Sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả: Không thể chậm trễ. Bài 2: Khoảng cách lớn từ Luật đến thực tiễn

Sự ra đời của Luật Sử dụng năng lượng TK&HQ, cùng nhiều văn bản pháp luật và cơ chế, chính sách được ban hành, góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng.
Sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả để đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả: Vì sao nhiều doanh nghiệp còn thờ ơ? Sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả: Không thể chậm trễ - Bài 1: Báo động tình trạng lãng phí

Cùng với sự ra đời của Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả (NLTK&HQ), nhiều văn bản pháp luật và các cơ chế, chính sách cũng được ban hành, góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng trong nền kinh tế.

Hình thành các phong trào tiết kiệm năng lượng

Trong những năm qua, Chính phủ Việt Nam đã không ngừng nỗ lực để tăng cường hiệu quả sử dụng năng lượng thông qua ban hành nhiều chính sách liên quan việc sử dụng NLTK&HQ toàn xã hội.

Cụ thể, Luật sử dụng NLTK&HQ ban hành năm 2010; Chương trình Mục tiêu quốc gia về sử dụng NLTK&HQ triển khai trong giai đoạn 2006-2015, đã giúp tiết kiệm được trên 15 triệu tấn dầu quy đổi (TOE); tiếp nối là Chương trình quốc gia về sử dụng NLTK&HQ giai đoạn 2019-2030; Chỉ thị số 20/CT-TTg về tăng cường tiết kiệm điện giai đoạn 2020-2025…

Sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả: Không thể chậm trễ. Bài 2: Khoảng cách lớn từ Luật đến thực tiễn

Tăng trưởng điện thương phẩm gây áp lực lên hệ thống điện

Ông Đặng Hải Dũng - Phó chánh văn phòng Ban chỉ đạo Tiết kiệm năng lượng (TKNL), Bộ Công Thương - cho biết: “Cùng với sự ra đời của Luật sử dụng NLTK&HQ, một hệ thống văn bản quy phạm pháp luật đã được khẩn trương xây dựng và ban hành, tạo thành khung pháp lý tương đối hoàn chỉnh, đồng bộ, đảm bảo cho tính thực thi các hoạt động trong lĩnh vực sử dụng NLTK&HQ bao gồm các Nghị định của Chính phủ, Quyết định của Thủ tướng, quy chuẩn kỹ thuật về hiệu suất năng lượng tối thiểu cho các trang thiết bị mục tiêu, các văn bản hướng dẫn tác nghiệp…”.

Tính đến nay, 26 văn bản quy phạm pháp luật đã được ban hành ở cấp Trung ương; 50 bộ Tiêu chuẩn quốc gia về hiệu suất năng lượng được xây dựng và triển khai trên thực tế.

Việc hình thành hệ thống văn bản pháp lý về sử dụng NLTK&HQ một cách đồng bộ, thống nhất và sự vào cuộc của hệ thống chính trị trên phạm vi toàn quốc đã làm thay đổi nhận thức và hành vi của toàn xã hội.

Các doanh nghiệp, cá nhân, tổ chức chính trị xã hội nhiệt tình ủng hộ và hăng hái vào cuộc tham gia các hoạt động sử dụng NLTK&HQ. Nhiều hoạt động đã trở thành phong trào và có tính lan tỏa rộng rãi như “Cuộc thi hộ gia đình tiết kiệm điện” do Hội Phụ nữ các cấp tiến hành hoặc Chương trình “Giờ trái đất” được đông đảo hội thanh niên, sinh viên các trường đại học tham gia hưởng ứng…” - ông Đặng Hải Dũng chia sẻ.

Rõ nét nhất là sự vào cuộc của các Bộ, ngành và địa phương, cụ thể giai đoạn 2011-2015 lượng TKNL tăng gần gấp đôi của giai đoạn trước (2006-2010), trong đó giai đoạn 2 – theo báo cáo của Viện Năng lượng 2016, mức tiết kiệm thực tế đạt được là 5,65%, tương đương với 11.2 KTOE.

Việc ban hành kịp thời các chính sách, văn bản pháp luật đã giúp huy động các nguồn lực sử dụng NLTK&HQ. Đồng thời, hình thành thói quen sử dụng NLTK&HQ trong mọi hoạt động của xã hội” - ông Đặng Hải Dũng cho biết thêm.

Thực tiễn triển khai

Sau 12 năm triển khai, thực hiện Luật sử dụng NLTK&HQ, việc sử dụng NLTK&HQ đã từng bước hình thành trong nhận thức và áp dụng trong sản xuất và đời sống, mang lại những kết quả đáng ghi nhận. Tuy nhiên, việc sử dụng năng lượng tại nước ta vẫn còn biểu hiện lãng phí, thiếu hiệu quả.

Ông Mã Khai Hiền - Giám đốc Trung tâm nghiên cứu và phát triển về TKNL (ENERTEAM) - cho hay, sau 12 năm triển khai Luật, chúng ta thành công trong công tác xây dựng các văn bản chính sách, các quy định về định mức kỹ thuật, dán nhãn năng lượng, tuyên truyền về sử dụng NLTK&HQ, triển khai thí điểm các mô hình, giải pháp tiết TKNL… nhưng mức độ triển khai áp dụng chủ yếu tập trung trong lĩnh vực sản xuất công nghiệp, xây dựng; còn lại các ngành nông nghiệp hay giao thông... vẫn chưa triển khai nhiều, hoặc triển khai mang tính phong trào.

Ông Đặng Hải Dũng cho rằng, tính tuân thủ Luật của các doanh nghiệp còn nhiều hạn chế, có hiện tượng doanh nghiệp thực hiện chưa nghiêm các quy định về lập kế hoạch, báo cáo thực hiện kế hoạch sử dụng NLTK&HQ; thực hiện kiểm toán năng lượng; hoặc thực hiện một cách hình thức, đối phó với cơ quan quản lý nhà nước. Thêm vào đó, việc áp dụng các quy định về quản lý năng lượng còn chưa đồng đều giữa các ngành, địa phương, doanh nghiệp.

Sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả: Không thể chậm trễ. Bài 2: Khoảng cách lớn từ Luật đến thực tiễn

Đẩy mạnh tuyên truyền tiết kiệm điện

Nhìn ở một góc độ khác, ông Mã Khai Hiền cho rằng, đối tượng áp dụng Luật phải tuân thủ bắt buộc chủ yếu là các đơn vị trọng điểm về sử dụng năng lượng (=> 1000 tấn dầu quy đổi, khoảng 1000 TOE) đối với doanh nghiệp sản xuất và (=> 500 tấn dầu quy đổi) đối với dịch vụ, tòa nhà. Do đó, các đối tượng còn lại thì chủ yếu triển khai mang tính áp dụng khuyến khích, không mang tính bắt buộc nên áp dụng Luật còn chủ quan, nhận thức chưa cao, lơ là, dẫn đến chưa đạt được mục tiêu của Luật.

Trong khi đó, công tác phát triển nguồn nhân lực (quản lý viên năng lượng và kiểm toán viên năng lượng) phục vụ các cơ sở sử dụng năng lượng trọng điểm chưa theo kịp các yêu cầu phát triển của thị trường.

Chúng ta thiếu công cụ hỗ trợ tài chính đủ mạnh cho việc sử dụng NLTK&HQ. Kinh nghiệm quốc tế cho thấy Quỹ từ TKNL cũng là công cụ hỗ trợ mạnh mẽ việc phát triển thị trường cho các công ty dịch vụ tư vấn năng lượng (bao gồm cả ESCO nhà nước và ESCO tư nhân)” - ông Dũng nêu góp ý.

Ông Bùi Thanh Hùng - Giảng viên Khoa Năng lượng Nhiệt, Đại học Bách Khoa Hà Nội - cho rằng, chúng ta cần kiểm soát và mở rộng đối tượng doanh nghiệp bắt buộc phải thực thi các biện pháp TKNL, thay vì chỉ giới hạn trong các doanh nghiệp sử dụng năng lượng trọng điểm. Ngoài việc tăng cường các chế tài, cần kèm theo cơ chế khuyến khích để các doanh nghiệp chủ động thực hiện TKNL, thay vì tập trung các hoạt động tuyên truyền và khuyến khích như thời gian qua.

Cũng theo ông Hùng, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 63/2019/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực quản lý, sử dụng tài sản công thì các hành vi lãng phí điện, xăng dầu tại công sở đều bị phạt tiền từ 1 đến 2 triệu đồng. Những quy định xử phạt này cũng nên được xem xét đã được thực thi thế nào?

Đầu năm nay, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 17/2022/NĐ-CP trong đó quy định việc xử phạt vi phạm hành chính trong sử dụng NLTK&HQ với các mức phạt khá cao, có những mức phạt lên tới 100 triệu đồng.

Việc xây dựng ý thức TKNL trong sản xuất và đời sống không chỉ có ý nghĩa đối với kinh tế, mà đó chính là biểu hiện của một xã hội văn minh, giảm tác động với môi trường, phát triển bền vững. Điều này càng có ý nghĩa khi Việt Nam đã cam kết mạnh mẽ tại Hội nghị COP26 của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu, quyết tâm giảm phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.

Để Chương trình Sử dụng NLTK&HQ của Việt Nam mang lại hiệu quả cao hơn nữa, rất cần những cơ chế, chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, đồng thời có những chế tài đủ mạnh để các đối tượng sử dụng năng lượng phải tuân thủ, thực hiện

Bài 3: Thấy gì từ kinh nghiệm quốc tế?

Đình Dũng - Thu Hường
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★

Có thể bạn quan tâm

Tin mới nhất

Sắp diễn ra Hội nghị triển khai các Nghị định của Chính phủ về thúc đẩy năng lượng tái tạo

Sắp diễn ra Hội nghị triển khai các Nghị định của Chính phủ về thúc đẩy năng lượng tái tạo

Dự kiến ngày 25/11/2024, tại TP. Hồ Chí Minh, sẽ diễn ra Hội nghị triển khai các Nghị định của Chính phủ về thúc đẩy năng lượng tái tạo.
Lai Châu chấp thuận chủ trương đầu tư Trạm biến áp 220kV gần 430 tỷ đồng

Lai Châu chấp thuận chủ trương đầu tư Trạm biến áp 220kV gần 430 tỷ đồng

UBND tỉnh Lai Châu vừa có quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư, đồng thời chấp thuận nhà đầu tư Dự án Trạm biến áp 220kV Pắc Ma.
Nga và OPEC hợp tác nhằm ổn định thị trường dầu mỏ

Nga và OPEC hợp tác nhằm ổn định thị trường dầu mỏ

Tổng thư ký OPEC cho biết, mục tiêu chung của Nga và OPEC là đảm bảo ổn định thị trường dầu mỏ nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các bên tham gia.
5 trụ cột giúp Việt Nam chuyển đổi sang phương tiện giao thông chạy điện

5 trụ cột giúp Việt Nam chuyển đổi sang phương tiện giao thông chạy điện

Lộ trình chuyển đổi sang phương tiện giao thông chạy điện và khử phát thải cacbon trong lĩnh vực giao thông vận tải tại Việt Nam cần tập trung vào 5 trụ cột.
Hai doanh nghiệp lớn bắt tay hợp tác phát triển hệ thống trạm sạc xe điện toàn quốc

Hai doanh nghiệp lớn bắt tay hợp tác phát triển hệ thống trạm sạc xe điện toàn quốc

PV Power sẽ cung cấp thiết bị chất lượng cao cho V-GREEN, mạng lưới 1.000 trạm sạc xe điện trong giai đoạn 2025-2030 được chuyển giao cho V-GREEN nghiên cứu.

Tin cùng chuyên mục

Cơ chế điều hành giá xăng dầu sẽ được quy định ra sao?

Cơ chế điều hành giá xăng dầu sẽ được quy định ra sao?

Bộ Công Thương trình Chính phủ 2 cách tính giá xăng dầu: Một là do doanh nghiệp tự quyết; hai là doanh nghiệp công bố theo chi phí được nhà nước quy định.
Tổng Giám đốc EVNNPC làm việc với UBND tỉnh và PC Sơn La

Tổng Giám đốc EVNNPC làm việc với UBND tỉnh và PC Sơn La

Đây là sự phối hợp hiệu quả giữa EVNNPC và UBND tỉnh Sơn La trong việc đảm bảo an ninh năng lượng, góp phần phát triển bền vững kinh tế - xã hội của địa phương.
Quy định thương nhân phân phối không mua bán xăng dầu lẫn nhau: Không làm mất tính cạnh tranh trên thị trường

Quy định thương nhân phân phối không mua bán xăng dầu lẫn nhau: Không làm mất tính cạnh tranh trên thị trường

Bộ Công Thương khẳng định, quy định thương nhân phân phối xăng dầu không mua bán xăng dầu lẫn nhau không làm mất tính cạnh tranh trên thị trường.
Công ty Thủy điện Quảng Trị: Tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ trong chuyển đổi số

Công ty Thủy điện Quảng Trị: Tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ trong chuyển đổi số

Năm 2024, Công ty Thủy điện Quảng Trị đã tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ trong chuyển đổi số để tối ưu quy trình, nâng cao năng suất lao động.
Bộ Công Thương làm việc cùng Hội đồng ngũ cốc Hoa Kỳ về hợp tác phát triển nhiên liệu sinh học

Bộ Công Thương làm việc cùng Hội đồng ngũ cốc Hoa Kỳ về hợp tác phát triển nhiên liệu sinh học

Chiều 21/11, tại Bộ Công Thương, Vụ Thị trường trong nước có buổi làm việc cùng Hội đồng ngũ cốc Hoa Kỳ (USGC) về hợp tác phát triển nhiên liệu sinh học.
Quốc hội sẽ biểu quyết thông qua Luật Điện lực (sửa đổi) vào ngày 30/11

Quốc hội sẽ biểu quyết thông qua Luật Điện lực (sửa đổi) vào ngày 30/11

Theo chương trình Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV đợt 2 được Quốc hội thông qua ngày 21/11, Quốc hội sẽ biểu quyết thông qua Luật Điện lực (sửa đổi) vào 30/11.
Nga trở thành nhà cung cấp khí đốt chính cho EU lần đầu kể từ năm 2022

Nga trở thành nhà cung cấp khí đốt chính cho EU lần đầu kể từ năm 2022

Theo Cơ quan Thống kê châu Âu (Eurostat), vào tháng 9, Nga lần đầu trở thành nhà cung cấp khí đốt chính cho Liên minh châu Âu (EU) kể từ mùa xuân năm 2022.
Sắp diễn ra Hội nghị triển khai các Nghị định của Chính phủ về thúc đẩy năng lượng tái tạo

Sắp diễn ra Hội nghị triển khai các Nghị định của Chính phủ về thúc đẩy năng lượng tái tạo

Ngày mai (22/11), tại TP. Cần Thơ, sẽ diễn ra Hội nghị triển khai các Nghị định của Chính phủ về thúc đẩy năng lượng tái tạo.
Những góc khuất cần nhìn nhận sau đề xuất thương nhân phân phối được mua bán xăng dầu lẫn nhau

Những góc khuất cần nhìn nhận sau đề xuất thương nhân phân phối được mua bán xăng dầu lẫn nhau

Mua bán lòng vòng gây đội chi phí, thu lợi bất chính, vi phạm pháp luật nghiêm trọng…Những góc khuất này của kinh doanh xăng dầu cần được nhìn nhận, xử lý.
Làm lợi 1,43 tỷ đồng mỗi năm nhờ tiết kiệm năng lượng

Làm lợi 1,43 tỷ đồng mỗi năm nhờ tiết kiệm năng lượng

Với lượng điện tiết kiệm mỗi năm lên đến 556.883 kWh, năm 2023, Nhà máy bia Heineken Việt Nam-Hà Nội được trao danh hiệu Cơ sở sử dụng năng lượng xanh 4 sao.
Khí đốt Nga vẫn chảy đến châu Âu qua Ukraine

Khí đốt Nga vẫn chảy đến châu Âu qua Ukraine

Tập đoàn khí đốt Nga Gazprom thông báo, tiếp tục cung cấp khí đốt cho châu Âu thông qua Ukraine với khối lượng 42,4 triệu m3.
Vì sao xăng sinh học RON 92 E5 vẫn gặp thách thức tại thị trường Việt Nam?

Vì sao xăng sinh học RON 92 E5 vẫn gặp thách thức tại thị trường Việt Nam?

Dù được phân phối gần 10 năm nay, nhiên liệu sinh học RON 92 E5 vẫn chưa được nhiều chủ sở hữu phương tiện sử dụng vì chưa hiểu rõ về loại xăng này.
Bài 5: Kinh nghiệm quốc tế và kỳ vọng

Bài 5: Kinh nghiệm quốc tế và kỳ vọng

Trước tốc độ tăng trưởng nhu cầu điện, các nước đều có những cơ chế đặc thù. Luật Điện lực (sửa đổi) của Việt Nam được kỳ vọng sẽ tạo ra bước phát triển mới.
Vì sao châu Âu vẫn quan tâm đến khí đốt Nga?

Vì sao châu Âu vẫn quan tâm đến khí đốt Nga?

Các nước châu Âu vẫn quan tâm đến khí đốt của Nga vì rẻ hơn khi mua từ các nhà cung cấp khác và nguồn cung cấp đáng tin cậy hơn.
Một quốc gia châu Âu tiếp tục nhận khí đốt từ Nga sau khi ‘đóng van’ với Áo

Một quốc gia châu Âu tiếp tục nhận khí đốt từ Nga sau khi ‘đóng van’ với Áo

Nhà điều hành mạng lưới khí đốt của Slovakia cho biết, họ tiếp tục nhận khí đốt từ Nga trong bối cảnh có thông tin cho rằng nguồn cung khí đốt cho Áo bị cắt.
Đưa điện về khu tái định cư Kho Vàng, Nậm Tông vượt tiến độ 45 ngày

Đưa điện về khu tái định cư Kho Vàng, Nậm Tông vượt tiến độ 45 ngày

Công ty Điện lực Lào Cai đã hoàn thành công trình cấp điện tái thiết cho khu dân cư thôn Kho Vàng, xã Cốc Lầu và thôn Nậm Tông, xã Nậm Lúc.
Bài 2: Sửa đổi Luật để tạo đột phá về thể chế

Bài 2: Sửa đổi Luật để tạo đột phá về thể chế

Sửa đổi Luật Điện lực nhằm tạo đột phá về thể chế, tháo gỡ các vướng mắc, phát triển nguồn, lưới điện, tạo bệ phóng vững chắc phát triển kinh tế - xã hội.
Ứng dụng UAV và công nghệ AI: Bước đột phá trong quản lý vận hành lưới điện truyền tải

Ứng dụng UAV và công nghệ AI: Bước đột phá trong quản lý vận hành lưới điện truyền tải

Ứng dụng thiết bị bay không người lái (UAV) và công nghệ lidar trong công tác quản lý vận hành đường dây đã đạt được những kết quả ấn tượng.
Bài 1: Bài học lịch sử, nhiệm vụ lịch sử

Bài 1: Bài học lịch sử, nhiệm vụ lịch sử

Tổng Bí thư Tô Lâm đã có những phát biểu mang tính định hướng chiến lược về sửa đổi Luật Điện lực, tháo gỡ điểm nghẽn lớn cho kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
PC Lào Cai:

PC Lào Cai: 'Thần tốc' đưa điện lưới quốc gia về khu tái định cư Làng Nủ

Công ty Điện lực Lào Cai (PC Lào Cai) đã chính thức đóng điện công trình cấp điện tái thiết cho khu dân cư thôn Làng Nủ, xã Phúc Khánh, huyện Bảo Yên.
Xem thêm
Mobile VerionPhiên bản di động