Quy định thành lập Sở giao dịch hàng hóa trong Trung tâm tài chính quốc tế

Nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành các Điều 10, 11, 12, 13, 15 và 31 của Nghị quyết số 222/2025/QH15 của Quốc hội về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam.

Đối tượng áp dụng gồm: Sở giao dịch hàng hóa, nhà đầu tư, thương nhân cùng các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan đến hoạt động của Trung tâm tài chính quốc tế.

Nghị định quy định rõ các điều kiện để doanh nghiệp được thành lập Sở giao dịch hàng hóa. Cụ thể, doanh nghiệp phải là thành viên của Trung tâm tài chính quốc tế hoặc là công ty do thành viên của Trung tâm tài chính quốc tế sở hữu hoặc kiểm soát; tỷ lệ vốn góp của công ty thành viên chiếm tối thiểu 49% vốn điều lệ. Trường hợp doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, tổng tỷ lệ vốn góp của nhà đầu tư nước ngoài không được vượt quá 49%.

Bên cạnh đó, doanh nghiệp phải có vốn điều lệ từ 1.500 tỷ đồng trở lên, có mô hình tổ chức hoạt động và chức năng của Sở giao dịch hàng hóa, có dự thảo Điều lệ hoạt động phù hợp với quy định của Chính phủ về mua bán hàng hóa qua Sở giao dịch hàng hóa và quy định tại Nghị định này.

Sở giao dịch hàng hóa phải có nền tảng giao dịch điện tử bảo đảm hoạt động thông suốt an toàn, có khả năng xử lý và lưu trữ dữ liệu giao dịch theo thời gian thực. Đồng thời, có hệ thống quản lý ký quỹ và thanh toán bù trừ, hệ thống giám sát giao dịch, các yêu cầu về an toàn thông tin, dự phòng kỹ thuật và khả năng kết nối với thành viên cùng cơ quan quản lý nhà nước.

Về hồ sơ đề nghị thành lập, Nghị định quy định gồm giấy đề nghị theo mẫu ban hành kèm theo Nghị định, đề án giải trình về mô hình tổ chức hoạt động và chức năng của Sở giao dịch hàng hóa, dự thảo Điều lệ hoạt động và tài liệu mô tả hệ thống công nghệ thông tin.

Cơ quan điều hành tại các thành phố chịu trách nhiệm thẩm tra các điều kiện và hồ sơ đề nghị thành lập Sở giao dịch hàng hóa. Doanh nghiệp có thể nộp hồ sơ trực tiếp, qua đường bưu điện hoặc qua hệ thống hành chính một cửa điện tử.

Trong thời hạn 7 ngày làm việc kể từ ngày tiếp nhận hồ sơ, trường hợp hồ sơ chưa hợp lệ, cơ quan điều hành có văn bản yêu cầu sửa đổi bổ sung.

Trong vòng 30 ngày làm việc kể từ khi nhận đủ hồ sơ hợp lệ, cơ quan điều hành thực hiện thẩm tra và cấp Giấy phép thành lập Sở giao dịch hàng hóa hoặc trả lời bằng văn bản nêu rõ lý do từ chối.

Nghị định cũng quy định cụ thể trách nhiệm của Sở giao dịch hàng hóa trong quá trình hoạt động. Theo đó, Sở giao dịch hàng hóa phải duy trì các điều kiện thành lập, vận hành sàn giao dịch tuân thủ Điều lệ hoạt động, bảo đảm cạnh tranh công bằng và quản trị rủi ro. Đồng thời, thực hiện giám sát giao dịch nhằm phát hiện và ngăn chặn các hành vi vi phạm như thao túng giá, gian lận và rửa tiền.

Sở giao dịch hàng hóa có trách nhiệm niêm yết hàng hóa và hợp đồng hàng hóa bảo đảm đáp ứng yêu cầu về nguồn gốc xuất xứ và chất lượng theo quy chuẩn hợp đồng. Ngoài ra, tổ chức đào tạo, phổ biến kiến thức và hướng dẫn nghiệp vụ cho thành viên và nhà đầu tư, thực hiện kết nối dữ liệu với cơ quan quản lý nhà nước và báo cáo hoạt động theo hướng dẫn của cơ quan điều hành.

Đáng chú ý, Nghị định quy định trong trường hợp xuất hiện nguy cơ gây mất ổn định thị trường giao dịch hàng hóa, ảnh hưởng đến an ninh kinh tế, tài chính, trật tự, an toàn xã hội hoặc có dấu hiệu vi phạm pháp luật nghiêm trọng liên quan đến hoạt động giao dịch tại Sở giao dịch hàng hóa trong Trung tâm tài chính quốc tế, Bộ Công Thương có quyền áp dụng một hoặc đồng thời các biện pháp khẩn cấp, bao gồm:

Tạm ngừng hoặc hạn chế giao dịch trên hệ thống của Sở giao dịch hàng hóa;

Áp dụng chế độ kiểm soát đặc biệt đối với hệ thống công nghệ thông tin;

Công bố thông tin khẩn cấp về diễn biến thị trường và rủi ro tiềm ẩn;

Hạn chế hoặc đình chỉ quyền truy cập hệ thống đối với tổ chức, cá nhân vi phạm pháp luật hoặc thao túng thị trường, đảm bảo an toàn kỹ thuật, minh bạch và ổn định thị trường.