vọng của nhân dân? Ví như cách thức chúng ta quản trị doanh nghiệp hay tư duy phát triển? Nếu không trả lời được những câu hỏi trên thì chúng ta sẽ không có được những giải pháp hiệu quả để thay đổi tình hình.

Trả lời những băn khoăn của Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Đắc Vinh, ông Trương Quốc Tuấn – Giám đốc Công ty TNHH Thiện Mỹ thừa nhận, doanh nghiệp hiện chỉ mới giỏi về thao lược chứ kiến thức về quản trị, hạch toán và quản lý lao động còn rất kém. Lâu nay doanh nghiệp chỉ mở rộng quy mô nhưng lại không nâng cao kiến thức. Vì thế để tăng sức đề kháng thì doanh nghiệp phải thay đổi tư duy. Theo tinh thần Nghị quyết số 35/NQ-CP ngày 16/5/2016 về hỗ trợ và phát triển doanh nghiệp đến năm 2020 thì mọi thành phần kinh tế to nhỏ đều được tiếp cận nguồn lực của nhà nước, bình đẳng với nhau. Nhưng hiện các doanh nghiệp tư nhân tiếp cận nguồn lực nhà nước cực kỳ khó khăn. Mặt khác hiện trên địa bàn tỉnh đang xảy ra tình trạng giá cho các doanh nghiệp thuê đất ở cùng một cụm công nghiệp không giống nhau. Vì thế tỉnh cần phải minh bạch giá cho thuê đất để các doanh nghiệp đều thấy mọi thành phần đầu tư đều có quyền lợi, trách nhiệm như nhau. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp kinh doanh muốn đầu tư lớn thì cần phải ổn định về đất đai, mặt bằng sạch, điện nước… nhưng những cái này lại đang bị vướng rất nhiều.

Toàn cảnh hội nghị

Không chỉ ông Tuấn mà đại diện nhiều doanh nghiệp cũng mong muốn, dù doanh nghiệp nhỏ hay lớn đều phải bình đẳng, chung một chủ trương. “Tại sao lại có những doanh nghiệp được thuê đất, cấp đất để đầu tư nhưng 9-10 năm vẫn không đầu tư lại không bị thu hồi. Tỉnh giải thích rất khó xử lý vì đất đã cấp và chỉ có điều tiết bằng cách thu tiền thuê đất. Nhưng tôi nghĩ nếu chỉ thu tiền thuê đất thì không thể bằng việc có sản xuất kinh doanh trên đó, tạo được rất nhiều việc làm và thu được nhiều khoản khác”, bà Hồ Thị Tân – Giám đốc Công ty Quyết Thành dẫn chứng.

Về vấn đề giải quyết đất thuê, đã khiến cho đại diện một doanh nghiệp phải thốt lên: đó là vấn đề rất nhàm chán, không đơn giản, thậm chí là khổ thân và phức tạp. Ông Phan Thanh Miễn – Chủ tịch Hội doanh nghiệp nhỏ và vừa Nghệ An “hiến kế”: tỉnh cần phải quan tâm quỹ đất cho doanh nghiệp và không nên đưa quỹ đất đã thu hồi để làm nhà ở tư nhân. Như thế sẽ rất lãng phí, phải tiết kiệm đất để làm hạ tầng cho doanh nghiệp phát triển.

Ông Trần Anh Sơn – Phó Chủ tịch thường trực Hội doanh nghiệp tiêu biểu Nghệ An cũng đề xuất: mong mỏi của doanh nghiệp đối với các cấp chính quyền tỉnh, đó là tốc độ làm các thủ tục hành chính, nên tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp phát triển và đủ sức cạnh tranh.

Không hình sự hóa quan hệ kinh tế

Điều khiến cho Hội nghị “nóng” ngay từ giây phút bắt đầu đó là khi ông Lương Đình Nghĩa - Phó Chủ tịch Hội doanh nghiệp nhỏ và vừa Nghệ An nêu vấn đề liên quan đến việc hình sự hóa quan hệ kinh tế. Ông dẫn: Nghị quyết số 35/NQ-CP ngày 16/5/2016 về hỗ trợ và phát triển doanh nghiệp đến năm 2020 của Chính phủ cũng đã đề cập: một trong những nguyên tắc để xây dựng và hoàn thiện thể chế kinh tế, tạo môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi cho doanh nghiệp phát triển và trở thành động lực của nền kinh tế đó là không hình sự hóa quan hệ kinh tế, dân sự. Điều này tại hội nghị “Doanh nghiệp - Động lực phát triển kinh tế”, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc cũng đã khẳng định: “tinh thần lớn nhất của Chính phủ là không hình sự hóa hoạt động hành chính và kinh tế”. Nhưng hiện trên địa bàn tỉnh đang có sự việc gây xôn xao cộng đồng doanh nghiệp tỉnh nhà mà có liên quan đến vấn đề hình sự hóa quan hệ kinh tế.

Đó là, ngày 30/7/2016 Công an tỉnh Nghệ An đã bắt khẩn cấp bà Hoàng Thị Oanh - một thành viên ở Công ty TNHH kinh doanh XNK lâm sản Tám Oanh (ở xóm 6 xã Diễn Thịnh, huyện Diễn Châu). Lý do bị bắt, báo chí đưa tin của người có trách nhiệm ở Công an tỉnh là bà Oanh cùng chồng - ông Cao Đức Tám và nhân viên có hành vi tẩu tán tài liệu và công ty này có dấu hiệu trốn hơn 120 tỉ đồng. Điều khó hiểu là theo Bản kết luận điều tra vụ án số 03/PC46 ngày 30/3/2016 của Công an tỉnh thì Công ty TNHH kinh doanh XNK lâm sản Tám Oanh chỉ trốn thuế với tổng số tiền là hơn 1,35 tỷ đồng.

“Với kết luận trốn thuế hơn 1 tỷ đồng này trong đơn kêu cứu, doanh nghiệp Tám Oanh cũng cho rằng chưa chính xác. Sau khi bà Oanh bị bắt khẩn cấp đến nay cùng với thông tin báo chí phản ánh rầm rộ đã làm thất thiệt doanh nghiệp đang nộp thuế hàng chục tỷ đồng/năm trở thành doanh nghiệp kinh doanh thua lỗ hàng chục tỷ đồng. Điều này kính đề nghị lãnh đạo tỉnh, đặc biệt là các ngành chức năng quan tâm để trả lời rõ cho doanh nghiệp”, ông Lương Đình Nghĩa nhấn mạnh.

Ông Phan Thanh Miễn – Chủ tịch Hội doanh nghiệp nhỏ và vừa Nghệ An cũng nêu quan điểm: liên quan đến vấn đề hình sự hóa quan hệ kinh tế, khi xử lý doanh nghiệp các cấp, ngành phải xem mình là họ, họ là mình để có cái nhìn khách quan. Nghĩa là cán bộ nhà nước phải đứng hai vai để có quan điểm rõ ràng.

Với những băn khoăn trên, Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Đắc Vinh thừa nhận, trong Nghị quyết 35 của Chính phủ có đề cập đến việc không hình sự hóa quan hệ kinh tế, dân sự nhưng có những sự việc cụ thể cũng giải quyết theo pháp luật...