Quảng Ngãi: Nỗ lực đưa đặc sản OCOP vươn ra thị trường quốc tế
Những năm gần đây, Quảng Ngãi đã trở thành một trong những địa phương có nhiều nỗ lực trong phát triển sản phẩm OCOP, gắn với xây dựng thương hiệu đặc sản vùng miền.
Đa dạng sản phẩm, nâng tầm chất lượng
Tính đến giữa năm 2025, toàn tỉnh Quảng Ngãi có 642 sản phẩm OCOP còn thời hạn, trong đó 48 sản phẩm đạt chuẩn 4 sao và 592 sản phẩm đạt chuẩn 3 sao. Đặc biệt, tỉnh có 2 sản phẩm được công nhận OCOP 5 sao cấp Trung ương là Tỏi Lý Sơn và Mạch nha Quảng Ngãi (đường Mantoza). Đây là những sản phẩm không chỉ gắn bó mật thiết với đời sống người dân địa phương mà còn khẳng định thương hiệu trên phạm vi cả nước.
Tỏi Lý Sơn có nhiều cơ hội để xuất khẩu nhưng vẫn còn nhiều trở ngại do chưa thể xây dựng nguồn nguyên liệu ổn định
Để nâng cao năng lực cạnh tranh, các chủ thể OCOP được khuyến khích sản xuất theo quy trình hiện đại, đáp ứng tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm, truy xuất nguồn gốc. Một số sản phẩm như cau sấy, nấm linh chi, tinh bột nghệ, dầu lạc, muối Sa Huỳnh… đã có mặt tại hệ thống siêu thị lớn và tham gia các hội chợ quốc tế, bước đầu khẳng định chỗ đứng trên thị trường ngoài nước.
Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Quảng Ngãi - ông Hồ Trọng Phương cho biết, trước khi vươn ra quốc tế thì hãy chú trọng những gian hàng trong các dịp triển lãm hay giới thiệu sản phẩm mà tỉnh tổ chức. “Đây như một sàn thương mại thu nhỏ để các chủ thể OCOP là doanh nghiệp, cơ sở sản xuất nhỏ quảng bá sản phẩm; là cơ hội để tỏi Lý Sơn, mạch nha Quảng Ngãi đường mantoza hay trà dược liệu đến gần hơn với người tiêu dùng”, ông Phương nói.
Cũng theo ông Phương, từ hoạt động này, các đơn vị phân phối hay nhà đầu tư, doanh nghiệp lớn có thể phát hiện những sản phẩm tiềm năng để hợp tác và liên kết đầu tư sản xuất, tiêu thụ. Còn cơ quan quản lý cũng có cơ hội rà soát, đánh giá thực chất sức sống của các sản phẩm địa phương.
Cùng với đó, việc chuyển đổi số và thương mại điện tử trở thành công cụ quan trọng để quảng bá sản phẩm. Nhiều đặc sản Quảng Ngãi đã xuất hiện trên các sàn thương mại điện tử như Shopee, Lazada, cũng như các sàn riêng của tỉnh như quangngaitrade.vn, ocopquangngai.vn. Nhờ đó, câu chuyện sản phẩm được lan tỏa rộng rãi, tăng khả năng tiếp cận thị trường quốc tế.
Các sản phẩm OCOP của tỉnh Quảng Ngãi đang ngày càng đa dạng, mang màu sắc vùng miền
Hướng đến xuất khẩu bền vững
Dù đã đạt được những kết quả khả quan, hành trình vươn ra thị trường quốc tế của sản phẩm OCOP Quảng Ngãi vẫn còn nhiều thách thức. Một số sản phẩm chưa đáp ứng được tiêu chuẩn khắt khe của các thị trường khó tính như Mỹ, EU, Nhật Bản, đặc biệt về kiểm định an toàn thực phẩm, quy cách đóng gói, bảo quản và truy xuất nguồn gốc. Bên cạnh đó, quy mô sản xuất còn nhỏ lẻ, nguồn nguyên liệu thiếu ổn định, khiến khả năng cung ứng với số lượng lớn chưa đáp ứng được nhu cầu xuất khẩu.
Đại diện lãnh đạo công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Phú Sinh cho rằng, rào cản khiến tỏi Lý Sơn - sản phẩm OCOP 5 sao cấp quốc gia, gặp trở ngại trong hành trình xuất ngoại là chưa có vùng nguyên liệu ổn định và đảm bảo chất lượng.
Như tỏi và các sản phẩm chế biến từ tỏi do công ty sản xuất đã được nhiều đối tác trong và ngoài nước, trong đó có Mỹ, đặt vấn đề hợp tác đầu tư để xuất khẩu với giá trị cao gấp nhiều lần, tuy nhiên, công ty chưa thể nhận lời. Bởi vùng nguyên liệu hiện chỉ có diện tích khoảng 40ha (thông qua liên kết với 100 hộ dân) và canh tác theo tiêu chuẩn VietGAP, nên mỗi năm chỉ cung ứng 250 - 260 tấn tỏi khô phục vụ thị trường và chế biến.
Vấn đề xây dựng thương hiệu và marketing cũng là rào cản. Dù nhiều sản phẩm có giá trị truyền thống, nhưng hình thức quảng bá, bao bì, nhãn mác chưa thật sự hấp dẫn người tiêu dùng quốc tế. Ngoài ra, chi phí logistics, kiểm định, cũng như khó khăn trong việc thiết lập kênh phân phối trực tiếp ra nước ngoài là trở ngại lớn đối với các hợp tác xã và doanh nghiệp nhỏ.
Nhiều sản phẩm OCOP Quảng Ngãi đã lên kệ siêu thị lớn và tham gia các hội chợ quốc tế, bước đầu khẳng định chỗ đứng trên thị trường ngoài nước
Để khắc phục những điều này, tỉnh Quảng Ngãi đã và đang nỗ lực tháo gỡ bằng nhiều giải pháp. Tỉnh cũng đang đẩy mạnh việc xây dựng vùng nguyên liệu tập trung, phát triển nông nghiệp hữu cơ, áp dụng mô hình kinh tế tuần hoàn để nâng cao chất lượng, đảm bảo tiêu chuẩn quốc tế.
Về vấn đề này, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi Trần Phước Hiền đã từng yêu cầu, các sở, ngành, địa phương rà soát và đánh giá tiềm năng, giá trị, sức tiêu thụ của các sản phẩm OCOP hiện có. Qua đó, tập trung hỗ trợ những chủ thể đầu tư hiện đại hóa trang thiết bị sản xuất, xây dựng và cấp mã số vùng trồng, vùng nuôi nhằm nâng cao chất lượng và giá trị sản phẩm, đáp ứng yêu cầu truy xuất nguồn gốc; nhất là các sản phẩm OCOP có tiềm năng đạt 4 sao cấp tỉnh và 5 sao cấp Trung ương, sản phẩm được thị trường tiêu thụ mạnh.
Tính đến giữa năm 2025, toàn tỉnh Quảng Ngãi có 642 sản phẩm OCOP còn thời hạn, trong đó 48 sản phẩm đạt chuẩn 4 sao và 592 sản phẩm đạt chuẩn 3 sao. Đặc biệt, tỉnh có 2 sản phẩm được công nhận OCOP 5 sao cấp Trung ương là Tỏi Lý Sơn và Mạch nha Quảng Ngãi (đường Mantoza)
