Tác động tích cực của CPTPP đã bắt đầu phát huy tác dụng

Đại biểu Đỗ Thị Thu Hằng (Đoàn Đồng Nai) đặt câu hỏi, cơ hội to lớn mà các FTA mang lại nhưng cũng không ít rủi ro. Làm thế nào để phát huy hiệu quả từ các hợp tác này, nhất là CPTTP để bảo vệ quyền, lợi ích dân tộc, đất nước?

Phó Thủ tướng Chính phủ Phạm Bình Minh thay mặt Chính phủ phát biểu làm rõ thêm một số vấn đề và trực tiếp trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội

Trả lời chất vấn của đại biểu, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh nêu rõ, tại Kỳ họp thứ sáu, Quốc hội đã thông qua phê chuẩn CPTPP, Việt Nam tham gia hiệp định cùng với 11 nước. Ngay sau khi hiệp định có hiệu lực đối với Việt Nam, ngày 14/1/2019, Thủ tướng đã ban hành kế hoạch thực hiện CPTPP, trong đó xác định nhiệm vụ triển khai các cam kết hiệp định này và yêu cầu các bộ, ngành, địa phương thực hiện kế hoạch hành động thực hiện hiệp định. Đến nay, 21 bộ, ngành và 54 địa phương đã ban hành kế hoạch thực hiện CPTPP.

Chính phủ đang xây dựng, sửa đổi bổ sung 8 luật có liên quan thực hiện cam kết hiệp đinh, 4 nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật Cạnh tranh, Luật Sở hữu trí tuệ, Quản lý ngoại thương và an toàn kỹ thuật. Đến nay, qua 4-5 tháng việc thực hiện CPTPP, thương mại của chúng ta với một số nước là thành viên của CPTPP tăng lên so với cùng kỳ năm ngoái… Đơn cử đối với Canada tăng trên 70%, Mexico tăng trên 8% là những nước mà chúng ta không có hiệp định thương mại tự do, với Nhật Bản chúng ta đã có hiệp định trong khuôn khổ ASEAN nhưng thương mại trong vòng 4 tháng qua đã tăng 4%.

“Điều đó cho thấy tác động tích cực của CPTPP đã bắt đầu phát huy tác dụng, quan trọng là doanh nghiệp của chúng ta cần tận dụng cơ hội CPTPP để thúc đẩy xuất nhập khẩu với các nước mà chúng ta vừa ký hiệp định này” - Phó Thủ tướng khẳng định.

Tuy nhiên, Phó Thủ tướng cũng chỉ ra những vướng mắc, thách thức trong việc thực hiện các FTA, cụ thể đây là FTA thế hệ mới, có tiêu chuẩn cao, ngay cả trong lĩnh vực dệt may là thế mạnh của chúng ta thì cũng có quy định rất chặt chẽ về xuất xứ hàng hóa. “Thứ nhất, việc tận dụng được thuế giảm về 0 hoặc thấp của dệt may, chúng ta vẫn phải bảo đảm được xuất xứ hàng hóa. Đó là một thách thức với doanh nghiệp dệt may của chúng ta” - Phó Thủ tướng cảnh báo.

Thứ hai là cũng có thể đối phó với hàng hóa nước ngoài gian lận xuất xứ để hưởng các ưu đãi của các FTA trong đó có CPTPP.

Thứ ba là tranh chấp về đầu tư trong các FTA thế hệ mới, nhất là CPTPP, có những điều khoản cho phép các doanh nghiệp đầu tư có thể khởi kiện Chính phủ. Đây là những thách thức chúng ta phải thực hiện đúng các quy định về pháp luật và triển khai pháp luật để không doanh nghiệp đầu tư nước ngoài nào có thể khởi kiện Chính phủ trong những trường hợp gây ra khi thực hiện các hiệp định này.

Trong bối cảnh đó, Chính phủ cần tiếp tục đẩy nhanh công tác hoàn thiện thể chế, hành lang pháp lý và các văn bản pháp luật thực thi CPTPP, nâng cao hiệu quả tuyên truyền cam kết của Việt Nam. “Vấn đề này hết sức quan trọng và đặc biệt đối với doanh nghiệp, cần hiểu rõ những mặt được, thuận lợi, cơ hội trong các FTA để tăng cường về thương mại nhưng đồng thời thấy được thách thức” - Phó Thủ tướng nhìn nhận.

Đáng chú ý, vấn đề thực thi các cam kết trong CPTPP, chúng ta phải thực thi ngay, thể hiện Hiệp định CPTPP có hiệu lực ngay lập tức. Như vậy gần 66 mặt hàng của Việt Nam có mức thuế giảm xuống 0%, 86,5% một số mặt hàng sẽ giảm sau 3 năm và sau 11 năm sẽ xóa bỏ 100%. Đó là thuận lợi, còn thách thức là hàng hóa của các nước cũng vào thị trường Việt Nam nên đòi hỏi các doanh nghiệp phải nâng cao khả năng cạnh tranh của mình và của cả nền kinh tế.