PC Quảng Ninh hướng dẫn thủ tục đăng ký điện mặt trời mái nhà

Năng lượng sạch đang trở thành xu hướng tất yếu trên toàn cầu, khi các quốc gia, doanh nghiệp và người dân nỗ lực chuyển đổi để giảm thiểu phát thải khí nhà kính, bảo vệ môi trường và thúc đẩy phát triển bền vững. Trong số đó, điện mặt trời mái nhà, với ưu điểm vận hành ổn định, tiết kiệm chi phí và thân thiện với tự nhiên đang là một trong những giải pháp năng lượng sạch được ưa chuộng nhất hiện nay.

Hồ sơ thuận tiện, đơn giản

Tại Quảng Ninh, nhiều hộ gia đình và doanh nghiệp đã chủ động đầu tư hệ thống điện mặt trời mái nhà, giảm gánh nặng chi phí điện năng, góp phần thực hiện mục tiêu xanh hóa ngành năng lượng của tỉnh.

Tuy nhiên, để hệ thống vận hành an toàn và hiệu quả, Công ty Điện lực Quảng Ninh (PC Quảng Ninh) đã hướng dẫn khách hàng các thủ tục cần thiết khi đăng ký lắp đặt điện mặt trời mái nhà.

Thứ nhất, trường hợp lắp đặt hệ thống điện mặt trời mái nhà tự sản xuất, tự tiêu thụ dưới 100kWp (không bán điện): thủ tục đăng ký đơn giản, chỉ cần thông báo cho cơ quan điện lực địa phương để hỗ trợ kiểm tra an toàn lưới điện (công suất, địa điểm lắp đặt, mục đích sử dụng...). Sau đó, chờ xác nhận từ cơ quan quản lý và khách hàng có thể tự chủ nguồn điện của mình và khách hàng cần tuân thủ quy định về xây dựng, phòng cháy chữa cháy, bảo vệ môi trường.

Thứ hai, trường hợp có nhu cầu bán điện dư cho ngành điện (nếu EVN có chính sách mua lại). Khách hàng cần chuẩn bị hồ sơ gồm: đơn đăng ký đấu nối (theo mẫu của EVN); sơ đồ nguyên lý hệ thống điện mặt trời; hình ảnh hiện trạng mái nhà và hệ thống đã lắp đặt; giấy chứng nhận sở hữu nhà/mái nhà hoặc hợp đồng thuê; giấy phép kinh doanh (nếu là tổ chức); căn cước hoặc CCCD (nếu là cá nhân).

Về quy trình thực hiện, cá nhân hoặc doanh nghiệp có nhu cầu gửi hồ sơ đến Đội quản lý điện lực khu vực tại địa phương. Ngành điện sẽ tiến hành khảo sát, đánh giá kỹ thuật và ra thông báo đồng ý đấu nối;  thực hiện lắp đặt công tơ 2 chiều (công tơ do ngành điện cung cấp); ký hợp đồng mua bán điện mặt trời mái nhà (nếu có chính sách); theo dõi sản lượng điện dư và thanh toán hàng tháng.

Cách sử dụng điện mặt trời mái nhà an toàn, hiệu quả

Theo PC Quảng Ninh, sử dụng hệ thống an toàn là yếu tố quan trọng hàng đầu khi vận hành hệ thống điện mặt trời áp mái. Do vậy, các khách hàng tuyệt đối không tự ý mở, sửa chữa, hay thay đổi bất kỳ bộ phận nào của hệ thống (nhất là tấm pin, inverter, và hộp đấu dây) khi chưa có kinh nghiệm và chưa ngắt kết nối với lưới điện. Điện áp trong hệ thống có thể rất cao, gây nguy hiểm đến tính mạng.

Định kỳ kiểm tra màn hình hiển thị hoặc đèn báo trạng thái của inverter. Nếu có lỗi (đèn báo đỏ hoặc thông báo lỗi) hoặc có mùi khét, hãy ngắt cầu dao khẩn cấp và gọi ngay cho đơn vị bảo trì.

Đảm bảo không có vật liệu dễ cháy nào được đặt gần inverter hoặc các thiết bị điện khác của hệ thống. Tránh để vật cứng va đập hoặc tác động mạnh lên bề mặt tấm pin. Tìm hiểu và ghi nhớ vị trí của cầu dao/thiết bị ngắt kết nối khẩn cấp (thường là cầu dao AC và DC) để có thể ngắt toàn bộ hệ thống khỏi lưới điện và tấm pin trong trường hợp khẩn cấp (như hỏa hoạn, lũ lụt, hoặc sự cố điện).

Khi có sự cố bão lũ lụt phải thực hiện ngắt cầu dao điện khẩn cấp của hệ thống để tránh đoản mạch và rò điện. Khi nước rút, không vận hành lại hệ thống cho đến khi kỹ thuật viên kiểm tra và xác nhận an toàn. Khi xảy ra hỏa hoạn, ngắt hệ thống khỏi lưới điện bằng cầu dao AC.

(Lưu ý: Tấm pin vẫn tạo ra điện áp DC nguy hiểm chừng nào còn ánh sáng mặt trời, nên hãy để nhân viên cứu hỏa và kỹ thuật viên chuyên nghiệp xử lý).

Theo PC Quảng Ninh, hầu hết các hệ thống hiện đại đều có ứng dụng được cài đặt trên điện thoại hoặc máy tính để khách hàng có thể theo dõi sản lượng điện thu thập được hàng ngày/tháng/năm. Do vậy, thường xuyên phải kiểm tra để đảm bảo sản lượng ổn định, nếu sản lượng giảm bất thường so với dự kiến (ngoại trừ những ngày nhiều mây, mưa) thì cần liên hệ đơn vị bảo trì.

“Sản lượng điện thường đạt mức tối đa vào khoảng giữa trưa. Để tận dụng tối đa lượng điện tự sản xuất, giảm lượng điện phải mua từ lưới điện nên ưu tiên sử dụng các thiết bị điện công suất lớn (như máy lạnh, máy giặt, máy nước nóng) vào thời điểm này” - PC Quảng Ninh khuyến cáo.

Công ty Điện lực Quảng Ninh cũng lưu ý các khách hàng: tấm pin bẩn (bụi, lá cây, phân chim) sẽ làm giảm hiệu suất đáng kể. Tùy thuộc vào môi trường, nên vệ sinh từ 2 - 4 lần/năm. Nên thuê đơn vị chuyên nghiệp hoặc tự vệ sinh bằng nước sạch và dụng cụ mềm khi trời mát mẻ khi hệ thống đã được ngắt kết nối. Định kỳ kiểm tra hệ thống khung giá đỡ và dây cáp xem có bị lỏng lẻo, ăn mòn hay đứt gãy không. Nên ký hợp đồng bảo trì với đơn vị lắp đặt để được kiểm tra chuyên sâu định kỳ (kiểm tra cáp, điểm đấu nối, hiệu suất inverter và các thông số kỹ thuật khác).

Quy định về điện mặt trời mái nhà được điều chỉnh chủ yếu bởi Nghị định 58/2025/NĐ-CP của Chính phủ. EVN sẽ là đơn vị quản lý, thu thập dữ liệu và kết nối hệ thống. Đối với hệ thống tự sản xuất, tự tiêu thụ có công suất dưới 100kWp, người dân chỉ cần thông báo cho cơ quan điện lực địa phương mà không cần chờ phản hồi. Nếu hòa lưới điện hoặc có công suất lớn, yêu cầu về thủ tục sẽ phức tạp hơn và cần tuân thủ Sổ tay "Vận hành và bảo dưỡng hệ thống điện mặt trời mái nhà" do Bộ Công Thương, GIZ và EVN phối hợp xây dựng.