Phó Chủ tịch Quốc hội: Pháp luật kiến tạo mở đường cho mô hình tăng trưởng mới

Chiều 16/12, tại trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì phiên toàn thể cấp cao của Diễn đàn Kinh tế Việt Nam 2025, triển vọng 2026 với chủ đề "Kinh tế Việt Nam phát triển nhanh, bền vững, chuyển đổi xanh trong kỷ nguyên số".

Khơi thông các động lực phát triển

Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh nhấn mạnh, thực tiễn phát triển của Việt Nam cũng như kinh nghiệm quốc tế cho thấy, tăng trưởng kinh tế bền vững không thể tách rời chất lượng thể chế. Một hệ thống pháp luật ổn định, minh bạch, đồng bộ và có khả năng dự báo cao chính là yếu tố quyết định để thu hút đầu tư, khơi thông nguồn lực, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

Trong bối cảnh kinh tế thế giới biến động nhanh, khó lường, cạnh tranh chiến lược gia tăng, các tiêu chuẩn về phát triển xanh, phát thải thấp, chuyển đổi số, quản trị dữ liệu, minh bạch tài chính ngày càng trở thành "luật chơi" mới của nền kinh tế toàn cầu. Điều này đặt ra yêu cầu ngày càng cao và cấp bách đối với hệ thống pháp luật của Việt Nam.

Thời gian qua, Quốc hội đã dành ưu tiên rất cao cho công tác xây dựng pháp luật, coi đây là khâu then chốt, mang tính đột phá để hiện thực hóa các mục tiêu phát triển nhanh, bền vững; thể chế hóa các chủ trương, kết luận của Đảng, biến cải cách thể chế thành lợi thế cạnh tranh và động lực phát triển.

Tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội đã thông qua 51 luật và 39 nghị quyết, trong đó có 8 nghị quyết quy phạm pháp luật, nhiều dự án quan trọng liên quan đến chuyển đổi số, trí tuệ nhân tạo, công nghệ cao, chuyển giao công nghệ, an ninh mạng.

"Phát triển xanh đã trở thành yêu cầu tất yếu trong chiến lược phát triển của đất nước. Nhận thức rõ điều đó, Quốc hội đặc biệt quan tâm đến việc hoàn thiện khung khổ pháp lý về bảo vệ môi trường, sử dụng hiệu quả tài nguyên, ứng phó với biến đổi khí hậu và chuyển đổi mô hình tăng trưởng theo hướng phát thải thấp", Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho hay.

Quốc hội đã xem xét và thông qua nhiều dự án luật, nghị quyết quan trọng liên quan đến lĩnh vực này, như: Luật Bảo vệ môi trường, Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả; các nghị quyết về cơ chế, chính sách phát triển năng lượng quốc gia giai đoạn 2026-2030... tạo thành hành lang pháp lý quan trọng để thúc đẩy phát triển kinh tế tuần hoàn, năng lượng sạch và các dự án thân thiện với môi trường.

Bên cạnh đó, Quốc hội coi việc hoàn thiện pháp luật về chuyển đổi số và kinh tế số là nhiệm vụ trọng tâm trong chương trình xây dựng pháp luật. Việc thông qua Luật Chuyển đổi số và Luật Trí tuệ nhân tạo được đánh giá là bước tiến quan trọng trong hoàn thiện thể chế kinh tế số, tạo môi trường pháp lý minh bạch, an toàn cho đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp, ứng dụng công nghệ cao và phát triển hạ tầng số.

Cùng với đó, Quốc hội chú trọng hoàn thiện pháp luật về dữ liệu, giao dịch điện tử, an toàn và an ninh mạng, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người dân và doanh nghiệp trong môi trường số theo hướng khung pháp lý mở, linh hoạt, có khả năng thích ứng với sự phát triển nhanh của công nghệ.

Hoàn thiện thể chế để nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia

Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh yêu cầu xuyên suốt trong công tác lập pháp là đổi mới mạnh mẽ tư duy xây dựng pháp luật, chuyển từ quản lý sang kiến tạo phát triển, từ tiền kiểm sang hậu kiểm, từng bước từ bỏ tư duy "không quản được thì cấm". Quốc hội ngày càng chú trọng nâng cao chất lượng hoạch định chính sách ngay từ khâu đề xuất, tổng kết thực tiễn, đánh giá tác động và tăng cường giám sát, chất vấn, giải trình để kịp thời hoàn thiện chính sách. Đồng thời, coi trọng lắng nghe ý kiến cộng đồng doanh nghiệp và nhà đầu tư.

"Những kiến nghị từ Diễn đàn là nguồn thông tin đầu vào quan trọng để pháp luật bám sát thực tiễn, đồng hành cùng phát triển và củng cố niềm tin của doanh nghiệp và xã hội", Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Từ yêu cầu phát triển nhanh, bền vững gắn với chuyển đổi xanh và chuyển đổi số, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh nhấn mạnh một số định hướng lớn trong công tác xây dựng pháp luật, cụ thể:

Thứ nhất, tiếp tục hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa theo hướng kiến tạo phát triển, tập trung hoàn thiện pháp luật về đầu tư, kinh doanh, tài chính, đất đai và quy hoạch; ưu tiên xây dựng khuôn khổ pháp lý cho các lĩnh vực mới như kinh tế số, kinh tế dữ liệu, trí tuệ nhân tạo, kinh tế xanh và kinh tế tuần hoàn nhằm kịp thời khơi thông và phát huy các động lực tăng trưởng mới.

Thứ hai, đẩy mạnh hoàn thiện pháp luật phục vụ chuyển đổi số quốc gia và phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo với yêu cầu tháo gỡ dứt điểm các rào cản về cơ chế, chính sách, tạo hành lang pháp lý an toàn và linh hoạt cho hoạt động nghiên cứu, ứng dụng và thương mại hóa các công nghệ mới.

Thứ ba, hoàn thiện đồng bộ pháp luật về quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu, trong đó có phát triển thị trường tín chỉ carbon, thúc đẩy xã hội hóa công tác bảo vệ môi trường, bảo đảm hài hòa giữa yêu cầu tăng trưởng kinh tế và phát triển bền vững.

Thứ tư, tiếp tục hoàn thiện pháp luật về phân cấp, phân quyền gắn với tổ chức bộ máy tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả theo phương châm địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm; tạo dư địa và động lực để các địa phương phát huy tính chủ động, sáng tạo trong phát triển kinh tế xã hội, thúc đẩy phát triển nhanh, bền vững và chuyển đổi xanh trong kỷ nguyên số.

Phó Chủ tịch Quốc hội khẳng định, chuyển đổi xanh, chuyển đổi số là quá trình lâu dài, đòi hỏi sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị. Quốc hội sẽ tiếp tục chủ động kiến tạo phát triển, bảo đảm hoạt động lập pháp đi trước một bước, hoàn thiện nền tảng thể chế để đồng hành và dẫn dắt quá trình phát triển; bám sát định hướng, chủ trương của Đảng; đổi mới mạnh mẽ tư duy xây dựng pháp luật; tạo hành lang pháp lý vững chắc để thúc đẩy tăng trưởng, đổi mới sáng tạo.

"Quốc hội sẽ tiếp tục đổi mới phương thức hoạt động, nâng cao chất lượng lập pháp, quyết định và giám sát, đồng hành chặt chẽ cùng Chính phủ và cộng đồng doanh nghiệp trong nước và nước ngoài, tạo dựng môi trường pháp lý ổn định, minh bạch, thuận lợi cho phát triển", Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh khẳng định và tin tưởng với sự đồng lòng và quyết tâm cao của cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và Nhân dân, nền kinh tế Việt Nam sẽ tiếp tục phát triển nhanh hơn, bền vững hơn, hiện thực hóa thành công các mục tiêu chuyển đổi xanh và chuyển đổi số trong giai đoạn tới.

Diễn đàn Kinh tế Việt Nam 2025, triển vọng 2026 được kết nối trực tuyến từ trụ sở Chính phủ tới điểm cầu các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, với sự tham dự của lãnh đạo các ban, bộ ngành, cơ quan Trung ương và địa phương, đại diện các nước, tổ chức quốc tế, các hiệp hội, doanh nghiệp trong và ngoài nước.