Tác động của giá dầu tăng đến quá trình chuyển đổi năng lượng

Sau khi mở cửa đầu năm ở mức khoảng 78 USD / thùng, giá dầu thô Brent đã tăng mạnh trong sáu tuần đầu năm 2022 và vượt qua mức 94 USD vào ngày 14/2, mức giá cao nhất trong hơn 7 năm. Được thúc đẩy chủ yếu bởi sự thiếu hụt nguồn cung và nhu cầu toàn cầu tăng đột biến gần đây, sự gia tăng này đã dẫn đến sự phục hồi đáng kể của giá, vốn đã giảm xuống dưới 20 USD / thùng vào tháng 4/2020.

Với môi trường giá dầu thấp trong vài năm qua, sự gia tăng gần đây đã thúc đẩy cuộc thảo luận về tác động của đầu tư vào năng lượng tái tạo, đặc biệt là đối với các nước xuất khẩu dầu ở vùng Vịnh. Mặc dù đầu tư vào dầu khí đã giảm khoảng 30% kể từ khi đại dịch bùng phát, nhưng có những dấu hiệu cho thấy nhu cầu tăng và giá tăng có thể dẫn đến sự đảo ngược xu hướng đó. Carbon Tracker, một tổ chức tư vấn tập trung vào biến đổi khí hậu có trụ sở tại London, đã lưu ý vào tháng trước rằng giá dầu cao hơn có thể khuyến khích các công ty năng lượng đầu tư vào các dự án thăm dò và sản xuất mới. Ngày 1/2/2022, gã khổng lồ năng lượng ExxonMobil đã thông báo tăng 45% ngân sách cho hoạt động khoan dầu và các hoạt động khác trong năm nay, trong khi một ngày sau đó là các thành viên của Tổ chức Các nước Xuất khẩu Dầu mỏ và các quốc gia sản xuất dầu hàng đầu khác - một liên minh được gọi là OPEC + - đã đồng ý kiên định với mục tiêu đã lên kế hoạch trước là tăng sản lượng dầu lên 400.000 thùng mỗi ngày.

Đồng thời, có những lo ngại rằng giá dầu cao hơn có thể khuyến khích tiêu thụ than, đạt mức cao nhất mọi thời đại vào năm 2021 và đang trên đà đạt mức cao hơn nữa trong năm nay, theo dự báo của Cơ quan Năng lượng Quốc tế. Ngoài giá thấp hơn, việc sử dụng than còn được thúc đẩy bởi nhu cầu năng lượng tăng cao - dẫn đầu là Trung Quốc và Ấn Độ - và mức đầu tư vào năng lượng tái tạo không đủ. Mặc dù giá dầu cao có khả năng khuyến khích đầu tư mới vào các dự án dầu khí, năng lượng tái tạo cuối cùng có thể được hưởng lợi từ tình hình hiện tại. Thay vì thách thức trực tiếp năng lượng tái tạo và làm chậm quá trình chuyển đổi năng lượng, nhiều nhà phân tích trong ngành năng lượng tin rằng giá cao hiện tại - và sự suy thoái tài chính liên quan - có thể khiến các chính phủ và các tập đoàn dầu mỏ tham gia cuộc chơi lâu dài và tăng cường đầu tư hơn nữa vào năng lượng tái tạo.

Ví dụ, vào tháng 9 năm ngoái, tập đoàn năng lượng khổng lồ Total của Pháp cho biết họ sẽ tận dụng giá dầu cao để mua lại 1,5 tỷ USD cổ phiếu nhằm thúc đẩy đầu tư vào năng lượng tái tạo, trong khi đầu tháng 2 này BP - khi công bố lợi nhuận hàng năm cao nhất trong 8 năm, ở mức 12,8 tỷ USD- tuyên bố sẽ tăng chi tiêu cho năng lượng các-bon thấp lên 40% tổng chi tiêu vào năm 2025 và 50% vào năm 2030. Một ví dụ điển hình về một khu vực sản xuất dầu gần đây đã tái khẳng định cam kết về năng lượng tái tạo là vùng Vịnh. Nhiều quốc gia Trung Đông đã xác định việc phát triển năng lượng tái tạo là chìa khóa cho các kế hoạch đa dạng hóa kinh tế dài hạn của họ. Ví dụ, Ả Rập Xê-út đặt mục tiêu sản xuất 50% điện năng từ năng lượng tái tạo vào năm 2030 và đã đặt mục tiêu bằng không vào năm 2060. Để giúp đạt được những mục tiêu này, vào tháng 12, chính phủ đã thông báo rằng họ sẽ đầu tư 380 tỷ SR (101,3 tỷ USD) vào sản xuất năng lượng tái tạo vào cuối thập kỷ này, trong khi vào tháng 4 năm ngoái, họ đã khánh thành nhà máy điện mặt trời Sakaka, quy mô tiện ích đầu tiên về dự án năng lượng tái tạo của đất nước.

Trong khi đó, vào tháng 10, UAE đã cam kết đầu tư 600 tỷ Dh (163,4 tỷ USD) vào năng lượng tái tạo vào năm 2050, tại thời điểm đó họ hy vọng sẽ đạt được mức phát thải ròng bằng không. Thông báo được đưa ra chỉ vài tuần sau lễ khánh thành giai đoạn đầu tiên của Công viên Mặt trời Mohammed bin Rashid Al Maktoum ở Dubai. Công viên dự kiến ​​có công suất 5 GW vào năm 2030. Ở những nơi khác trong khu vực, vào cuối tháng 1, Oman đã khánh thành mỏ năng lượng mặt trời Ibri 2 500 MW, dự án năng lượng tái tạo quy mô tiện ích lớn nhất của đất nước, trong khi Qatar, một trong những nhà xuất khẩu khí đốt tự nhiên lớn nhất thế giới, cũng tăng cường tập trung vào năng lượng tái tạo. Vào tháng 10 năm ngoái Qatar Petroleum, công ty năng lượng quốc gia, đã đổi tên thành Qatar Energy, để phản ánh rõ hơn chiến lược tập trung vào năng lượng tái tạo của công ty. Các dự án lớn bao gồm nhà máy Al Kharsaah Solar 800 MW, nằm cách thủ đô Doha khoảng 80 km về phía tây. Sau khi hoàn thành toàn bộ, dự án sẽ là dự án phát triển năng lượng tái tạo lớn nhất của đất nước. Dự kiến ​​sẽ được khánh thành vào nửa đầu năm nay.

Trong khi có một số người hoài nghi về việc chính xác bao nhiêu khoản thu tài chính liên quan đến giá dầu cao sẽ đi đến quá trình chuyển đổi năng lượng và liệu tham vọng bằng không có thể đạt được nếu nguồn vốn tiếp tục được chuyển vào các dự án thăm dò và sản xuất mới, rõ ràng rằng năng lượng tái tạo đang ngày càng đóng vai trò quan trọng trong các kế hoạch năng lượng dài hạn của các công ty và chính phủ.