Tin Khu Vực 
Những kết quả nổi bật từ điều phối liên ngành
Công tác hội nhập kinh tế quốc tế của đất nước đã và đang bước sang giai đoạn mới với yêu cầu ngày càng cao về chiều sâu, phạm vi và chất lượng, chính vì vậy mà cơ chế phối hợp liên ngành đang trở thành trụ cột quan trọng, quyết định hiệu quả thực thi các cam kết quốc tế cũng như năng lực tận dụng cơ hội phát triển của nền kinh tế. Thực tiễn giai đoạn 2021 - 2025 cho thấy, chính sự điều phối đồng bộ, chặt chẽ giữa các bộ, ngành, địa phương đã tạo nên những dấu ấn rõ nét trong tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam.
Ông Tạ Hoàng Linh - Chánh Văn phòng Ban Chỉ đạo liên ngành hội nhập quốc tế về kinh tế chia sẻ với Báo Công Thương.
Trao đổi với Báo Công Thương, ông Tạ Hoàng Linh - Chánh Văn phòng Ban Chỉ đạo liên ngành hội nhập quốc tế về kinh tế cũng nhiều lần nhấn mạnh vai trò then chốt của cơ chế phối hợp liên ngành, coi đây là “xương sống” bảo đảm cho hội nhập kinh tế quốc tế được triển khai đồng bộ từ khâu xây dựng chính sách, đàm phán, ký kết đến tổ chức thực thi trên thực tế.
Theo ông Tạ Hoàng Linh, trong giai đoạn 2021 - 2025, với sự điều phối thông qua Ban Chỉ đạo liên ngành hội nhập quốc tế về kinh tế và Đoàn đàm phán Chính phủ về kinh tế - thương mại quốc tế, cùng vai trò thường trực của Bộ Công Thương và sự tham gia tích cực của các bộ, cơ quan ngang bộ, công cuộc hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam đã đạt nhiều thành tựu quan trọng.
Việt Nam đã đẩy mạnh quan hệ thương mại với hơn 200 quốc gia và vùng lãnh thổ; ký kết và thực thi 17 hiệp định thương mại tự do (FTA), gắn kết với hơn 60 đối tác lớn trên thế giới. Qua đó, Việt Nam tham gia ngày càng sâu vào chuỗi sản xuất, chuỗi cung ứng toàn cầu, vươn lên nhóm 15 nền kinh tế có quy mô thương mại lớn nhất và nhóm 15 quốc gia thu hút FDI lớn nhất thế giới. Những kết quả này không chỉ cải thiện thể chế, tạo động lực tăng trưởng mà còn nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, thúc đẩy tiến bộ xã hội và khẳng định vị thế Việt Nam trên trường quốc tế.
Trong giai đoạn mới, hội nhập kinh tế quốc tế sẽ có nội hàm sâu rộng hơn, gắn chặt với mục tiêu phát triển bền vững.
Bước sang giai đoạn mới, hội nhập kinh tế quốc tế đã được nâng lên một tầm cao mới với vai trò vô cùng to lớn. Việc Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 59-NQ/TW ngày 24/01/2025 về hội nhập quốc tế trong tình hình mới đã thể hiện rõ định hướng chiến lược: Hội nhập sâu rộng, toàn diện, gắn chặt nội lực với ngoại lực; lấy hội nhập kinh tế làm trung tâm, đồng thời tạo thuận lợi cho hội nhập trên các lĩnh vực khác
“Giai đoạn mới, hội nhập kinh tế quốc tế sẽ có nội hàm sâu rộng hơn, gắn chặt với mục tiêu phát triển bền vững, nâng cao năng lực nội tại của nền kinh tế và chủ động tham gia xây dựng, thực thi các chuẩn mực, quy tắc kinh tế quốc tế mới. Điều đó đòi hỏi sự phối hợp liên ngành chặt chẽ hơn bao giờ hết, nhất là trong bối cảnh hội nhập mở rộng sang các lĩnh vực phi truyền thống như chuyển đổi năng lượng, tăng trưởng xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế số, thương mại xuyên biên giới”, ông Tạ Hoàng Linh nhận định.
Cũng theo Chánh Văn phòng Ban chỉ đạo, song song với mở rộng lĩnh vực, hội nhập kinh tế quốc tế trong tình hình mới còn gắn với yêu cầu bảo đảm an ninh kinh tế quốc gia, an ninh năng lượng, an ninh lương thực, an ninh chuỗi cung ứng và quản lý rủi ro từ các cú sốc bên ngoài. Đây đều là những vấn đề liên ngành, vượt khỏi phạm vi quản lý của một bộ, một ngành riêng lẻ, đòi hỏi cơ chế điều phối đủ mạnh, đủ thẩm quyền và đủ linh hoạt.
Kiện toàn bộ máy, nâng tầm điều phối
Đặc biệt, để triển khai hiệu quả Nghị quyết 59-NQ/TW, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1812/QĐ-TTg ngày 25/8/2025 kiện toàn Ban Chỉ đạo quốc gia về hội nhập quốc tế. Bộ trưởng Bộ Công Thương giữ vai trò Phó Trưởng Ban Chỉ đạo quốc gia, kiêm Trưởng Ban Chỉ đạo liên ngành hội nhập quốc tế về kinh tế, qua đó khẳng định vai trò nòng cốt của Bộ Công Thương trong điều phối hội nhập kinh tế quốc tế.
Tiếp đó, Bộ trưởng Bộ Công Thương ban hành Quy chế làm việc và Kế hoạch nhiệm vụ công tác năm 2025 - 2026 của Ban Chỉ đạo liên ngành hội nhập quốc tế về kinh tế, nhằm phát huy hiệu quả phối hợp giữa các bộ, ngành, địa phương, nâng cao tính đồng bộ và hiệu lực trong triển khai hội nhập kinh tế quốc tế.
Ngay sau khi kiện toàn, Ban Chỉ đạo liên ngành đã tổ chức phiên họp đầu tiên dưới sự chủ trì của Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên. Tại đây, Bộ trưởng nhấn mạnh yêu cầu tiếp tục tăng cường phối hợp liên ngành trong thực thi các FTA đã có hiệu lực, tập trung xử lý các vấn đề tồn tại để khai thác hiệu quả 17 hiệp định, thỏa thuận thương mại đã ký kết.
Phát huy hiệu quả cơ chế điều phối liên ngành là yêu cầu khách quan, có ý nghĩa quyết định đối với chất lượng đàm phán, hiệu quả thực thi cam kết và uy tín quốc gia.
Một điểm nhấn quan trọng trong chỉ đạo của Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên là yêu cầu các bộ, ngành phối hợp chặt chẽ trong triển khai Định hướng tham gia các FTA đến năm 2030, tầm nhìn 2035; đồng thời nghiên cứu, mở rộng và đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, nhất là các thị trường còn nhiều dư địa như Trung Đông, châu Phi, châu Mỹ Latinh, Nam Á.
Bên cạnh đó, việc thúc đẩy hoàn tất đàm phán FTA với Khối Thương mại tự do châu Âu (EFTA), khởi động đàm phán PTA với Pakistan, tiến tới đàm phán FTA với GCC và MERCOSUR đều đặt ra yêu cầu cao về phối hợp liên ngành, từ chuẩn bị nội dung, đánh giá tác động đến xây dựng phương án đàm phán phù hợp với lợi ích tổng thể quốc gia.
Đặc biệt, trong bối cảnh thương mại toàn cầu có nhiều biến động, việc tiếp tục đàm phán thương mại đối ứng với Hoa Kỳ để hướng tới một hiệp định toàn diện, công bằng và bền vững càng cho thấy vai trò không thể thay thế của cơ chế điều phối liên ngành trong xử lý các vấn đề phức tạp, nhạy cảm và liên quan đến nhiều lĩnh vực quản lý khác nhau.
Thực tiễn cho thấy, đàm phán và thực thi các cam kết kinh tế quốc tế hiện nay không còn giới hạn trong phạm vi một ngành, một lĩnh vực mà đòi hỏi sự tham gia, phối hợp chặt chẽ của nhiều bộ, ngành, cơ quan liên quan. Các hiệp định kinh tế và thương mại quốc tế hiện nay có phạm vi rất rộng, vượt xa khuôn khổ thương mại hàng hóa truyền thống, mở rộng sang nhiều lĩnh vực mới như đầu tư, dịch vụ, tài chính-ngân hàng, mua sắm chính phủ, thuế và hải quan, lao động, môi trường, phát triển bền vững, kinh tế số và thương mại điện tử.
Mỗi nội dung cam kết thuộc thẩm quyền quản lý của các bộ, ngành khác nhau, có mối quan hệ chặt chẽ và tác động qua lại lẫn nhau, đòi hỏi phải có một cơ chế (liên ngành) đủ thẩm quyền để phối hợp xây dựng nội dung đàm phán, xử lý các vấn đề có thể chồng chéo và giải quyết xung đột lợi ích. Do đó, phát huy hiệu quả cơ chế điều phối liên ngành là yêu cầu khách quan, có ý nghĩa quyết định đối với chất lượng đàm phán, hiệu quả thực thi cam kết và uy tín quốc gia.
Cơ chế phối hợp liên ngành về hội nhập kinh tế quốc tế và đàm phán kinh tế, thương mại quốc tế, thông qua Ban Chỉ đạo liên ngành hội nhập quốc tế về kinh tế đã, đang và sẽ tiếp tục giữ vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế đất nước. Tạo sự đồng bộ, thống nhất trong chính sách, thúc đẩy hoàn thiện thể chế, nâng cao hiệu quả thực thi cam kết, huy động nguồn lực tổng thể, góp phần bảo đảm tận dụng cơ hội, ứng phó thách thức và nâng cao vị thế quốc gia của Việt Nam trên trường quốc tế trong giai đoạn hiện nay và những giai đoạn tiếp theo.
