Tin Khu Vực 
Bỏ cơ chế “xin - cho”, tạo đà cho điện mặt trời phát triển tự nhiên
Bên lề họp báo thường kỳ quý III năm 2025 của Bộ Công Thương ngày 8/10, ông Bùi Quốc Hùng - Phó Cục trưởng Cục Điện lực (Bộ Công Thương) cho biết Bộ đang hoàn thiện dự thảo sửa đổi Nghị định 58/2025/NĐ-CP, trong đó, đơn giản hóa tối đa thủ tục đối với người dân khi lắp đặt điện mặt trời mái nhà tự sản, tự tiêu.
Theo dự thảo mới, người dân chỉ cần nộp một bản thông báo cho UBND cấp xã, thay vì phải gửi hồ sơ đến nhiều cơ quan như trước đây. Thông báo cũng được rút gọn đáng kể, không cần gửi kèm thiết kế kỹ thuật hay các loại giấy tờ phức tạp khác, chỉ cần mô tả một số thông tin cơ bản như vị trí, công suất, mục đích sử dụng.
Người dân lắp đặt điện mặt trời mái nhà tự sản, tự tiêu chỉ cần thông báo, không cần làm nhiều thủ tục đăng ký phức tạp. Ảnh minh hoạ
“Mục đích của việc thông báo chỉ là để phối hợp kỹ thuật, chứ hoàn toàn không phải thủ tục hành chính rườm rà hay cấp phép. Nếu không có thông tin, ngành điện sẽ khó tính toán cân bằng phụ tải, dẫn đến những thời điểm hộ dân không có điện mặt trời thì nguồn cung từ lưới có thể bị động. Nói cách khác, cơ chế hiện nay không yêu cầu xin phép, không cần thủ tục phức tạp, chỉ cần thông báo một cách đơn giản để hệ thống điện điều hành hợp lý”, ông Bùi Quốc Hùng nhấn mạnh.
Quy định mới này thể hiện bước chuyển mạnh mẽ về tư duy quản lý năng lượng, hướng đến mục tiêu khuyến khích người dân, doanh nghiệp tham gia sản xuất điện sạch, góp phần giảm tải cho hệ thống điện quốc gia. Đồng thời, thúc đẩy chuyển đổi năng lượng công bằng và xanh hóa nền kinh tế.
Điện mặt trời mái nhà tự sản, tự tiêu không chỉ mang lại lợi ích kinh tế cho người dân mà còn là giải pháp thiết thực để đảm bảo an ninh năng lượng, giảm áp lực cho hệ thống truyền tải và giảm phát thải khí nhà kính. Trong bối cảnh nhu cầu điện năng ngày càng tăng cao, đặc biệt vào mùa khô, việc người dân chủ động đầu tư hệ thống điện mặt trời trên mái nhà giúp giảm đáng kể lượng điện lấy từ lưới, góp phần cân đối cung - cầu.
Nếu trước đây, nhiều hộ dân ngần ngại vì thủ tục phức tạp, phải đăng ký, nộp bản vẽ kỹ thuật, thậm chí chờ phê duyệt nhiều tuần, đến nay, quy định “chỉ cần thông báo” đã tháo gỡ "nút thắt" lớn nhất, giúp điện mặt trời trở nên gần gũi và khả thi hơn bao giờ hết.
Không chỉ vậy, việc yêu cầu thông báo giúp các cơ quan quản lý nhà nước và ngành điện nắm bắt được quy mô phát triển nguồn năng lượng phân tán, tránh tình trạng phát triển tràn lan gây mất cân bằng hệ thống. Vì thế, quy định “thông báo” được xem là giải pháp dung hòa thông minh, vừa tạo tự do cho người dân, vừa giúp ngành điện quản lý an toàn, hiệu quả.
Chính sách khuyến khích đúng lúc, hướng tới xã hội xanh
Trong bối cảnh Việt Nam cam kết đạt phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050, việc Bộ Công Thương thúc đẩy phát triển điện mặt trời mái nhà tự sản tự tiêu là một bước đi chiến lược. Chính sách đơn giản hóa thủ tục không chỉ tháo gỡ vướng mắc cho người dân mà còn tạo động lực lớn cho thị trường thiết bị năng lượng tái tạo trong nước.
Có thể nói, việc chỉ cần thông báo lắp đặt được xem như luồng gió mới thổi vào thị trường năng lượng sạch và mở đường cho doanh nghiệp sản xuất thiết bị năng lượng trong nước, từ tấm pin, inverter đến hệ thống giám sát vận hành, phát triển mạnh mẽ. Qua đó, Việt Nam có thể tự chủ công nghệ, giảm nhập khẩu và tiến xa hơn trong chuỗi giá trị năng lượng tái tạo khu vực.
Nhìn ở tầm vĩ mô, điện mặt trời mái nhà không chỉ là câu chuyện của từng hộ dân, mà là mảnh ghép quan trọng trong chiến lược chuyển đổi năng lượng quốc gia. Việc Bộ Công Thương cụ thể hóa chủ trương này bằng quy định đơn giản, gần dân là minh chứng rõ ràng cho tinh thần “lấy người dân làm trung tâm” trong hoạch định chính sách.
Khi hàng triệu mái nhà trên khắp cả nước cùng tham gia sản xuất điện, Việt Nam sẽ có một mạng lưới năng lượng cộng đồng khổng lồ, giúp giảm tải lưới điện, giảm phát thải CO₂ và tăng tính linh hoạt của hệ thống. Mỗi hộ dân, doanh nghiệp trở thành “người sản xuất điện nhỏ”, cùng chung tay vì một tương lai năng lượng sạch.
Ở nhiều quốc gia phát triển như Đức, Nhật Bản, hay Úc, điện mặt trời mái nhà được xem là biểu tượng của sự tự chủ năng lượng. Người dân không còn phụ thuộc hoàn toàn vào nguồn điện tập trung, mà có thể tự sản xuất, tự tiêu thụ, thậm chí chia sẻ điện thừa cho cộng đồng.
Với quy định mới của Bộ Công Thương, Việt Nam đang đi đúng hướng. Khi rào cản thủ tục được dỡ bỏ, người dân sẽ dễ dàng tiếp cận công nghệ xanh, biến mái nhà của mình thành “nhà máy điện mini” góp phần giảm ô nhiễm, tiết kiệm chi phí và bảo vệ môi trường.
Đây cũng là cơ hội để chính quyền địa phương chủ động quản lý, định hướng quy hoạch năng lượng tái tạo phù hợp quy mô và đặc thù từng vùng miền, tránh phát triển ồ ạt nhưng vẫn đảm bảo hài hòa giữa mục tiêu kinh tế, an toàn hệ thống và lợi ích cộng đồng.
Việc chỉ cần thông báo khi lắp đặt điện mặt trời mái nhà tự sản, tự tiêu không chỉ là cải cách hành chính, mà còn là tuyên ngôn cho tư duy phát triển mới, đặt niềm tin vào người dân, khuyến khích sáng tạo và mở ra hướng đi bền vững cho ngành điện Việt Nam.
Từ chỗ “xin - cho” sang “chủ động - thông báo”, từ quản lý cứng nhắc sang đồng hành, ngành điện đang chứng minh sự chuyển mình thực chất vì đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia và phát triển xanh.
