Nón làng Chuông: Đậm đà bản sắc Việt

Nón lá, biểu tượng đẹp của người dân làng Chuông

Không quá nhộn nhịp như các làng nghề khác, nhưng đến làng Chuông vẫn dễ dàng nhận thấy dáng dấp của một làng cổ có truyền thống với những mảnh sân phơi đầy nón trắng hay nguyên liệu làm nón. Chợ làng Chuông họp mỗi tháng 6 phiên vào các ngày 4, 10, 14, 20, 24 và 30 âm lịch và chỉ bày bán một thứ hàng duy nhất là nón.

Phiên chợ làng Chuông chỉ bán sản phẩm truyền thống nón lá

Chợ phiên làng Chuông họp từ 5 giừ sáng

Khung nón tại phiên chợ

Đến chợ vào ngày đúng phiên mới thấy hết được sắc màu rực rỡ của một làng nghề truyền thống. Nón được xếp thành từng chồng dài, trắng lóa. Màu trắng của nón lấp lóa khắp nơi xen lẫn sắc màu của những nguyên liệu làm nón, cùng những tiếng cười giòn tan làm cho không khí trong chợ càng thêm đậm đà bản sắc quê hương. Phiên chợ làng Chuông chỉ bán sản phẩm truyền thống của làng. Đây cũng là một trong những nét độc đáo của làng Chuông còn được lưu giữ đến nay.

Vòng nón

Sản phẩm nón lá làng Chuông bền, đẹp, chắc chắn

Người dân làng Chuông gắn bó cả đời với chiếc nón lá. Tuổi thơ của nhiều nghệ nhân gắn liền với nón lá. Không ai biết nghề nón có từ bao giờ, theo các cụ bô lão trong làng kể lại, ngày xưa vì đất làng Chuông khô cằn, không thể trồng được các loại cây mang giá trị kinh tế cao nên người làng kiêm thêm nghề phụ: Nghề làm nón lá.

Nón làng chuông tham gia triển lãm và hội chợ làng nghề

Tà áo dài truyền thống với chiếc nón lá in đậm trong tiềm thức người Việt

Nhìn những chiếc nón xinh xinh, chắc ít ai biết được rằng để làm nên nó, những người thợ đã phải bỏ ra khá nhiều công sức và thời gian. Nón lá làng Chuông nổi tiếng bởi năm đặc tính: chắc, khỏe, bền, thanh, đẹp. Nghệ nhân Nguyễn Văn Tuy, người đã có gần 50 với nghề làm nón làng Chuông chia sẻ: Để làm nên những chiếc nón, những người thợ làng Chuông đã phải bỏ ra khá nhiều công sức và thời gian. Đầu tiên là chọn lá. Lá lụi được đem về vò trong cát rồi phơi nắng cho đến khi màu xanh của lá chuyển sang màu trắng bạc. Sau đó lá được lót dưới nắm giẻ, dùng lưỡi cày miết nhanh sao cho lá phẳng mà không giòn, không rách (ngày nay dùng nồi cơm điện đã hỏng để là). Vòng nón làm bằng cật tre, nứa vót nhỏ và đều khi nối bắt buộc phải tròn và không chắp, không gợn.

Nhiều nghệ nhân trên 80 tuổi nhưng vẫn còn tâm huyết với nghề

Khâu lá lụi lá công đoạn khó nhất

Nón làng Chuông có 16 lớp vòng giúp nón có độ bền chắc nhưng vẫn mềm mại. Tiếp theo người thợ xếp từng lá vào vòng nón, một lớp mo tre và một lớp lá nữa rồi khâu. Khâu là một công đoạn rất khó bởi không khéo là rách lá ngay. Bàn tay người thợ cầm kim đưa nhanh thoăn thoắt mềm mại từng mũi khâu thẳng đều từ vòng trong ra vòng ngoài. Cái tài của người thợ làng Chuông là các múi nối sợi móc khi khâu được dấu kín và khi nhìn vào chiếc nón chỉ thấy đều tăm tắp những mũi khâu… Khi chiếc nón được khâu xong, người thợ hơ bằng hơi diêm sinh để cho màu nón trở nên trắng muốt và giúp nón không mốc.

Truyền nghề cho con cháu

Những chiếc nón cầu kì hơn sẽ được trang trí vào lòng nón những họa tiết hoa lá bằng giấy sắc màu hoặc chỉ khâu nhiều vòng giăng mắc ở hai điểm đối diện để buộc quai nón. Chiếc nón lá trắng tròn trịa chỉ cần thêm một dải lụa mềm buộc làm quai nón đã tôn lên vẻ dịu dàng cho bao cô gái.

Khách du lịch rất thích sản phẩm nón lá

Đến với làng Chuông chúng ta được chứng kiến nhiều gia đình với nhiều em nhỏ và đặc biệt là các cụ già đã có nhiều năm trong nghề thắt những chiếc nón trắng với nhiều kiểu cách, kích thước hết sức đa dạng và phong phú, những chiếc nón đó là biểu tượng đẹp cho nét đẹp văn hóa của người dân làng Chuông.