Sôi nổi lễ hội bơi thuyền trên quê hương Đại tướng Võ Nguyên Giáp

Vào những ngày thu tháng Tám lịch sử, tại quê hương của Đại tướng Võ Nguyên Giáp, xã Lệ Thuỷ, tỉnh Quảng Trị lại rộn rã tiếng mõ, tiếng chiêng. Người dân khắp các ngả đổ về 2 bên dòng sông Kiến Giang để cổ vũ cho trai bơi, gái đua tranh tài.

Lễ hội bơi, đua thuyền truyền thống trên sông Kiến Giang là Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia.

Nguồn gốc của lễ hội bắt nguồn từ xa xưa và được ông cha truyền lại cho con cháu. Ban đầu, lễ hội được tổ chức như một nghi thức để cầu cho mùa màng bội thu, thóc gạo đầy bồ, mưa thuận gió hòa… Về sau, cứ mỗi dịp Quốc khánh 2/9, bà con Lệ Thủy lại nô nức tổ chức lễ hội để mừng Tết Độc lập.

Tương truyền, vùng chiêm trũng Lệ Thủy ngày xưa thường cầu mưa "lấy nước để uống, lấy ruộng để cày". Mùa hạn, dân làng cúng lễ và "hô huầy" đẩy thuyền xuống sông. Lâu dần, tục lệ đã biến thành ngày hội chung của cả xã.

Các làng, xã thi nhau chuẩn bị thuyền tốt, trai bơi tài, người lái giỏi. Nếu chưa có thuyền dài gấp rưỡi nấc ngang, phải tìm gỗ tốt, mời thợ đóng mới sao cho thuyền thon nhẹ và lướt nhanh. Cùng với việc tuyển chọn tay chầm, tiến hành bơi thử, tìm bạn bơi thử nhằm kiểm tra sức dẻo dai với tốc độ cao trên chặng đua.

Năm nay, khác với mọi năm, sau khi chính quyền địa phương hai cấp đi vào hoạt động, thuyền bơi tham dự tại giải bơi là đại diện cho từng thôn, làng ở xã Lệ Thuỷ. Đơn vị tổ chức là Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch tỉnh Quảng Trị.

Lễ hội đua thuyền truyền thống trên sông Kiến Giang, trải dài qua nhiều xã mới sau sáp nhập, tuy nhiên, đoạn đường đua chỉ nằm trong khu vực xã Lệ Thuỷ và xã Tân Mỹ. Đây là một "món ăn tinh thần" không thể thiếu của người dân nơi đây. Lễ hội cầu cho mưa thuận gió hòa, mừng tết Độc lập, cũng là dịp để con cháu tỏ lòng tri ân tới những bậc tiền bối đã hy sinh vì độc lập dân tộc. Tháng 8/2019, Lễ hội đua thuyền trên sông Kiến Giang đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể cấp Quốc gia.