Phát triển công nghiệp Đông Nam Bộ trong kỷ nguyên vươn mình

Nghị quyết 24-NQ/TW thúc đẩy phát triển công nghiệp vùng

Vùng Đông Nam Bộ từ lâu đã được coi là trung tâm kinh tế, công nghiệp và dịch vụ của cả nước. Đây là khu vực có mật độ dân số cao, hạ tầng phát triển và là nơi tập trung nhiều khu công nghiệp lớn. Tuy nhiên, để đảm bảo phát triển bền vững và tăng cường khả năng cạnh tranh, cần có những định hướng phát triển phù hợp.

Đặc biệt dưới tác động của Nghị quyết số 24-NQ/TW ngày 07/10/2022 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Đông Nam Bộ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Nghị quyết khuyến khích các tỉnh trong vùng Đông Nam Bộ tăng cường đầu tư vào cơ sở hạ tầng, cải thiện môi trường kinh doanh, và thu hút các nguồn vốn FDI chất lượng cao. Đồng thời, việc phát triển các ngành công nghiệp xanh, sử dụng công nghệ cao và tăng cường liên kết giữa các ngành công nghiệp trong khu vực là cần thiết.

Trong kỷ nguyên vươn mình, công nghiệp vùng Đông Nam Bộ sẽ hướng đến mục tiêu phát triển xanh và bền vững, áp dụng công nghệ cao, tăng cường liên kết vùng.

Theo các chuyên gia, Nghị quyết số 24-NQ/TW có tác động lớn đến ngành công nghiệp. Cụ thể, nghị quyết thúc đẩy đầu tư vào các ngành công nghiệp có giá trị gia tăng cao. Việc đầu tư vào các ngành công nghiệp có giá trị gia tăng cao là một chiến lược trọng điểm nhằm chuyển đổi nền kinh tế của Đông Nam Bộ theo hướng hiện đại và bền vững.

Những ngành này thường liên quan đến sản xuất các sản phẩm công nghệ cao, chế biến sâu các nguyên liệu thô thành sản phẩm cuối cùng có giá trị cao hơn, và phát triển các ngành dịch vụ hỗ trợ công nghiệp. Trong đó có các điển hình là: Ngành công nghiệp chế biến chế tạo; Ngành công nghiệp thực phẩm và đồ uống; ngành sản xuất ô tô; ngành dệt may…

Thúc đẩy phát triển công nghiệp xanh

Các chuyên gia đánh giá, để phát triển công nghiệp bền vững vùng Đông Nam Bộ trong kỷ nguyên mới, cần tập trung phát triển 3 yếu tố: Cơ sở hạ tầng, thúc đẩy công nghiệp xanh, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.

Cụ thể, Nghị quyết số 24-NQ/TW nhấn mạnh rằng, hệ thống giao thông vận tải là huyết mạch của phát triển kinh tế - xã hội và là nền tảng đảm bảo quốc phòng, an ninh cho vùng Đông Nam Bộ. Việc nâng cấp các tuyến giao thông trọng yếu không chỉ giúp tăng cường liên kết vùng, giảm chi phí vận chuyển mà còn đảm bảo sự linh hoạt trong điều động lực lượng quốc phòng khi cần thiết.

Ví như quốc lộ 1A là tuyến đường huyết mạch chạy dọc đất nước, nối liền các tỉnh Đông Nam Bộ với các khu vực khác. Tuy nhiên, tuyến đường này thường xuyên gặp tình trạng quá tải, đặc biệt là trong các đoạn qua tỉnh Bình Dương và TP. Hồ Chí Minh. Dự án cần nâng cấp bao gồm việc mở rộng các đoạn đường hẹp, cải tạo các nút giao thông quan trọng, và xây dựng thêm cầu vượt để giảm thiểu ùn tắc. Điều này sẽ giúp nâng cao hiệu quả vận chuyển hàng hóa và đi lại của người dân.

Tiêu biểu trong số đó là dự án cao tốc TP. Hồ Chí Minh - Long Thành - Dầu Giây; Dự án Vành đai 3 TP. Hồ Chí Minh, các dự án này phát triển không chỉ là việc cải thiện cơ sở hạ tầng mà còn là chiến lược lâu dài để thúc đẩy phát triển kinh tế, bảo đảm quốc phòng, và tăng cường liên kết vùng. Những dự án này sẽ giúp Đông Nam Bộ phát huy vai trò là trung tâm kinh tế lớn của cả nước.

Tiếp đến, các chuyên gia nhận định, vùng Đông Nam Bộ cần phát triển các khu công nghiệp xanh và thông minh. Khu công nghiệp xanh là những khu vực công nghiệp được quy hoạch và vận hành theo hướng bảo vệ môi trường, sử dụng năng lượng tái tạo, và giảm thiểu tối đa khí thải. Quy hoạch các khu công nghiệp xanh đòi hỏi việc áp dụng các tiêu chuẩn về môi trường ngay từ giai đoạn thiết kế và xây dựng. Hệ thống hạ tầng cần tích hợp các giải pháp tiết kiệm năng lượng, sử dụng vật liệu tái chế, và quản lý nước thải, chất thải theo chuẩn quốc tế.

Như Khu công nghiệp Amata Biên Hòa (Đồng Nai) đã áp dụng các giải pháp hạ tầng xanh như sử dụng năng lượng mặt trời, hệ thống tái chế nước thải, và các khu vực cây xanh rộng lớn để giảm nhiệt độ và lọc không khí

Khu công nghiệp VSIP (Vietnam Singapore Industrial Park) tại Bình Dương đã triển khai hệ thống quản lý thông minh, cho phép các doanh nghiệp trong khu vực này theo dõi và điều khiển quy trình sản xuất từ xa qua ứng dụng di động.

Một nhà máy công nghệ cao tại TP. Hồ Chí Minh.

Khu công nghiệp Hiệp Phước TP. Hồ Chí Minh đang chuyển mình thành một khu công nghiệp thông minh với các giải pháp quản lý hiện đại và hạ tầng xanh. Việc đầu tư vào hệ thống giao thông thông minh, xử lý nước thải tự động, và sử dụng năng lượng tái tạo đã giúp khu công nghiệp này thu hút nhiều doanh nghiệp lớn từ Nhật Bản và châu Âu. Các khu công nghiệp này là minh chứng rõ ràng cho chiến lược phát triển bền vững và phù hợp với xu hướng toàn cầu.

Tiếp đến là cần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Trong đó, việc hợp tác với các cơ sở đào tạo quốc tế là một trong những chiến lược quan trọng mà Nghị quyết số 24-NQ/TW đề ra nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực vùng Đông Nam Bộ. Việc này bao gồm việc ký kết các thỏa thuận hợp tác đào tạo với các trường đại học, viện nghiên cứu, và tổ chức giáo dục quốc tế uy tín, nhằm đưa các chương trình đào tạo chất lượng cao vào Việt Nam.

Các chuyên gia kết luận, Nghị quyết số 24-NQ/TW của Bộ Chính trị ngày 07-10-2022 đóng vai trò quan trọng trong việc định hướng phát triển ngành công nghiệp vùng Đông Nam Bộ, một khu vực có vai trò chiến lược trong nền kinh tế Việt Nam. Để đáp ứng yêu cầu của nghị quyết, vùng Đông Nam Bộ cần tập trung vào một số lĩnh vực chính nêu trên, bao gồm việc nâng cao giá trị gia tăng trong các ngành công nghiệp, ứng dụng công nghệ 4.0, và thu hút vốn đầu tư nước ngoài.