Quảng Ngãi đầu tư hạ tầng chợ miền núi, thúc đẩy thương mại vùng cao

Hạ tầng thương mại: Động lực phát triển miền núi

Những năm gần đây, Quảng Ngãi đã triển khai hàng loạt dự án đầu tư xây dựng, cải tạo và nâng cấp hệ thống chợ miền núi, coi đây là “nút giao thương” quan trọng thúc đẩy kinh tế miền núi phát triển. Theo Sở Công Thương Quảng Ngãi, toàn tỉnh hiện có 181 chợ, 3 trung tâm thương mại hạng 3, 12 siêu thị và 39 cửa hàng tiện lợi. Ở khu vực miền núi và biên giới, bình quân mỗi xã có 2 chợ, chủ yếu là chợ hạng 2 và hạng 3 do UBND xã quản lý.

Trong giai đoạn 2021-2025, tỉnh Quảng Ngãi đã quan tâm đầu tư phát triển hạ tầng thương mại bằng nhiều nguồn vốn khác nhau, gồm ngân sách tỉnh, Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới; Chương trình phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số và vốn xã hội hóa từ doanh nghiệp. Từ các nguồn này, tỉnh Quảng Ngãi đã xây mới, cải tạo, nâng cấp 21 chợ, góp phần hoàn thiện hạ tầng thương mại vùng miền núi, biên giới. Đến nay, nhiều chợ như chợ Ba Tơ, chợ Sơn Hà, chợ Trà Bồng, chợ Minh Long… đã được đầu tư xây mới hoặc cải tạo, đảm bảo tiêu chuẩn an toàn thực phẩm, phòng cháy chữa cháy và hạ tầng giao thông kết nối.

Hệ thống chợ sau đầu tư không chỉ là nơi giao thương hàng hóa mà còn trở thành điểm liên kết giữa sản xuất nông lâm sản với tiêu thụ. Các mặt hàng đặc sản địa phương như quế Trà Bồng, ớt Ba Tơ, tiêu Sơn Hà, rau rừng, mật ong, thổ cẩm… được tiêu thụ thuận lợi hơn, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân.

Một trong những hướng đi đáng chú ý là việc Quảng Ngãi gắn đầu tư chợ với chương trình phát triển thương mại miền núi của Bộ Công Thương. Theo đó, mỗi chợ sau khi hoàn thiện không chỉ đáp ứng nhu cầu giao thương truyền thống mà còn hướng đến mô hình chợ văn minh - sinh thái - xanh, tích hợp khu giới thiệu sản phẩm OCOP, khu trưng bày nông sản sạch, vùng nguyên liệu đạt chuẩn.

Sở Công Thương phối hợp với các địa phương tổ chức tập huấn kỹ năng kinh doanh cho tiểu thương, hướng dẫn truy xuất nguồn gốc, niêm yết giá, áp dụng thanh toán không tiền mặt và chuyển đổi số trong quản lý chợ. Đặc biệt, một số mô hình thí điểm như chợ Ba Tơ, chợ Sơn Hà đang được kết nối với sàn thương mại điện tử nongsan.buudien.vn và các nền tảng số của Viettel Post, tạo điều kiện để sản phẩm vùng cao “đi xa” hơn.

Tại Trà Bồng – nơi có diện tích quế lớn nhất tỉnh, chợ trung tâm mới xây dựng đã trở thành điểm tiêu thụ hơn 70% sản lượng quế tươi trong vùng, đồng thời là nơi giới thiệu sản phẩm quế hữu cơ đạt chuẩn xuất khẩu. Ông Hồ Văn Bốn, một hộ trồng quế chia sẻ: “Từ khi có chợ mới, thương lái về mua nhiều hơn, giá cao hơn, bà con đỡ vất vả mang hàng xuống tận đồng bằng”

Việc đầu tư hạ tầng chợ còn kéo theo phát triển dịch vụ logistics, vận chuyển, kho lạnh, đồng thời mở ra cơ hội hợp tác với doanh nghiệp phân phối, chuỗi siêu thị trong và ngoài tỉnh. Đây chính là bước tiến quan trọng giúp Quảng Ngãi hình thành chuỗi giá trị thương mại miền núi khép kín.

Hướng tới phát triển toàn diện và bền vững

Theo định hướng đến năm 2030, Quảng Ngãi phấn đấu hoàn thiện mạng lưới chợ thương mại theo quy hoạch, bảo đảm mỗi trung tâm huyện miền núi có ít nhất một chợ đạt chuẩn. Bên cạnh đó, tỉnh cũng đặt mục tiêu phát triển mô hình “chợ xanh”, sử dụng năng lượng tái tạo, giảm thiểu rác thải nhựa và bảo đảm vệ sinh môi trường.

Song song với đầu tư hạ tầng, tỉnh tăng cường đào tạo nguồn nhân lực thương mại cơ sở, hỗ trợ hộ kinh doanh, HTX tiếp cận vốn vay ưu đãi và ứng dụng công nghệ số trong quản lý, truy xuất nguồn gốc sản phẩm. Các chợ vùng cao cũng sẽ được lồng ghép vào chương trình phát triển du lịch cộng đồng – nơi du khách có thể trải nghiệm văn hóa, ẩm thực, mua sắm sản vật đặc trưng của đồng bào Hrê, Cor, Ca Dong.

Việc hoàn thiện hạ tầng chợ tạo điều kiện thuận lợi cho tiêu thụ sản phẩm OCOP của các địa phương miền núi. Nhiều sản phẩm đặc trưng, nhất là dược liệu của đồng bào dân tộc thiểu số đã được tiêu thụ tại các chợ và trung tâm thương mại, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế nông thôn, ổn định đời sống người dân. Thời gian qua, thông qua chương trình xúc tiến thương mại, Sở Công Thương tỉnh Quảng Ngãi phối hợp tổ chức các hoạt động quảng bá, kết nối tiêu thụ sản phẩm vùng miền núi, vùng sâu, vùng xa đến các tỉnh bạn.

Với hướng đi đồng bộ, đầu tư hạ tầng chợ vùng núi không chỉ là bước phát triển thương mại, mà còn là chính sách nhân văn của Quảng Ngãi, giúp đồng bào miền núi nâng cao đời sống, bảo tồn bản sắc văn hóa, và từng bước hội nhập vào nền kinh tế xanh, bền vững. Việc phát triển hạ tầng chợ đã tạo cơ hội để sản phẩm của bà con vươn ra thị trường rộng hơn, giúp hoạt động giao thương hàng hóa tại các chợ trở nên sôi động và hiệu quả.