Chuyên gia hiến kế gì cho vùng kinh tế trọng điểm phía Nam?

Vùng trọng điểm phía Nam dẫn dắt kinh tế cả nước

Trong suốt những năm qua, vùng kinh tế trọng điểm phía Nam đã đạt được nhiều thành tựu ấn tượng. Trong đó, TP. Hồ Chí Minh, trung tâm kinh tế lớn nhất, không ngừng phát triển mạnh mẽ với các khu công nghiệp, dịch vụ tài chính, ngân hàng và công nghệ thông tin. Tuy nhiên, TP. Hồ Chí Minh dường như đã đạt đến giới hạn trong việc phát triển các ngành sử dụng lao động có trình độ thấp, trong khi việc chuyển dịch sang các ngành công nghiệp và dịch vụ có giá trị gia tăng cao vẫn chưa có sự đột phá rõ rệt.

Cùng với đó, các tỉnh như Bình Dương, Đồng Nai đã trở thành những điểm đến hấp dẫn của các nhà đầu tư trong và ngoài nước nhờ vào sự phát triển mạnh mẽ của ngành công nghiệp chế tạo và xuất khẩu. Tuy nhiên, như các chuyên gia đã nhận xét, trong thập kỷ qua, mặc dù đã có những bước tiến lớn, nhưng quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế của vùng và các địa phương trong vùng vẫn còn khá chậm.

Một trong những nguyên nhân chủ yếu là các tỉnh trong vùng chưa phát huy đầy đủ thế mạnh chung của cả khu vực. Mỗi tỉnh đều có các ngành nghề đặc trưng, nhưng việc hợp tác và liên kết chặt chẽ giữa các địa phương vẫn chưa thực sự hiệu quả. Việc xây dựng các chuỗi giá trị, nâng cao năng lực cạnh tranh của sản phẩm, cũng như thúc đẩy các ngành công nghiệp có giá trị gia tăng cao chưa được triển khai đồng bộ.

Với sự phát triển của công nghệ, đặc biệt là công nghệ số, việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế để tận dụng thế mạnh của từng tỉnh trong vùng kinh tế trọng điểm phía Nam trong vùng là một yêu cầu cấp thiết.

Các chuyên gia cho rằng, cần phải đẩy mạnh hợp tác giữa các tỉnh trong vùng để xây dựng những chuỗi cung ứng, gia tăng sự kết nối và đồng bộ hóa trong phát triển các ngành kinh tế mũi nhọn. Đồng thời, việc phát triển các ngành công nghiệp mới như công nghiệp công nghệ cao, năng lượng tái tạo và nông nghiệp công nghệ cao cần phải được ưu tiên nhằm giảm bớt sự phụ thuộc vào các ngành truyền thống, đồng thời tạo ra động lực tăng trưởng bền vững trong tương lai.

Bên cạnh đó, cần cải thiện cơ sở hạ tầng giao thông, logistics và phát triển các trung tâm thương mại, dịch vụ cũng cần được chú trọng để tạo ra một môi trường kinh doanh thuận lợi cho các doanh nghiệp và thu hút đầu tư quốc tế.

Mặc dù vùng kinh tế trọng điểm phía Nam đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, nhưng để tiếp tục phát triển mạnh mẽ hơn nữa trong bối cảnh toàn cầu hóa và cạnh tranh ngày càng gay gắt, việc thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế, tăng cường tính liên kết, liên hợp theo hướng khai thác tốt hơn thế mạnh chung của toàn vùng là một trong những yếu tố then chốt.

Tiếp tục tạo động lực thúc đẩy mạnh mẽ hơn trong liên kết vùng

Theo TS. Trần Hải Hà - Học viện Cán bộ TP. Hồ Chí Minh, để biến vùng kinh tế trọng điểm phía Nam thành một trung tâm phát triển năng động, bền vững và có chất lượng tăng trưởng cao, các địa phương cần tăng cường liên kết, hợp tác trên mọi lĩnh vực. Đặc biệt, việc ưu tiên đầu tư và hoàn thiện hệ thống hạ tầng giao thông là vô cùng cấp thiết. Cần tập trung giải quyết các nút thắt về kết nối giao thông.

Cụ thể, cần mở rộng mạng lưới đường bộ, xây dựng và nâng cấp các tuyến đường bộ kết nối trực tiếp với mạng lưới giao thông quốc gia, tạo điều kiện thuận lợi cho việc lưu thông hàng hóa và hành khách giữa các tỉnh, thành phố trong vùng và với các khu vực khác.

Tăng cường kết nối liên vùng, đầu tư xây dựng các tuyến đường giao thông quan trọng để kết nối chặt chẽ khu vực TP. Hồ Chí Minh và vùng Đông Nam Bộ với vùng Đồng bằng sông Cửu Long, tạo thành một trục giao thông chính của cả nước; đẩy mạnh kết nối đa phương thức: Đồng bộ đầu tư các công trình giao thông, kết nối hiệu quả giữa đường bộ, đường thủy nội địa và các cảng thủy nội địa.

Điều này sẽ giúp giảm tải cho hệ thống giao thông, nâng cao hiệu quả vận chuyển hàng hóa và thúc đẩy phát triển kinh tế. Việc đầu tư mạnh mẽ vào hạ tầng giao thông không chỉ giúp giảm thiểu chi phí logistics, mà còn thu hút đầu tư, tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển các ngành công nghiệp, dịch vụ và thúc đẩy quá trình đô thị hóa hiện đại.

Muốn đầu tư đồng bộ về cơ sở hạ tầng kết nối vùng, các chuyên gia cho rằng, Chính phủ cần có cơ chế khơi thông, huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực cho phát triển kết cấu hạ tầng.

Mỗi địa phương cần phải chú trọng đến yếu tố môi trường trong việc phát triển hạ tầng. Các dự án phải được thực hiện với cam kết bảo vệ môi trường, giảm thiểu tác động xấu đến hệ sinh thái tự nhiên, đảm bảo rằng sự phát triển hạ tầng không đi ngược lại với các mục tiêu bảo vệ tài nguyên thiên nhiên và ứng phó với biến đổi khí hậu.

Để đạt được mục tiêu này, Chính phủ cũng cần có các chính sách khuyến khích áp dụng các công nghệ mới, thân thiện với môi trường trong xây dựng hạ tầng, như sử dụng vật liệu tái chế, năng lượng sạch và các giải pháp giao thông thông minh.

Các chuyên gia cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phát triển cơ sở hạ tầng đồng bộ, đặc biệt là hệ thống giao thông, logistics và các trung tâm công nghiệp, công nghệ cao. Điều này không chỉ giúp cải thiện môi trường đầu tư mà còn thúc đẩy sự lưu thông hàng hóa, dịch vụ và tài nguyên giữa các tỉnh, thành phố trong vùng, tạo ra một mạng lưới liên kết mạnh mẽ và hiệu quả hơn.

Cùng với đó, việc phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, cải cách hành chính và đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất sẽ là những yếu tố then chốt để nâng cao năng suất lao động và sức cạnh tranh của Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam.

Bên cạnh đó, việc xây dựng các chính sách phát triển liên kết vùng phải gắn với thích ứng biến đổi khí hậu, khai thác và sử dụng tài nguyên bền vững và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân. Cần có các chương trình, dự án hỗ trợ các tỉnh trong vùng ứng dụng công nghệ xanh, sử dụng năng lượng tái tạo, đồng thời khuyến khích các doanh nghiệp thực hiện các mô hình sản xuất sạch, thân thiện môi trường.

Từ đó, với sự phối hợp chặt chẽ giữa các tỉnh, thành phố, cơ chế quản lý hiệu quả, và việc huy động tối đa các nguồn lực, vùng kinh tế trọng điểm phía Nam sẽ có nền tảng vững chắc để phát triển nhanh chóng và bền vững, đóng góp mạnh mẽ vào sự phát triển chung của nền kinh tế quốc gia.