Quý III/2025: Lợi nhuận ngân hàng giữa hai gam màu 'sáng, tối'?

Quý lII/2025 đang trở thành tâm điểm chú ý của thị trường tài chính, khi lợi nhuận các ngân hàng được dự báo tiếp tục đi lên sau nửa đầu năm. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, công ty phân tích thị trường, đằng sau những con số tăng trưởng ấn tượng, bức tranh ngành Ngân hàng lại hiện ra với sự phân hóa rõ rệt. Theo đó, nhóm ngân hàng lớn, vốn rẻ và gắn với đầu tư công đang bứt phá mạnh mẽ, trong khi các nhà băng nhỏ và khối ngoại phải gồng mình trước áp lực chi phí huy động, biên lãi thu hẹp và trích lập dự phòng cao.

Ngân hàng quốc doanh hưởng lợi từ đầu tư công

Theo Báo cáo cập nhật ngành Ngân hàng quý III/2025 do Công ty cổ phần Chứng khoán MBS (MBS Research), tính đến cuối tháng 8, dư nợ tín dụng toàn hệ thống Ngân hàng đã tăng 11,82% so với cuối năm 2024, cao hơn 20% so với cùng kỳ. Điểm đáng chú ý là nhóm ngân hàng quốc doanh đang tận dụng tốt dòng vốn đầu tư công, vừa nâng trưởng tín dụng, vừa cải thiện chất lượng tài sản. Đây sẽ là trụ cột giữ nhịp cho toàn ngành trong quý III.

Trong số này, VietinBank là cái tên gây chú ý nhất, khi lợi nhuận sau thuế quý 3 dự kiến đạt 9.500 tỷ đồng, tăng gần 45% so với cùng kỳ. Biên lãi ròng (NIM) giữ ổn định quanh mức 2,5% trong khi tín dụng 9 tháng tăng hơn 15%. Dù chi phí trích lập dự phòng quý III vẫn ở mức cao, khoảng 6.500 tỷ đồng, nhưng đã giảm gần 30% so với cùng kỳ.

BIDV cũng được kỳ vọng duy trì đà tích cực. Các chuyên gia phân tích của MBS cho rằng, lợi nhuận quý 3 của BIDV có thể đạt trên 8.200 tỷ đồng, tăng 27% so với cùng kỳ, nhờ nỗ lực thu hồi nợ xấu và tăng trưởng tín dụng ổn định. Trong khi đó, Vietcombank dự kiến lãi sau thuế gần 11.900 tỷ đồng, tăng 11% so với cùng kỳ, nhờ động lực từ giải ngân đầu tư công và tỷ lệ nợ xấu hạ xuống dưới 1%.

“Các ngân hàng quốc doanh nhìn chung có lợi thế lớn nhờ chi phí vốn thấp, chất lượng tài sản vượt trội và vai trò gắn liền với đầu tư công. Tuy vậy, biên lãi ròng vẫn chưa cải thiện rõ rệt và chi phí dự phòng cao vẫn là áp lực thường trực”, chuyên gia của MBS nhấn mạnh.

Ngân hàng tư nhân phân hóa mạnh, khối ngoại kém sắc

Khác với sự ổn định của nhóm quốc doanh, bức tranh ngân hàng tư nhân lại nhiều mảng màu đan xen. Một số nhà băng tiếp tục ghi nhận lợi nhuận tăng trưởng hai chữ số, trong khi một số khác gặp khó vì chi phí vốn và dự phòng.

Theo MSB, VPBank nổi bật với mức tăng trưởng lợi nhuận quý III dự kiến tới 41% so với cùng kỳ, đưa lũy kế 9 tháng đạt hơn 19.000 tỷ đồng. Điểm sáng nằm ở NIM duy trì mức cao 5,3% và chi phí dự phòng đi ngang.

HDBank cũng bứt phá khi tín dụng quý 3 tăng gần 8%, lợi nhuận 9 tháng dự kiến vượt 12.500 tỷ đồng, tăng 24% so với cùng kỳ. Techcombank, VIB, TPBank hay Sacombank đều ghi nhận lợi nhuận tăng trưởng hai chữ số, minh chứng cho sức bật của nhóm tư nhân năng động.

Song không phải ngân hàng nào cũng thuận lợi. OCB dự kiến NIM giảm xuống 2,9%, lợi nhuận tăng 35% chủ yếu nhờ nền thấp năm trước. ACB chịu áp lực khi chi phí dự phòng tăng hơn 60%, khiến lợi nhuận quý 3 chỉ tăng 14% so với cùng kỳ nhưng lại giảm gần 10% so với quý trước. “NIM và trích lập dự phòng đang là hai yếu tố tạo đường biên rất rõ, phân hóa nhóm tư nhân thành những nhà băng giữ vững lợi thế và những ngân hàng phải đối diện khó khăn”, chuyên gia của MBS nhận định.

Ngoài ra, nhiều ngân hàng tư nhân còn gắn liền với câu chuyện chào bán chứng khoán lần đầu tiên ra công chúng (IPO), tái cơ cấu hoặc thu hồi nợ. Những bước đi này giúp củng cố nền tảng dài hạn nhưng cũng khiến lợi nhuận ngắn hạn biến động mạnh. Các chuyên gia phân tích: Chính yếu tố chiến lược này đang tạo nên sự khác biệt giữa các ngân hàng tư nhân, ai đi trước một bước trong IPO, tái cơ cấu sẽ có cơ hội bứt tốc, còn ai chậm chân sẽ dễ bị bỏ lại.

Trong khi đó, khối ngân hàng ngoại lại kém sắc. HSBC Việt Nam báo lợi nhuận trước thuế nửa đầu năm chỉ hơn 2.000 tỷ đồng, giảm 9%, còn Shinhan Bank giảm tới 12%. Thu nhập lãi thuần, dịch vụ và kinh doanh khác đều suy giảm, chỉ có mảng ngoại hối duy trì tăng trưởng. Đây là minh chứng rõ nét cho thấy sự khác biệt khi các ngân hàng nội đang tận dụng tốt tín dụng và tái cơ cấu, trong khi khối ngoại gặp khó với mô hình kinh doanh cũ và chi phí hoạt động cao.

Trong báo cáo Triển vọng các tháng cuối năm năm 2025 mới công bố, Công ty cổ phần Chứng khoán Vietcombank (VCBS) cũng đưa ra cái nhìn tổng thể. Theo đó, lợi nhuận trước thuế toàn ngành Ngân hàng năm 2025 dự báo tăng 18%, trong đó nhóm ngân hàng nhỏ tăng tới 35%, nhóm tư nhân năng động tăng 20% còn quốc doanh tăng khoảng 12%.

Ông Nguyễn Thế Minh, Giám đốc Khối Nghiên cứu khách hàng cá nhân của Yuanta Việt Nam, cho rằng, bức tranh lợi nhuận sẽ tích cực hơn trong những tháng cuối năm nhờ tăng trưởng tín dụng và khả năng cải thiện NIM. “Các ngân hàng đang dịch chuyển cơ cấu tín dụng sang phân khúc có lãi suất cao hơn như bất động sản, trong khi bán lẻ cũng dần hồi phục. Bên cạnh đó, việc kiểm soát chi phí và tái cấu trúc hoạt động đang mang lại hiệu quả rõ rệt, kéo lợi nhuận lên trong quý  III và quý IV”, ông Minh nhấn mạnh.

Bức tranh lợi nhuận của các ngân hàng trong quý III/2025 dự kiến sẽ đi kèm hai gam màu đối lập. Nhóm quốc doanh ổn định và hưởng lợi từ đầu tư công, nhóm tư nhân cho thấy sự phân hóa giữa ngân hàng kiểm soát tốt NIM, dự phòng và những đơn vị chịu áp lực, trong khi khối ngoại kém sắc. Lợi nhuận toàn ngành được dự báo sáng hơn năm 2024, nhưng sự phân hóa sẽ là “chỉ dấu” quan trọng, để nhận diện đâu là ngân hàng đủ sức bứt phá và đâu là cái tên chật vật giữ nhịp.