Phải coi trốn đóng bảo hiểm xã hội là xâm phạm quyền sở hữu tài sản của người lao động

Nợ, trốn đóng bảo hiểm xã hội vẫn là thực trạng nhức nhối từ năm này qua năm khác. Cần phải có chế tài mạnh tay nhằm bảo vệ quyền lợi của người lao động.
Cần có cơ chế giám sát để ngăn chặn doanh nghiệp nợ, trốn đóng bảo hiểm xã hội Phát hiện nhiều doanh nghiệp khai báo thuế nhưng trốn đóng bảo hiểm xã hội qua chia sẻ dữ liệu

Đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) là quy định bắt buộc đối với doanh nghiệp khi ký kết hợp đồng lao động với người lao động. Tuy nhiên nợ, trốn đóng BHXH vẫn là thực trạng nhức nhối từ năm này qua năm khác. Do vậy, cần có cần phải có chế tài mạnh tay xử lý dứt điểm, kịp thời nhằm bảo vệ quyền lợi của người lao động. Luật sư Nguyễn Trọng Hoàng - Công ty Luật Chính pháp Đồng Tâm trao đổi về vấn đề này với phóng viên Báo Công Thương.

Phải coi trốn đóng bảo hiểm xã hội là xâm phạm quyền sở hữu tài sản của người lao động
Cần có chế tài mạnh tay để xử lý tính trạng trốn đóng BHXH, bảo vệ quyền lợi của người lao động. (Ảnh: TTXVN)

Thời gian qua, tình trạng các doanh nghiệp phá sản, ngừng hoạt động, chủ doanh nghiệp bỏ trốn có xu hướng tăng nhanh… kéo theo vấn đề nợ BHXH xử lý chưa hiệu quả, gây nhiều bức xúc cho người lao động khi nghỉ việc. Ông đánh giá gì về thực tế này?

Như chúng ta thấy, hơn hai năm qua, do ảnh hưởng của hậu đại dịch Covid-19, nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn thực sự, phá sản, ngừng hoạt động. Chủ doanh nghiệp, trong đó có cả doanh nghiệp FDI bỏ về nước, bỏ trốn... dẫn đến tình trạng nợ BHXH không có cách giải quyết, hoặc không thể giải quyết. Nguyên nhân, theo tôi một phần là do bất cập về các chế tài xử lý chưa kịp thời, hay có nhiều lỗ hổng trong chính sách để các doanh nghiệp vẫn hoạt động, vẫn sử dụng người lao động, vẫn tạo ra doanh thu, sản lượng, lợi nhuận nhưng lại trốn đóng BHXH.

Thực tế, phía cơ quan chức cũng đẩy mạnh kiểm tra, thanh tra các doanh nghiệp nợ đóng, chậm đóng, trốn đóng BHXH, xử lý nghiêm các trường hợp cố tình vi phạm, tuy nhiên vẫn chưa đạt hiệu quả. Theo ông, nguyên nhân do đâu?

Điều 216, Bộ Luật hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) quy định về trốn đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động. Theo đó, người có nghĩa vụ đóng BHXH, BHYT mà gian dối, hoặc sử dụng thủ đoạn khác để không đóng hoặc đóng không đóng đầy đủ theo quy định từ 6 tháng trở lên, đã bị xử lý vi phạm hành chính mà còn vi phạm, hoặc trốn đóng từ 50 triệu đồng trở lên thì bị xử phạt cải tạo không giam giữ đến 1 năm hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 1 năm.

Phải coi trốn đóng bảo hiểm xã hội là xâm phạm quyền sở hữu tài sản của người lao động
Luật sư Nguyễn Trọng Hoàng, Công ty Luật Chính pháp Đồng Tâm

Như vậy, mẫu chốt ở đây là mặt khách quan của tội phạm, là hành vi. Điều luật quy định là hành vi gian dối hoặc thủ đoạn khác, nhưng cụ thể gian dối như thế nào, hành vi nào bị coi là gian dối lại chưa có hướng dẫn cụ thể nào. Vì vậy, để xác định được cấu thành tội phạm theo quy định tại Điều 216 là rất khó cho cơ quan tiến hành tố tụng.

Mặt khác, Khoản 1 Điều 5 Nghị quyết số 05/2019/NQ-HĐTP ngày 15/8/2019 của Hội đồng thẩm phán Toá án nhân dân tối cao hướng dẫn áp dụng Điều 214, Điều 215, Điều 216 của Bộ Luật hình sự năm 2015 quy định: “Đối với hành vi trốn đóng BHXH, BHYT, BHTN thực hiện trước 0 giờ 00 phút ngày 01 tháng 01 năm 2018 thì không xử lý hình sự theo quy định tại Điều 216 của Bộ luật Hình sự…”.

Thực tế, các doanh nghiệp trốn đóng BHXH, nợ đóng BHXH, BHYT thường lại kéo dài nhiều năm trước thời điểm từ 01/01/2018. Còn thời điểm này trở về sau, các doanh nghiệp lại chấp hành, nên điều này cũng gây khó khăn rất lớn cho cơ quan tiến hành tố tụng trong quá trình xác định và xử lý hình sự theo Điều 216, Bộ Luật hình sự.

Thời gian tới, để đảm bảo lợi ích cho người lao đng, theo ông, cơ quan quản lý cần có chế tài xử phạt như thế nào để hạn chế tình trạng này?

Để xử lý dứt điểm tình trạng này, ngăn chặn những hành vi có thể xảy ra trong tương lai, cần thiết phải có chế tài mạnh tay hơn nữa, không chỉ về mặt hình sự, mà cả các chế tài về hành chính, thuế, thuê đất, thuê lao động, đảm bảo các doanh nghiệp phải thực hiện việc đóng BHXH tháng nào dứt được tháng đó khi doanh nghiệp đang hoạt động.

Phải coi hành vi trốn đóng BHXH là xâm phạm quyền sở hữu tài sản của người lao động, qua đó nhằm nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của các doanh nghiệp, cũng như đấu tranh có hiệu quả hơn với tội phạm này. Về bản chất, trốn đóng BHXH tức là xâm phạm đến quyền được sở hữu tài sản của người lao động mà theo quy định của pháp luật, họ phải được sở hữu quyền tài sản đó.

Hiện nay, tội trốn đóng BHXH, BHYT, BH thất nghiệp được quy định tại Mục 2, phần các tội phạm trong lĩnh vực thuế, tài chính, ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm. Tức là khách thể của tội phạm mà pháp luật bảo vệ rất rộng. Hành vi trốn đóng BHXH, BHYT, BH thất nghiệp lại liên quan đến rất nhiều người lao động, cũng gây khó khăn cho cơ quan tố tụng khi xác định tội phạm.

Khi coi khách thể của tội trốn đóng BHXH, BHYT, BH thất nghiệp là quyền sở hữu tài sản thì việc xử lý tội phạm này sẽ nhanh chóng, kịp thời và có sức răn đe hơn. Mặt khác, gắn với quyền sở hữu tài sản của từng cá nhân cụ thể, nên pháp luật sẽ có những chế tài cụ thể hơn để bảo vệ, và người lao động cũng sẽ tích cực hơn trong quá trình hợp tác với cơ quan tiến hành tố tụng để giải quyết vấn đề.

Luật Bảo hiểm Xã hội (sửa đổi) cũng đề xuất bổ sung các biện pháp, trong đó bổ sung trách nhiệm của người sử dụng phải bồi thường cho người lao động nếu không tham gia hoặc tham gia BHXH bắt buộc không đầy đủ, kịp thời mà gây thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của người lao động? Ông có ý kiến gì về quy định này?

Ở đây phải phân biệt rõ trách nhiệm dân sự và hình sự đối với hành vi trốn đóng BHXH. Về phần hình sự, như Luật sư đã phân tích ở trên, cần phải cá thể hoá hình phạt hơn nữa, để giúp cơ quan tiến hành tố tụng đấu tranh có hiệu quả với loại hình tội phạm này.

Về trách nhiệm dân sự, cần phải xác định quyền, nghĩa vụ, trách nhiệm của các cơ quan trong đó Tổ chức Công đoàn – là cơ quan bảo vệ quyền lợi của người lao động có trách nhiệm đại diện cho người lao động tham gia các giai đoạn tố tụng, kể cả tố tụng hình sự, tố tụng dân sự, có quyền tố giác tội phạm trong lĩnh vực BHXH, có quyền khởi kiện vụ án dân sự để yêu cầu Toà án buộc người trốn đóng BHXH phải thực hiện nghĩa vụ.

Bên cạnh đó, các cơ quan tiến hành tố tụng cũng phải tích cực vào cuộc và coi kiến nghị khởi tố của cơ quan BHXH, đơn tố giác tội phạm của Tổ chức Công đoàn, hay đơn của người lao động là nguồn tin đáng tin cậy để tiến hành xác minh, điều tra, truy tố, xét xử.

Xin cảm ơn ông!

Bảo Thoa - Đỗ Nga (thực hiện)
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★
Bài viết cùng chủ đề: Bảo hiểm xã hội

Có thể bạn quan tâm

Tin mới nhất

Cảnh báo lũ quét do mưa lũ vẫn ở mức cao từ Hà Tĩnh đến Quảng Ngãi hôm nay 6/11

Cảnh báo lũ quét do mưa lũ vẫn ở mức cao từ Hà Tĩnh đến Quảng Ngãi hôm nay 6/11

Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia vừa phát Cảnh báo lũ quét, sạt lở đất, sụt lún đất do mưa lũ mới nhất hôm nay 6/11 từ Hà Tĩnh đến Quảng Ngãi.
Dự báo thời tiết hôm nay ngày 6/11/2024: Mưa lớn ở Trung Bộ vẫn tiếp tục, vùng núi Bắc Bộ trời rét

Dự báo thời tiết hôm nay ngày 6/11/2024: Mưa lớn ở Trung Bộ vẫn tiếp tục, vùng núi Bắc Bộ trời rét

Dự báo thời tiết hôm nay ngày 6/11/2024: Phía Đông Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ trời lạnh, vùng núi Bắc Bộ trời rét. Mưa lớn ở Trung Bộ vẫn tiếp tục có nơi trên 200mm.
Dự báo thời tiết biển hôm nay 6/11/2024: Gió Đông Bắc hoạt động mạnh, mưa dông, biển động, sóng lớn

Dự báo thời tiết biển hôm nay 6/11/2024: Gió Đông Bắc hoạt động mạnh, mưa dông, biển động, sóng lớn

Dự báo thời tiết biển hôm nay 6/11/2024: Bắc Biển Đông (bao gồm vùng biển quần đảo Hoàng Sa) gió Đông Bắc mạnh giật cấp 8-9. Biển động mạnh. Sóng biển cao 4-6m.
Dự báo thời tiết Hà Nội hôm nay 6/11/2024: Hà Nội ban ngày nhiệt độ tăng, có mưa vài nơi, đêm lạnh

Dự báo thời tiết Hà Nội hôm nay 6/11/2024: Hà Nội ban ngày nhiệt độ tăng, có mưa vài nơi, đêm lạnh

Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, thời tiết Hà Nội hôm nay 6/11, Hà Nội nhiều mây, có mưa vài nơi. Gió Đông Bắc cấp 2-3. Ban ngày nhiệt độ tăng
Tuyên Quang: Triển khai nhiều hoạt động kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam

Tuyên Quang: Triển khai nhiều hoạt động kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam

Tỉnh Tuyên Quang vừa ban hành kế hoạch tổ chức các hoạt động chào mừng 80 năm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam và 35 năm Ngày hội Quốc phòng toàn dân.

Tin cùng chuyên mục

Công đoàn Hà Nội hỗ trợ 5.000 người lao động về quê đón Tết

Công đoàn Hà Nội hỗ trợ 5.000 người lao động về quê đón Tết

Theo kế hoạch 67 về việc tổ chức chăm lo Tết 2025 cho người lao động, Công đoàn Hà Nội sẽ hỗ trợ tiền vé xe cho 5.000 công nhân về quê đón Tết.
Hà Nội: Phát huy tối đa giá trị các nguồn lực để phát triển toàn diện

Hà Nội: Phát huy tối đa giá trị các nguồn lực để phát triển toàn diện

Chiều ngày 5/11, UBND thành phố Hà Nội sơ kết 1 năm Đề án quản lý, sử dụng và khai thác hiệu quả tài sản công và triển khai tổng kiểm kê tài sản công.
Quảng Bình: Mưa lớn làm chia cắt và cô lập nhiều thôn, xã ở khu vực miền núi

Quảng Bình: Mưa lớn làm chia cắt và cô lập nhiều thôn, xã ở khu vực miền núi

Đợt mưa lớn bắt đầu từ ngày 3/11 đến hôm nay đã làm chia cắt và cô lập nhiều thôn, xã tại các huyện miền núi Minh Hoá, Tuyên Hoá của tỉnh Quảng Bình.
Hải Phòng: Lan tỏa văn hóa nghệ thuật, du lịch đêm

Hải Phòng: Lan tỏa văn hóa nghệ thuật, du lịch đêm

Thời gian gần đây, các địa phương trên địa bàn TP. Hải Phòng đồng loạt tổ chức các tuyến phố văn hóa, nghệ thuật đường phố, ẩm thực về đêm, mang sức hút mới.
Bộ Y tế giải trình việc thiếu vaccine tiêm chủng mở rộng

Bộ Y tế giải trình việc thiếu vaccine tiêm chủng mở rộng

Bộ Y tế vừa có báo cáo làm rõ phản ánh của cử tri về việc thiếu vaccine trong Chương trình Tiêm chủng mở rộng gửi đến kỳ họp Quốc hội khóa XV.
Đại tướng Phan Văn Giang lý giải về giữ nguyên dự thảo quy định cấp tướng nghỉ hưu ở tuổi 60

Đại tướng Phan Văn Giang lý giải về giữ nguyên dự thảo quy định cấp tướng nghỉ hưu ở tuổi 60

Theo Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Đại tướng Phan Văn Giang, nếu nâng tuổi phục vụ tại ngũ của cấp tướng lên 62 thì cấp Đại tá không còn đủ tuổi lên tướng.
Bộ Y tế bác thông tin

Bộ Y tế bác thông tin 'sử dụng muối i-ốt gây bệnh cường giáp'

Bộ Y tế cho rằng, lập luận thiếu cơ sở khoa học đã gây hoang mang dư luận, ảnh hưởng không tốt đến các nỗ lực trong phòng, chống các rối loạn thiếu i-ốt.
Đề nghị hoàn thiện hồ sơ Đề án phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị trước ngày 8/11

Đề nghị hoàn thiện hồ sơ Đề án phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị trước ngày 8/11

Bộ Giao thông vận tải đề nghị Thành phố Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh hoàn thiện hồ sơ Đề án phát triển mạng lưới đường sắt đô thị đến năm 2035.
Loạn thầy bói, cô đồng online: Chiêu trò cũ, nạn nhân mới

Loạn thầy bói, cô đồng online: Chiêu trò cũ, nạn nhân mới

Vẫn là những chiêu trò xem trước rủi ro trong tương lai nhưng các thầy bói, cô đồng online trên mạng xã hội vẫn lừa đảo được rất nhiều nạn nhân mới.
Bộ Công Thương ra Công điện ứng phó, khắc phục hậu quả do mưa lớn tại khu vực miền Trung

Bộ Công Thương ra Công điện ứng phó, khắc phục hậu quả do mưa lớn tại khu vực miền Trung

Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên ký ban hành Công điện số 8846/CĐ-BCT ngày 4/11 về việc ứng phó, khắc phục hậu quả do mưa lớn tại khu vực miền Trung.
Quy định mới về thời gian thí điểm cho người Việt vào chơi tại điểm kinh doanh casino

Quy định mới về thời gian thí điểm cho người Việt vào chơi tại điểm kinh doanh casino

Chính phủ vừa ban hành Nghị định 145/2024/NĐ-CP quy định mới về thời gian thực hiện thí điểm cho người Việt vào chơi tại điểm kinh doanh casino.
7.200 người được hỗ trợ giảm ảnh hưởng hạn hán, xâm nhập mặn

7.200 người được hỗ trợ giảm ảnh hưởng hạn hán, xâm nhập mặn

7.200 người dân tại hai tỉnh Cà Mau và Ninh Thuận bị ảnh hưởng bởi hạn hán và xâm nhập mặn được hưởng lợi từ Dự án “Nước là sự sống” do Nhật Bản tài trợ.
Dự báo thời tiết ngày mai 6/11/2024: Hà Tĩnh đến Bình Định tiếp tục mưa lớn trên 300mm

Dự báo thời tiết ngày mai 6/11/2024: Hà Tĩnh đến Bình Định tiếp tục mưa lớn trên 300mm

Dự báo thời tiết ngày mai 6/11: Bắc Bộ nằm trọn trong không khí lạnh tăng cường, vùng núi trời rét dưới 16 độ. Hà Tĩnh đến Bình Định tiếp tục mưa lớn trên 300mm
Quảng Bình: Di dời 38 hộ dân khẩn cấp trước nguy cơ sạt lở đất

Quảng Bình: Di dời 38 hộ dân khẩn cấp trước nguy cơ sạt lở đất

Chính quyền địa phương đã di dời 38 hộ dân ra khỏi khu vực đồi Cây Sường thuộc thị trấn Quy Đạt, huyện Minh Hoá, tỉnh Quảng Bình trước nguy cơ sạt lở đất.
Lai Châu: 20 cháu nhỏ ở huyện Tam Đường nhập viện, nghi do ăn nhầm thuốc diệt chuột

Lai Châu: 20 cháu nhỏ ở huyện Tam Đường nhập viện, nghi do ăn nhầm thuốc diệt chuột

Sáng nay (5/11), tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Lai Châu tiếp nhận 20 bệnh nhân nghi ngờ ăn nhầm thuốc diệt chuột.
Trao tặng mũ bảo hiểm cho học sinh lớp Một khu vực miền Trung năm học 2024 – 2025

Trao tặng mũ bảo hiểm cho học sinh lớp Một khu vực miền Trung năm học 2024 – 2025

Ủy ban an toàn giao thông quốc gia và Bộ Giáo dục và Đào tạo phát động Trao tặng mũ bảo hiểm cho học sinh lớp 1 khu vực miền Trung năm học 2024 – 2025.
Nhiều người bất lực nhìn nhà mới mua gần 5 tỷ ở Hà Nội bị sập

Nhiều người bất lực nhìn nhà mới mua gần 5 tỷ ở Hà Nội bị sập

Phát hiện dấu hiệu bất thường, mọi người trong ngôi nhà mới mua gần 5 tỷ đồng (ở thị xã Sơn Tây, thành phố Hà Nội) chạy ra ngoài, bất lực nhìn căn nhà sập
Điều chỉnh lịch chi trả lương hưu từ tháng 12/2024

Điều chỉnh lịch chi trả lương hưu từ tháng 12/2024

Từ tháng 12/2024, TP. Hồ Chí Minh sẽ điều chỉnh lịch chi trả lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội đối với hình thức chi trả bằng tiền mặt.
Thứ trưởng Bùi Hoàng Phương làm người phát ngôn Bộ Thông tin và Truyền thông

Thứ trưởng Bùi Hoàng Phương làm người phát ngôn Bộ Thông tin và Truyền thông

Theo quyết định của Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT), Thứ trưởng Bùi Hoàng Phương được giao thực hiện nhiệm vụ làm người phát ngôn của Bộ TT&TT.
Hội thảo “Công tác quản lý, bảo vệ môi trường tại các cụm công nghiệp và làng nghề”

Hội thảo “Công tác quản lý, bảo vệ môi trường tại các cụm công nghiệp và làng nghề”

Sáng ngày 5/11, tại Hà Nội đã diễn ra hội thảo “Công tác quản lý, bảo vệ môi trường tại các cụm công nghiệp và làng nghề”.
Xem thêm
Mobile VerionPhiên bản di động