Phiên chợ vùng cao Sơn La nhân Tết Độc lập: Sắc màu văn hóa nối nhịp tiêu thụ sản phẩm

Sắc màu văn hóa và nông sản bản địa

Sáng 1/9, xã Co Mạ (tỉnh Sơn La) rộn ràng trong không khí khai mạc Phiên chợ vùng cao chào mừng 80 năm Quốc khánh 2/9. Đây là hoạt động thường niên được tổ chức đúng dịp quốc khánh nhiều năm nay. Từ sớm tinh mơ, bà con các bản làng đã khoác lên mình những bộ trang phục truyền thống sặc sỡ, tụ hội về trung tâm xã. Phiên chợ không chỉ là dịp trao đổi hàng hóa mà còn là ngày hội lớn, nơi văn hóa và kinh tế hòa quyện.

Tại các gian hàng, những đặc sản của vùng cao được bày bán phong phú: quả sơn tra, dưa mèo, rượu ngô, gà đen, mật ong rừng, cùng các loại bánh truyền thống như bánh chưng, bánh dày. Những sản vật quen thuộc nhưng dưới ánh sáng lễ hội, chúng trở nên lung linh hơn, như một phần bản sắc khó thay thế của cộng đồng dân tộc nơi đây.

Không chỉ dừng ở trưng bày nông sản, phiên chợ Co Mạ còn tái hiện đậm nét văn hóa dân gian. Những điệu múa khèn Mông rộn ràng, tiếng trống chiêng ngân vang hòa cùng tiếng reo vui của các cuộc thi giã bánh dày, thi trang phục truyền thống. Mỗi hoạt động không chỉ mang tính giải trí mà còn gửi gắm khát vọng gìn giữ di sản văn hóa.

Phiên chợ Co Mạ, theo chia sẻ của lãnh đạo địa phương, chính là “bản hòa ca” kết nối kinh tế với văn hóa. Thông qua đó, sản phẩm vùng cao không chỉ tiêu thụ ngay tại chỗ mà còn được nhiều thương nhân, du khách biết đến, mở ra cơ hội vươn xa ra thị trường ngoài tỉnh. Quan trọng hơn, người dân thêm tự hào và gắn bó với nghề truyền thống, thấy rõ giá trị lao động của mình trong mắt cộng đồng.

Nếu Co Mạ nổi bật bởi sắc màu lễ hội bản địa thì xã Phiêng Khoài lại gây ấn tượng bởi phiên chợ vùng cao gắn liền với không gian biên giới. Khai mạc từ ngày 30/8 và kéo dài đến 2/9, phiên chợ Phiêng Khoài mang đến chuỗi hoạt động văn hóa - thương mại đặc sắc, trở thành điểm đến hấp dẫn du khách trong dịp nghỉ lễ.

Hàng trăm gian hàng đã quy tụ những nông sản tiêu biểu của Sơn La: nhãn, xoài, mận hậu, rau củ hữu cơ, cà phê, chè Shan tuyết. Bên cạnh đó, các sản phẩm thủ công truyền thống như thổ cẩm, mây tre đan, rượu cần cũng thu hút sự quan tâm của đông đảo du khách. Đặc biệt, với lợi thế gần biên giới, phiên chợ còn giới thiệu sản vật và hàng hóa trao đổi với phía Lào, mở rộng kênh kết nối thương mại xuyên biên giới.

Không khí lễ hội được tô điểm bởi nhiều trò chơi dân gian như ném còn, kéo co, bắn nỏ, cùng những hoạt động du lịch trải nghiệm: tham quan vườn cây ăn quả, thưởng thức ẩm thực dân dã, nghỉ dưỡng tại các homestay bản địa. Đêm 1/9, chương trình giao lưu văn nghệ “Phiên chợ vùng biên – Nhịp cầu đoàn kết” đã để lại ấn tượng sâu sắc. Hàng trăm người dân và du khách hòa mình trong những khúc ca ca ngợi Đảng, Bác Hồ, quê hương đất nước, tạo nên bầu không khí thiêng liêng nhưng cũng đầy hứng khởi.

Theo lãnh đạo xã Phiêng Khoài, phiên chợ không chỉ là nơi tiêu thụ nông sản, mà còn là “sân khấu” để cộng đồng thể hiện bản sắc văn hóa. Việc tổ chức đúng dịp Quốc khánh 2/9 càng làm tăng sức lan tỏa, gắn kết niềm tự hào dân tộc với sự phát triển kinh tế. Đây cũng là cơ hội để các sản phẩm địa phương tiếp cận với thị trường rộng lớn hơn, từ khách du lịch trong nước đến các đối tác quốc tế.

Kết nối văn hóa và kinh tế vùng cao

Việc đồng loạt tổ chức phiên chợ Co Mạ và Phiêng Khoài đúng dịp Quốc khánh 2/9 mang nhiều ý nghĩa sâu xa. Bởi đó là cách để Sơn La tri ân lịch sử, gắn kết ngày lễ trọng đại của đất nước với đời sống thường nhật của đồng bào dân tộc. Thứ hai, phiên chợ trở thành công cụ hữu hiệu trong quảng bá, tiêu thụ sản phẩm, giúp nông sản vùng cao không chỉ “tốt trong nhà” mà còn “đẹp trên thị trường”.

Nhiều chuyên gia thương mại đánh giá, việc lồng ghép xúc tiến thương mại vào các sự kiện văn hóa – chính trị trọng đại là hướng đi sáng tạo, tạo cú hích tiêu dùng mạnh mẽ. Với Sơn La, nơi có thế mạnh về nông sản và du lịch cộng đồng, việc duy trì thường niên các phiên chợ vùng cao sẽ góp phần định vị thương hiệu sản phẩm OCOP, xây dựng hình ảnh địa phương giàu bản sắc.

Quan trọng hơn cả, phiên chợ vùng cao đã trở thành không gian để cộng đồng dân tộc thiểu số giao lưu, giữ gìn và lan tỏa văn hóa truyền thống. Những tiếng khèn, điệu múa, trò chơi dân gian không chỉ mang tính biểu diễn mà còn khẳng định rằng bản sắc là nền tảng để phát triển bền vững.

Từ thành công của hai phiên chợ, có thể kỳ vọng rằng mô hình này sẽ tiếp tục được nhân rộng, trở thành “đòn bẩy” kép cho kinh tế và văn hóa. Khi người dân được tiêu thụ sản phẩm, được tự hào về văn hóa, họ sẽ thêm gắn bó với quê hương, từ đó cùng nhau tạo dựng một Sơn La phát triển bền vững, giàu bản sắc và hội nhập mạnh mẽ.