Sửa Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa: Hài hòa lợi ích

Luật không theo kịp thực tiễn

Sáng 3/3, tại Hà Nội, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) phối hợp với Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội tổ chức hội thảo góp ý dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hoá.

Hội thảo góp ý dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hoá. Ảnh: NH

Tại Tờ trình dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hoá được Bộ Khoa học và Công nghệ gửi Chính phủ đã làm rõ sự cần thiết ban hành Luật. Cụ thể, Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hoá được Quốc hội thông qua vào năm 2007, có hiệu lực vào ngày 1/7/2008. Đây là văn bản luật quan trọng, điều chỉnh các mối quan hệ liên quan đến chất lượng sản phẩm, hàng hoá.

Luật được ban hành trong bối cảnh Việt Nam đàm phán, gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), yêu cầu Việt Nam phải hoàn thiện khung pháp lý về tiêu chuẩn chất lượng, tăng cường tính minh bạch trong quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hoá phù hợp với tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, thúc đẩy thuận lợi hoá thương mại toàn cầu.

Tuy nhiên, theo Bộ Khoa học và Công nghệ, qua gần 17 năm thực hiện, các quy định của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hoá và các văn bản hướng dẫn, chất lượng sản phẩm, hàng hoá ngày càng được nâng lên. Sản phẩm, hàng hoá được kiểm soát chặt chẽ từ khâu trước khi đưa ra thị trường cho đến khâu sau khi đưa ra thị trường.

Trong bối cảnh Việt Nam mở cửa thị trường, hội nhập quốc tế sâu rộng, dẫn đến hoạt động kinh tế đi vào chiều sâu, thực chất hơn, doanh nghiệp xuất khẩu ngày càng đối mặt với nhiều quy định, yêu cầu nghiêm ngặt về tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật tại các thị trường nước ngoài.

Bên cạnh đó, với chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước khuyến khích doanh nghiệp tham gia sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu đối với sản phẩm, hàng hoá và dịch vụ; nhu cầu đổi mới sáng tạo và tiếp cận cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0, yêu cầu đổi mới mô hình quản lý khoa học - công nghệ, phát triển hạ tầng chất lượng quốc gia, vai trò tầm ảnh hưởng của chất lượng hàng hoá, sản phẩm, hàng hoá phải phù hợp với tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật đến phát triển kinh tế - xã hội.

Cũng nói về sự cần thiết sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hoá, ông Phạm Tấn Công - Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam - cho rằng: Kiểm soát chất lượng hàng hoá là nhiệm vụ quan trọng, bảo vệ khách hàng và xã hội, đồng thời minh bạch hoá hoạt động sản xuất, nhập khẩu và kinh doanh của doanh nghiệp. Tuy nhiên, trong bối cảnh hiện nay, khung pháp lý về Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hoá đã bộc lộ hạn chế, đòi hỏi phải được bổ sung, sửa đổi nhằm đáp ứng nhu cầu trong bối cảnh mới.

Ông Phạm Tấn Công - Chủ tịch VCCI - phát biểu tại hội thảo. Ảnh: NH

Đảm bảo hoạt động của doanh nghiệp

Phát biểu tại hội thảo, đại diện các hiệp hội, ngành hàng đều đồng tình với quan điểm cho rằng sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hoá là cần thiết. Tuy nhiên, các nội dung nêu ra tại dự án luật cần phải rõ ràng, minh bạch và tạo điều kiện để doanh nghiệp hoạt động, không để doanh nghiệp chịu thêm chi phí về thời gian, tiền bạc, vì "doanh nghiệp rất sợ những cái gì đó không rõ ràng” - ông Trương Văn Cẩm - Phó Chủ tịch, kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Dệt may Việt Nam (VITAS) - nhận định.

Đồng tình với quan điểm trên, ông Phạm Tấn Công - Chủ tịch VCCI cho rằng, Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hoá đóng vai trò quan trọng, không chỉ nâng cao uy tín hàng hoá của Việt Nam trên thị trường quốc tế mà còn bảo đảm uy tín, thương hiệu của doanh nghiệp.

Theo đó, để Luật mang lại hiệu quả tích cực, cần thiết kế hài hoà với cơ chế quản lý nhà nước và thúc đẩy hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, thúc đẩy sản xuất, đưa sản phẩm ra thị trường.

“Đặc biệt, Luật cần khuyến khích ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác kiểm tra, giám sát chất lượng hàng hoá. Điều này không chỉ nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước mà còn giúp doanh nghiệp tối ưu hoá chi phí vận hành” - ông Phạm Tấn Công nêu thông tin.

Phát biểu tại hội thảo, ông Lê Quang Huy - Uỷ viên Ban chấp hành Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội - cho rằng: Việt Nam đã ký kết 17 Hiệp định Thương mại tự do (FTA). Bên cạnh đó, Tổng Bí thư Tô Lâm đã ký ban hành Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Việc ứng dụng khoa học, công nghệ vào vấn đề tiêu chuẩn, quy chuẩn chất lượng hàng hoá rất quan trọng trong quá trình xây dựng dự thảo.

Góp ý xây dựng dự thảo, đại diện các hiệp hội, ngành hàng cũng chỉ ra những tồn tại, bất cập trong quản lý sản phẩm, hàng hoá nhóm 1, nhóm 2. Tồn tại, bất cập trong việc phân cấp, phân quyền cho các bộ, ngành tự xây dựng hàng hoá nhóm 2 và ban hành các quy chuẩn kỹ thuật liên quan hay như việc giao Chính phủ quy định cụ thể danh mục sản phẩm hàng hoá nhóm 2 theo dự thảo luât đã phù hợp hay chưa?.

Liên quan đến những góp ý của đại diện doanh nghiệp, hiệp hội, ban soạn thảo cho biết, sẽ tiếp tục nghiên cứu, tiếp thu trong quá trình hoàn thiện dự thảo.