Phát triển bền vững vùng nguyên liệu thuốc lá

Tại buổi làm việc, ông Nguyễn Chí Thanh, Phó giám đốc Công ty CP Ngân Sơn cho biết, vùng nguyên liệu Bắc Sơn hiện là vùng nguyên liệu có diện tích trồng thuốc lá lớn nhất cả nước với diện tích 2.500 ha, sản lượng thu hoạch khoảng 2.500 - 3.000 tấn. Chất lượng thuốc lá sau sấy tại đây được đánh giá có chất lượng tốt, hương thơm đặc trưng. Hiện trên địa bàn huyện Bắc Sơn có 17 doanh nghiệp được cấp phép hoạt động trong đó Công ty CP Ngân Sơn là nhà đầu tư truyền thống, quản lý diện tích trồng 1.250 ha.

Các hoạt động như tập huấn, chuyển giao khoa học kỹ thuật cho nông dân vùng trồng thời gia qua đã được Công ty CP Ngân Sơn đặc biệt quan tâm. Bên cạnh đó hoạt động đưa khoa học kỹ thuật vào sản xuất nguyên liệu, cơ giới hóa khâu làm đất cũng được liên tục triển khai. Đặc biệt, một số chương trình nghiên cứu khoa học kỹ thuật hợp tác với Công ty TNHH Viện Thuốc lá đạt hiệu quả cao như phối hợp nghiên cứu về lai tạo giống, phương pháp canh tác mới để áp dụng thực tiễn, theo dõi và có giải pháp phòng ngừa dịch hại sâu bệnh, nhận chuyển giao lò sấy thuốc lá theo nguyên lý thoát ẩm qua đường ống khói nhằm giảm nhiên liệu sấy và nâng cao hiệu quả cho người trồng thuốc lá được đánh giá tốt.

Từ thực tiễn hoạt động, đại diện Công ty CP Ngân Sơn đã trình bày một số thực trạng liên quan đến việc phát triển bền vững vùng trồng nguyên liệu thuốc lá. Một là sự dịch chuyển lao động nông thôn khiến diện tích trồng thuốc lá đang có xu hướng giảm; hai là còn có tình trạng đầu tư mang tính hình thức để thu mua sản lượng mang tính “tranh thủ” trong khi công tác chuyển giao không được chú trọng; ba là yếu tố cạnh tranh không lành mạnh giữa các nhà đầu tư dẫn đến tâm lý không ổn định của người trồng; bốn là hoạt động sản xuất và thu mua nguyên liệu diễn ra trong bối cảnh vùng trồng nguyên liệu có xu hướng thu hẹp trong khi doanh nghiệp được cấp phép gia tăng làm méo mó thị trường hoạt động.

“Cần có chính sách bảo vệ (không bảo hộ) cho các nhà đầu tư chân chính trong lĩnh vực sản xuất nguyên liệu thuốc lá để có vùng trồng nguyên liệu phát triển bền vững”, ông Nguyễn Chí Thanh nói.

Đó cũng là nội dung một số kiến nghị mà đại diện Công ty CP Ngân Sơn đề xuất với đoàn công tác Bộ Công Thương, lãnh đạo huyện Bắc Sơn và Vinataba. Bên cạnh đó, Công ty CP Ngân Sơn cũng đề xuất kiểm soát chặt chẽ lĩnh vực đầu tư, sản xuất, mua bán nguyên liệu của các doanh nghiệp được cấp phép trên địa bàn theo quy định tại Nghị định 67/2013/NĐ-CP; rà soát, kiểm tra đánh giá tình hình hoạt động của các doanh nghiệp sản xuất nguyên liệu được cấp phép hoạt động trên địa bàn. Đặc biệt để tiếp tục tạo sự ổn định và bền vững cho vùng nguyên liệu, Công ty CP Ngân Sơn kiến nghị không giao diện tích cho các doanh nghiệp khác chồng lấn với khu vực công ty đã đầu tư cũng như duy trì và ổn định vùng nguyên liệu với nhà đầu tư chuyên nghiệp để tạo ra các vùng nguyên liệu có chất lượng trong nước.

Nhằm tạo sự ổn định và phát triển bền vững cho vùng nguyên liệu thuốc lá tập trung lớn nhất cả nước, tại buổi làm việc, lãnh đạo huyện Bắc Sơn khẳng định huyện xác định cây thuốc là là cây trồng có vị trí quan trọng. Huyện sẽ khuyến nghị và định hướng cho người nông dân sản xuất thuốc lá theo quy hoạch vùng sản xuất, có giải pháp hạn chế việc tranh mua tranh bán cũng như việc ép cấp, ép giá bảo đảm lợi ích hài hòa giữa nông dân, nhà đầu tư và nhà nước. Huy động các nguồn lực để đầu tư xây dựng các công trình thủy lợi, giao thông nhằm tạo điều kiện phục vụ tốt cho sản xuất thuốc lá. Huyện cũng đề xuất Công ty CP Ngân Sơn và các doanh nghiệp khác đang hoạt động tại đây tăng cường phối hợp trao đổi thông tin, kịp thời tháo gỡ vướng mắc, đổi mới nội dung hợp đồng ký với nông dân theo hướng dễ hiểu, dễ thực hiện.

Phát biểu tại buổi làm việc, thay mặt đoàn công tác của Bộ Công Thương, Thứ trưởng Cao Quốc Hưng đã biểu dương các nỗ lực của Công ty CP Ngân Sơn trong sản xuất, kinh doanh và tuân thủ các quy định pháp luật của Nhà nước và địa phương. Thứ trưởng Cao Quốc Hưng khẳng định cây thuốc lá có vị trí quan trọng, góp phần xóa đói giảm nghèo cho bà con nông dân tại địa phương vì vậy Công ty CP Ngân Sơn cần tiếp tục phối hợp với địa phương trong việc tạo sự ổn định và phát triển bền vững vùng trồng nguyên liệu. Đặc biệt trong việc xây dựng nội dung hợp đồng với bà con nông dân, công ty cần chú ý bảo đảm tính dễ hiểu và chặt chẽ.

Thứ trưởng Cao Quốc Hưng đặt vấn đề, từ thực tế hoạt động đầu tư của công ty và chế biến của nông dân tại địa phương, đã đến lúc cần quan tâm việc làm ra thuốc lá chất lượng cao ngay tại đây không chỉ trước mắt mà cả lâu dài. Chất lượng sấy cần xây dựng được một số cấp độ tạo thuận lợi cho công tác nguyên liệu đầu vào cho sản phẩm.

Thứ trưởng Cao Quốc Hưng đề nghị Sở Công Thương Lạng Sơn, huyện Bắc Sơn làm tốt công tác cấp phép cho các nhà đầu tư, tăng cường thông tin, phối hợp tốt với Bộ Công Thương trong công tác hậu kiểm, giảm thiểu sự chồng chéo.

Trước đó Thứ trưởng Cao Quốc Hưng và đoàn công tác Bộ Công Thương đã khảo sát một số diện tích trồng thuốc lá và thăm một số hộ nông dân có hoạt động sấy nguyên liệu thuốc lá tại huyện Bắc Sơn.