Sửa đổi luật nhằm rút gọn quy trình lập pháp

Sáng 15/5, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh trình bày trước Quốc hội Tờ trình dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Dự thảo tập trung sửa đổi 16 khoản điều, bổ sung nhiều nội dung quan trọng nhằm đồng bộ hóa với chủ trương tổ chức lại bộ máy hành chính, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Toàn cảnh Quốc hội họp phiên toàn thể tại hội trường sáng 15/5. Ảnh: VPQH

Điều chỉnh thẩm quyền và rút ngắn quy trình lập pháp

Dự thảo đề xuất bãi bỏ hình thức văn bản quy phạm pháp luật của Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân cấp huyện. Đồng thời bổ sung thẩm quyền ban hành văn bản quy phạm pháp luật cho Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân cấp xã để phù hợp với chức năng của cấp chính quyền mới. Hội đồng nhân dân cấp tỉnh được mở rộng quyền ban hành nghị quyết để quy định chính sách phát triển kinh tế - xã hội, ngân sách, quốc phòng, an ninh theo phân cấp.

Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh. Ảnh: VPQH

Uỷ ban Thường vụ Quốc hội sẽ xây dựng định hướng lập pháp nhiệm kỳ sớm hơn 3 tháng để kịp tiến độ chuẩn bị cho bầu cử Quốc hội khóa XVI. Trình tự, thủ tục lập pháp rút gọn được quy định rõ ràng hơn để kịp thời ban hành luật, nghị quyết trong tình huống cấp bách. Đồng thời, bổ sung các quy định nhằm bảo đảm các văn bản hướng dẫn chi tiết tiếp tục có hiệu lực khi chưa ban hành kịp văn bản mới, tránh khoảng trống pháp lý.

Dự thảo quy định cơ chế để Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân đơn vị hành chính mới có thể ban hành văn bản thay thế hoặc bãi bỏ văn bản của đơn vị hành chính cũ. Việc xử lý văn bản quy phạm pháp luật của cấp huyện phải hoàn tất trước ngày 1/3/2027 để đảm bảo tính thống nhất và phù hợp với tiến trình sắp xếp bộ máy.

Luật bổ sung yêu cầu đánh giá tác động của dự án luật, nghị quyết đối với khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Bộ Khoa học và Công nghệ được giao trách nhiệm tham gia thẩm định nội dung liên quan. Hồ sơ xây dựng văn bản quy phạm pháp luật cũng sẽ phải kèm theo đánh giá về các yếu tố đổi mới sáng tạo, bình đẳng giới, chính sách dân tộc nếu có.

Dự thảo Luật lược bỏ một số cụm từ liên quan đến vai trò của các tổ chức chính trị - xã hội và tổ chức thành viên của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tại nhiều điều luật. Việc này nhằm thống nhất với định hướng sửa đổi, bổ sung Hiến pháp năm 2013, rõ hóa chức năng của Mặt trận và các tổ chức thành viên trong quá trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật..

Không nên trao thẩm quyền phân cấp cho UBND cấp xã

Trình bày báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng cho biết cơ quan thẩm tra đề nghị không quy định Uỷ ban nhân dân cấp xã được ban hành quyết định phân cấp.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng. Ảnh: VPQH

Theo ông Hoàng Thanh Tùng, lý do là cấp xã phải trực tiếp chịu trách nhiệm trước dân, việc phân cấp có thể tạo ra tầng trung gian gây khó khăn trong giải quyết công việc. Thay vào đó, đề xuất xây dựng cơ chế phân công, ủy quyền linh hoạt trong Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) để phù hợp thực tiễn, nhất là tại các xã mới được sắp xếp có quy mô lớn.