Phát triển nguồn nhân lực chuyên gia, tăng hiệu quả thực thi FTA

Nguồn nhân lực chuyên gia chất lượng là yếu tố quan trọng hàng đầu để gia tăng hiệu quả thực thi các FTA.
Tăng tính hiệu quả khi thực thi FTA Trợ lực cho các địa phương gia tăng hiệu quả thực thi FTA

Thiếu hụt nhân lực cho thực thi các FTA

Thời gian qua, việc thực thi các Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới (FTA) đã góp phần thúc đẩy cải cách thể chế, chính sách của Việt Nam; tạo động lực đổi mới, nâng cao năng lực cạnh tranh của hàng hóa, doanh nghiệp Việt Nam...

Mặc dù vậy, những kết quả thực thi FTA trong những năm vừa qua cho thấy Việt Nam vẫn còn dư địa rất lớn để khai thác hiệu quả hơn nữa các thị trường này.

Một trong những nguyên nhân của thực trạng trên được cho nguồn nhân lực, đặc biệt là nhân lực chuyên gia thực thi các FTA còn rất hạn chế, chưa thực sự đáp ứng được yêu cầu của công tác này.

Phát triển nguồn nhân lực chuyên gia, tăng hiệu quả thực thi FTA
Toạ đàm Phát triển nguồn nhân lực chuyên gia, tăng hiệu quả thực thi FTA

Chia sẻ tại Toạ đàm Phát triển nguồn nhân lực chuyên gia, tăng hiệu quả thực thi FTA, bà Nguyễn Thị Lan Phương - Phó Trưởng phòng WTO và FTA - Vụ Chính sách thương mại đa biên - Bộ Công Thương cho rằng, có nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến trở ngại cho doanh nghiệp Việt Nam tận dụng các FTA. trong đó một trong những nguyên nhân quan trọng chính là khó khăn nguồn nhân lực ở cả cấp độ Trung ương, cấp độ tỉnh, thành và cấp độ doanh nghiệp.

Đơn cử, Vụ Chính sách thương mại đa biên là đơn vị chủ trì tham gia việc đàm phán, ký kết, phê chuẩn và thực thi các FTA, nhưng đơn vị chuyên trách chỉ có 10 nhân sự thực hiện tất cả các công việc, từ quá trình đàm phán, ký kết, phê chuẩn cho đến khi thực thi. Quá trình thực thi liên quan tới rất nhiều bộ, ngành và 63 tỉnh, thành khác nhau đòi hỏi phải có một lực lượng chuyên trách nhiều hơn nữa để có thể đủ sức vươn xa hơn hỗ trợ cho các tỉnh, thành và doanh nghiệp. Còn ở cấp độ địa phương, có tỉnh thành có con số nhân sự khả quan, có thể 5 - 7 nhân sự nhưng có những tỉnh, thành thì chỉ được 1-2 nhân sự và những nhân sự đó phải kiêm nhiệm rất nhiều công việc khác nhau.

“Tình trạng chưa đủ nhân sự ở các tỉnh, thành về nội dung FTA là một trở ngại rất lớn và Bộ Công Thương đã có báo cáo Thủ tướng về vấn đề này”, bà Lan Phương thông tin.

Với doanh nghiệp, theo bà Nguyễn Thị Lan Phương, do đặc thù các doanh nghiệp Việt Nam phần lớn là doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) nên khả năng có một bộ phận pháp chế, một bộ phận chuyên gia về FTA tương đối khó khăn.

“Chúng ta đang làm việc với những thị trường rất khó tính như: EU, Canada, Mỹ… là những thị trường có rào cản phi thương mại rất lớn. Nếu như chuyên gia không nắm rõ những quy định về hải quan, về xuất xứ hay về lao động, môi trường trong hiệp định, cũng như các chính sách mới phát sinh tại các thị trường này sẽ rất khó để duy trì được tính bền vững và thị phần ổn định tại các thị trường này”, đại diện Vụ Chính sách thương mại đa biên phân tích.

Do thiếu và yếu về nhân lực nên tỷ lệ tận dụng các FTA còn khá hạn chế. Chẳng hạn như EVFTA, đến nay cũng chỉ đạt mức 26%, thậm chí CPTPP chỉ ở mức 5%. Rõ ràng, những con số này là rất thấp so với dư địa và cơ hội mà các FTA mang lại.

Dưới góc độ doanh nghiệp, bà Lê Thị Hằng - Phó Tổng giám đốc Công ty cổ phần Cà phê Detech chia sẻ, Công ty cổ phần cà phê Detech đã xuất khẩu trực tiếp sang thị trường châu Âu. Với Hiệp định thương mại tự do, doanh nghiệp cũng gặp phải những khó khăn về tìm kiếm các chuyên gia để đào tạo cho đội ngũ nhân sự của bộ phận xuất nhập khẩu của chúng tôi tương đối khó khăn. Thực tế là trong quá trình làm thì bộ phận nhân sự chỉ có thể nắm bắt được về các chuyên môn thực hiện các hợp đồng, giao dịch, tư vấn cho khách hàng. Còn cụ thể về kinh nghiệm thực tế từ chuyên gia của FTA thì doanh nghiệp đang gặp vướng mắc.

“Đó là những thách thức, khó khăn mà chúng tôi nhìn nhận được từ các FTA. Khi doanh nghiệp được chuyên gia tập huấn thì sẽ cũng có được sự thuận lợi là đầu ra của doanh nghiệp, đặc biệt là sản phẩm chế biến sâu như rang xay sẽ thuận lợi hơn, giúp gia tăng lợi nhuận và giá trị cho doanh nghiệp. Điều này cũng giúp ổn định phát triển ngành công nghiệp cà phê bền vững sang thị trường nước ngoài” – bà Lê Thị Hằng chia sẻ.

Ngành dệt may còn nhiều khó khăn cần vượt qua trong năm 2022
Nguồn nhân lực chất lượng sẽ giúp các địa phương, doanh nghiệp tận dụng hiệu quả các FTA

Về phía địa phương, ông Nguyễn Công Hân - Phó Giám đốc Sở Công Thương Hải Phòng cho biết, Hải Phòng là một trong những địa phương đi đầu trong việc phát triển hội nhập kinh tế quốc tế, cho nên địa phương rất chú trọng đến việc đào tạo, duy trì nguồn nhân lực cho hội nhập kinh tế quốc tế cũng như thực thi các FTA.

“Khó khăn hiện nay của Hải Phòng là số lượng cán bộ trực tiếp thực hiện nhiệm vụ thực thi FTA vẫn còn rất hạn chế, hầu hết là kiêm nhiệm nhiều việc khác nhau” – ông Nguyễn Công Hân chia sẻ.

Nâng cao chất lượng nhân sự làm nhiệm vụ hội nhập

Thời gian tới, bà Nguyễn Thị Lan Phương chia sẻ, nhiệm vụ của các Bộ, ngành, địa phương là phải gia tăng số lượng nguồn nhân lực, nguồn chuyên gia về FTA ở cả cơ quan quản lý cấp trung ương và cơ quan quản lý cấp địa phương. Doanh nghiệp cũng phải bố trí được nguồn nhân lực chuyên trách về vấn đề FTA này.

“Ví dụ như ở cơ quan quản lý cấp trung ương và địa phương thì cần tăng số lượng nhưng ở địa phương thì phải tăng nhân sự làm chuyên trách công tác FTA, giảm các công tác kiêm nhiệm. Như vậy họ mới có điều kiện để tập trung vào nội dung chuyên môn và hỗ trợ thực thi các FTA này được tốt hơn” – bà Phương cho hay.

Vấn đề thứ hai mà Bộ Công Thương đặt ra yêu cầu đối với nhân sự chuyên gia FTA là phải đào tạo đội ngũ chuyên gia này một cách bài bản và chuyên môn hơn.

“Trong thời gian vừa qua, với sự vào cuộc của Chính phủ, các bộ, ban, ngành và các địa phương, hiệp hội, rất nhiều các hội nghị, hội thảo, tập huấn đã được tổ chức. Nhưng chúng tôi cũng nhìn nhận thấy rằng quá trình triển khai trong thời gian vừa qua vẫn mang tính chất chung chung. Nội dung đào tạo, tập huấn cho các doanh nghiệp và các tỉnh chưa đi sâu, đi sát vào những nhu cầu thực tiễn của doanh nghiệp” – bà Phương cho hay.

Do đó, Bộ Công Thương kỳ vọng rằng đội ngũ chuyên gia này sẽ được đào tạo bài bản hơn để hướng tới 2 mục tiêu.

Mục tiêu thứ nhất là họ sẵn sàng nắm bắt được những định hướng ở chủ trương, chính sách ở cấp Trung ương, ví dụ như xác định chúng ta sẽ phải gia tăng thị phần của mình ở các thị trường đã có FTA.

Thứ hai là gia tăng những định hướng về việc doanh nghiệp ít làm thủ công đi và tăng sản phẩm có thương hiệu, có giá trị gia tăng nhiều hơn nhằm mang lại giá trị cao hơn cho các doanh nghiệp. Tức là sẽ phải bố trí người để có thể được đào tạo một cách bài bản hơn, để quá trình kết nối với các cơ quan cấp Trung ương cũng như hỗ trợ doanh nghiệp thiết thực và hiệu quả hơn.

Ở cấp độ doanh nghiệp, Bộ Công Thương kỳ vọng rằng doanh nghiệp nhận thức được rằng các doanh nghiệp phần lớn là doanh nghiệp nhỏ và vừa, nhưng nếu có điều kiện xây dựng được một bộ phận chuyên gia về FTA trong nội bộ doanh nghiệp thì là điều quá tốt. Vì ta đang làm việc với những thị trường rất khó tính như EU, Canada, Mỹ… là những thị trường có rào cản phi thương mại rất lớn. Nếu như chuyên gia không nắm rõ những quy định về hải quan, về xuất xứ hay về lao động, môi trường trong hiệp định cũng như các quy định mới phát sinh tại các thị trường này thì sẽ rất khó để có thể duy trì được tính bền vững và thị phần ổn định tại các thị trường.

Đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ có thể hình thành một nhân sự chuyên trách kết nối với những đơn vị có thể cung ứng được nhân lực về chuyên gia FTA, như thế sẽ giảm gánh nặng cho doanh nghiệp trong việc phải thiết lập riêng một bộ phận.

Bên cạnh đó, năm 2023, trên cơ sở khảo sát nhu cầu của các tỉnh, thành, Bộ Công Thương sẽ bước đầu triển khai thí điểm đào tạo các lớp chuyên gia đầu tiên để có thể cung ứng được nguồn nhân lực ngay lập tức và tại chỗ cho các tỉnh, thành và cố vấn hỗ trợ cho các doanh nghiệp khi mà doanh nghiệp có nhu cầu.

Bảo Ngọc
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★
Bài viết cùng chủ đề: Hiệp định thương mại tự do (FTA)

Có thể bạn quan tâm

Tin mới nhất

Việt Nam chuẩn hoá bảo vệ người tiêu dùng qua hợp tác quốc tế: Định vị bản đồ niềm tin mới

Việt Nam chuẩn hoá bảo vệ người tiêu dùng qua hợp tác quốc tế: Định vị bản đồ niềm tin mới

Không đứng riêng lẻ, quyền lợi người tiêu dùng Việt đang được bảo vệ mạnh mẽ nhờ mạng lưới hợp tác quốc tế. Từ luật hóa đến hành động, Việt Nam đang chuyển mình
Cà Mau: Từ chỉ số FTA Index đến tư duy hành động

Cà Mau: Từ chỉ số FTA Index đến tư duy hành động

Bộ chỉ FTA Index là dịp để Cà Mau nhìn lại một cách khách quan, toàn diện về quá trình chỉ đạo thực hiện các cam kết hội nhập trong FTA nhiều năm qua.
Khai thác hiệu quả FTA: ‘Chìa khoá’ để doanh nghiệp vượt sóng

Khai thác hiệu quả FTA: ‘Chìa khoá’ để doanh nghiệp vượt sóng

Khai thác hiệu quả các FTA mà Việt Nam đã ký kết được đánh giá là ‘chìa khoá’ quan trọng, giúp doanh nghiệp Việt Nam vượt qua những thách thức.
Tỉnh Nghệ An: Hiệu quả trong việc thực hiện các FTA

Tỉnh Nghệ An: Hiệu quả trong việc thực hiện các FTA

Tỉnh Nghệ An đã chủ động triển khai nhiều giải pháp nhằm khai thác hiệu quả các FTA mà Việt Nam đã ký kết, đặc biệt với Hiệp định CPTPP, EVFTA, RCEP...
Công bố FTA Index: Tỉnh, thành nào làm tốt công tác truyền thông FTA?

Công bố FTA Index: Tỉnh, thành nào làm tốt công tác truyền thông FTA?

Theo bảng xếp hạng công bố FTA Index, Ninh Bình là tỉnh có điểm số tuyên truyền FTA cao nhất cả nước, đạt 8,30/10 điểm.

Tin cùng chuyên mục

FTA Index cần sự chung tay từ Trung ương đến địa phương

FTA Index cần sự chung tay từ Trung ương đến địa phương

FTA Index là Bộ chỉ số mới và sáng tạo. Để triển khai và đưa FTA Index vào thực tiễn cần sự phối hợp giữa các tỉnh và giữa tỉnh với Trung ương, với bộ, ngành…
Cách thế giới sử dụng PPP để tối đa hóa FTA

Cách thế giới sử dụng PPP để tối đa hóa FTA

Mô hình PPP trở thành một giải pháp chiến lược quan trọng giúp Nhà nước và doanh nghiệp phối hợp triển khai hiệu quả các Hiệp định thương mại tự do (FTA).
FTA: Cú hích tăng tốc cho Hàn Quốc, Nhật Bản - Việt Nam đã sẵn sàng?

FTA: Cú hích tăng tốc cho Hàn Quốc, Nhật Bản - Việt Nam đã sẵn sàng?

Trong bối cảnh hội nhập kinh tế, việc áp dụng các mô hình hỗ trợ SMEs từ các quốc gia như Hàn Quốc và Nhật Bản sẽ giúp Việt Nam tận dụng tối đa lợi ích từ FTA.
Bước chuyển mình của 10 tỉnh dẫn đầu FTA Index 2024

Bước chuyển mình của 10 tỉnh dẫn đầu FTA Index 2024

10 tỉnh thành dẫn đầu FTA Index 2024 không chỉ vượt lên bằng điểm số, mà đang định hình chuẩn mực mới cho thể chế địa phương thời hội nhập toàn cầu.
Công bố FTA Index: Tỉnh, thành nào xếp hạng thấp?

Công bố FTA Index: Tỉnh, thành nào xếp hạng thấp?

Theo kết quả công bố FTA Index, nhóm một số tỉnh, thành có chỉ số thấp, lộ diện khoảng cách hội nhập giữa các địa phương.
Công bố FTA Index: Top 10 tỉnh, thành dẫn đầu bảng xếp hạng

Công bố FTA Index: Top 10 tỉnh, thành dẫn đầu bảng xếp hạng

Theo bảng xếp hạng FTA Index, Top 10 tỉnh, thành dẫn đầu về năng lực thực thi FTA, nổi bật có Cà Mau, Thanh Hóa, Bình Dương, Khánh Hòa...
Chiều nay 8/4 diễn ra lễ công bố Bộ chỉ số FTA Index

Chiều nay 8/4 diễn ra lễ công bố Bộ chỉ số FTA Index

Chiều 8/4, Bộ Công Thương sẽ tổ chức lễ công bố Bộ chỉ số tận dụng các hiệp định thương mại tự do - FTA Index. Dự kiến, Thủ tướng Chính phủ tham dự sự kiện.
Hiệp định RCEP: Sức hút chưa hạ nhiệt

Hiệp định RCEP: Sức hút chưa hạ nhiệt

3 năm có hiệu lực, sức hấp dẫn của Hiệp định RCEP chưa 'nguội'. Trong bối cảnh thương mại toàn cầu phức tạp, RCEP góp phần thúc đẩy hệ thống thương mại cởi mở.
Infographic| Xây dựng ASEAN đoàn kết, bao trùm và tự cường

Infographic| Xây dựng ASEAN đoàn kết, bao trùm và tự cường

Xây dựng ASEAN đoàn kết, bao trùm và tự cường trong một thế giới biến động
Anh gia nhập CPTPP: Ngành da giày, thủy sản gấp đôi lợi thế

Anh gia nhập CPTPP: Ngành da giày, thủy sản gấp đôi lợi thế

Vương quốc Anh gia nhập CPTPP, không những không tạo ra rào cản mà còn mang đến nhiều thuận lợi, cơ hội lớn cho doanh nghiệp giày dép, thủy sản trong nước.
Nâng cấp ATIGA thành hiệp định hiện đại, hỗ trợ tốt cho doanh nghiệp

Nâng cấp ATIGA thành hiệp định hiện đại, hỗ trợ tốt cho doanh nghiệp

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên tin tưởng, ATIGA được nâng cấp sẽ trở thành hiệp định hiện đại, hướng tới tương lai và hỗ trợ tốt hơn cho doanh nghiệp.
Đẩy mạnh hợp tác song phương trong cạnh tranh và bảo vệ người tiêu dùng

Đẩy mạnh hợp tác song phương trong cạnh tranh và bảo vệ người tiêu dùng

Uỷ ban Cạnh tranh Quốc gia cho biết, đã chủ động liên hệ, đẩy mạnh hợp tác song phương với các cơ quan cạnh tranh và bảo vệ người tiêu dùng của nhiều quốc gia.
Thương mại Việt - Trung: Động lực đến từ các FTA

Thương mại Việt - Trung: Động lực đến từ các FTA

Quan hệ thương mại hai nước Việt Nam - Trung Quốc đã và đang được củng cố thông qua các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới và các khung khổ hợp tác...
Căng thẳng cạnh tranh trong ngành thép, bài học từ Mexico

Căng thẳng cạnh tranh trong ngành thép, bài học từ Mexico

Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia cho biết, sự căng thẳng về cạnh tranh trong ngành thép tại Mexico trong năm 2024 là bài học cho Việt Nam trong quản lý cạnh tranh.
Tổng quan về Thương vụ Việt Nam tại Panama

Tổng quan về Thương vụ Việt Nam tại Panama

Thương vụ Việt Nam tại Panama đóng vai trò quan trọng trong xúc tiến thương mại, đầu tư, chia sẻ thông tin về chính sách xuất nhập khẩu giữa hai quốc gia.
Hội nhập thành công đưa Việt Nam trở thành

Hội nhập thành công đưa Việt Nam trở thành 'mắt xích' quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu

Những kết quả trong công tác hội nhập năm 2024 đã đưa Việt Nam trở thành một 'mắt xích' quan trọng trong mạng lưới quan hệ đối tác của các quốc gia đối tác.
Ngành hàng nào được hưởng lợi nhiều nhất khi Hiệp định VIFTA được thực thi?

Ngành hàng nào được hưởng lợi nhiều nhất khi Hiệp định VIFTA được thực thi?

Theo Hiệp định VIFTA, Israel sẽ dành hạn ngạch thuế quan 0% cho hàng thủy sản, nông sản... của Việt Nam ngay sau khi Hiệp định có hiệu lực.
Thương hiệu Việt và bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ khi tham gia các FTA

Thương hiệu Việt và bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ khi tham gia các FTA

Việt Nam đã ký và tham gia 17 Hiệp định thương mại tự do. Đây là cơ hội nhưng cũng là thách thức cho các thương hiệu Việt trong bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ.
Ưu tiên nguồn lực hoàn thiện báo cáo kết quả xây dựng Bộ Chỉ số FTA Index trình Chính phủ

Ưu tiên nguồn lực hoàn thiện báo cáo kết quả xây dựng Bộ Chỉ số FTA Index trình Chính phủ

Hiện nay, Bộ Công Thương đang ưu tiên và đẩy nhanh nhiệm vụ hoàn thành báo cáo kết quả xây dựng Bộ Chỉ số FTA Index và trình lên Thủ tướng Chính phủ xem xét.
Yên Bái tận dụng tối đa cơ hội từ Cổng FTAP

Yên Bái tận dụng tối đa cơ hội từ Cổng FTAP

Cổng FTAP mở ra cơ hội lớn, giúp Yên Bái tận dụng tối đa lợi thế từ 17 FTA, thúc đẩy xuất khẩu, khai thác tiềm năng địa phương và phát triển bền vững.
Mobile VerionPhiên bản di động