Sử dụng bao bì thân thiện với môi trường: Thay đổi từ nhận thức đến hành động

Chia sẻ tại Tọa đàm “Các giải pháp thay thế đồ nhựa dùng một lần, thúc đẩy tiêu dùng xanh” diễn ra vào ngày 23/6, nhiều ý kiến đều cho rằng, nhận thức của các cơ quan chức năng, doanh nghiệp và người tiêu dùngvề sử dụng bao bì thân thiện với môi trường, hướng tới tiêu dùng xanh đã có sự thay đổi rõ dệt trong những năm gần đây.

Cụ thể, ông Vũ Minh Lý – Giám đốc Trung tâm truyền thông – Bộ Tài nguyên và Môi trường– cho rằng: 3 năm gần đây, phong trào chống rác thải nhựa phát triển mạnh từ các cơ quan nhà nước ở trung ương đến địa phương.

“Hiện các cuộc họp của các cơ quan trung ương đã sử dụng chai thủy tinh thay vì chai nhựa như trước đây” – ông Vũ Minh Lý cho biết và khẳng định, “Câu chuyện nhỏ tác động đến hành vi tiêu dùng đó là, nếu sử dụng chai nhựa sẽ không được ngân sách nhà nước thanh toán”.

Bên cạnh các cơ quan trung ương, ông Vũ Minh Lý cho rằng, các địa phương cũng rất tích cực trong việc thay đổi thói quen sử dụng rác thải nhựa dùng một lần thông qua các phong trào. Trong đó, đặc biệt là sự vào cuộc của các doanh nghiệp, từ nhà sản xuất đến các nhà phân phối bán lẻ, rất nhiều doanh nghiệp như AEON cũng đã sử dụng túi nilon phân hủy sinh học hoàn toàn thay thế cho túi nilon truyền thống, hoặc dùng các sản phẩm túi đựng làm từ bã mía… Thậm chí, nhiều ngân hàng – đơn vị tưởng chừng như không liên quan nhiều đến vấn đề này cũng đã bắt đầu thay thế túi nilon đựng tiền bằng giấy, điều đó cũng giúp giảm thiểu nhiều rác thải nhựa.

Riêng đối với người tiêu dùng, người dân ông Vũ Minh Lý cho rằng, việc phân loại rác thải cũng đã được thực hiện tốt hơn ngày xưa… "đây là những hành động tạo thành những thói quen tốt, mang lại tương lai xanh cho Việt Nam" - ông Vũ Minh Lý khẳng định.

Cũng chung nhận định trên, bà Lê Việt Nga – Phó vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương) – cho rằng: Từ năm 2015-2020 Bộ Công Thương đã tổ chức nhiều chương trình tiêu dùng bền vững, tăng trưởng xanh và sản xuất sạch hơn và đã cho kết quả vào năm 2020 để thấy rằng, với những chính sách cho doanh nghiệp từ sản xuất đến tiêu dùng, cũng như vận động tuyên truyền cho người tiêu dùng, hướng tới những sản phẩm xanh, sạch, bền vững thì đã có tín hiệu khả quan.

“Đó là, ở trong những hệ thống phân phối của Việt Nam tại thị trường nội địa đã có nhiều gian hàng dành riêng cho những hàng hóa hướng tới tiêu dùng xanh, ví dụ như: Tiết kiệm năng lượng, những sản phẩm ít sử dụng đến tác nhân gây hại cho môi trường, như: Sản phẩm nông nghiệp hữu cơ, sản phẩm nông nghiệp an toàn cho sức khỏe người lao động và môi trường. Đặc biệt, có những hoạt động tuyên truyền hạn chế sử dụng túi nilon và những sản phẩm ô nhiễm môi trường khác làm từ nhựa… “ – bà Lê Việt Nga thông tin.

Ở góc độ doanh nghiệp sản xuất, ông Hoàng Anh Tuấn – Chủ tịch Công ty Cổ phần Tân Phú Việt Nam – cho biết: Để hướng tới loại bỏ đồ nhựa dùng một lần vào năm 2025, hiện tại Công ty Tân Phú Việt Nam có 3 chiến lược chính: Thứ nhất là, đa dạng hóa sản phẩm, đa dạng hóa nguyên vật liệu, ngoài nhựa ra doanh nghiệp còn sản xuất cả silicon, gốm, sứ, thủy tinh, kim loại… từ đó khiến cho khách hàng có nhiều sự lựa chọn hơn; Thứ 2, Tân Phú Việt Nam luôn có gắng tạo ra những sản phẩm có chất lượng cao, điều đó giúp cho vòng đời của sản phẩm dài hơn thì giúp cho việc giảm thiểu rác thải nhựa; Thứ ba, những sản phẩm mà bắt buộc phải sử dụng một lần ví dụ như túi rác hay chai nước sử dụng một lần thì chúng tôi đi theo hướng làm càng ngày càng mỏng hơn để giúp giảm rác thải nhựa đi mà vẫn đảm bảo tính cơ lý hóa của sản phẩm.

Mặc dù đã có những tín hiệu tích cực từ nhận thức đến hành động của cơ quan quản lý nhà nước, doanh nghiệp và người tiêu dùng, tuy nhiên, tại Đề án Tăng cường công tác quản lý chất thải nhựa ở Việt Nam được Chính phủ thông qua tại Quyết định 1316/QĐ-TTg đặt mục tiêu, đến năm 2025 sử dụng 100% túi nilon, bao bì thân thiện với môi trường tại các trung tâm thương mại, siêu thị phục vụ cho mục đích sinh hoạt thay thế cho túi nilon khó phân hủy; đảm bảo thu gom, tái sử dụng, tái chế, xử lý 85% lượng chất thải phát sinh.

Đề án cũng phấn đấu đến năm 2025 giảm thiểu 50% rác thải nhựa trên biển và đại dương; phấn đấu 100% khu du lịch, cơ sở lưu trú du lịch, khách sạn không sử dụng túi nilon khó phân hủy và sản phẩm nhựa dùng một lần; giảm dần mức sản xuất và sử dung túi nilon khó phân hủy và sản phẩm nhựa dùng một lần trong sinh hoạt.

Theo các chuyên gia kinh tế, đây là mục tiêu không dễ dàng khi thời gian từ nay đến năm 2025 không còn nhiều, trong khi đó, vấn nạn sử dụng túi nilon truyền thống dùng một lần trong mua sắm, sinh hoạt của người dân, đặc biệt là tại các chợ truyền thống vẫn còn rất phổ biến.

Để hạn chế được tình trạng này, đạt mục tiêu đến năm 2025 sử dụng 100% túi nilon, bao bì thân thiện với môi trường tại các trung tâm thương mại, siêu thị phục vụ cho mục đích sinh hoạt thay thế cho túi nilon khó phân hủy, bên cạnh sự nỗ lực của cơ quan chức năng, cần có sự chung tay của cộng đồng doanh nghiệp và sự hưởng ứng tích cực của người tiêu dùng, nhằm hướng đến mục tiêu tăng trưởng xanh, tăng trưởng bền vững của Việt Nam.