Nghề rèn truyền thống giúp đồng bào Nùng xã Phúc Sen nâng cao đời sống |
Dọc quốc lộ 3, cách thành phố Cao Bằng khoảng 30 km, khách đi đường sẽ thấy những lò rèn đỏ lửa và bày bán sản phẩm nông cụ ngay tại đây. Theo những người có thâm niên trong làng nghề kể lại, nghề rèn dao đã xuất hiện ở Phúc Sen từ rất lâu đời. Trải qua hàng trăm năm nhưng nghề rèn truyền thống của đồng bào Nùng nơi đây không bị mai một như nhiều làng nghề truyền thống khác, mà còn phát triển từng ngày.
Hơn có 30 năm trong nghề rèn truyền thống, ông Lương Văn Hải chia sẻ: Để có được một con dao hoàn chỉnh cần rất nhiều công đoạn. Nhưng có bốn công đoạn chính: Cắt thép và dùng búa đập thành hình định trước, tôi thép, ram thép và mài thành phẩm. Trong đó, hai quá trình tôi thép và nhiệt luyện mới là hai công đoạn chính tạo nên thương hiệu dao Phúc Sen nổi tiếng. Tôi thép là quá trình nung nóng, giữ nhiệt và làm nguội nhanh thép nhằm mục đích nâng cao độ cứng và tính mài mòn cho dao, nâng cao độ bền cho dao. Điều đặc biệt chính là nước để tôi dao ở đây bao gồm rất nhiều thành phần và đó chính là bí quyết thành công của làng nghề nơi đây. Nhiệt luyện là phương pháp nung nóng thép đã qua tôi dưới nhiệt độ giới hạn, chỉ có những người thợ giỏi và lành nghề mới có thể nhận biết được nhiệt độ giới hạn bằng cách nhìn vào màu đỏ của thép trong lò, sau đó giữ nhiệt độ một thời gian rồi làm nguội.
Mài thành phẩm |
Dao Phúc Sen có chất lượng và độ sắc bén |
Dao Phúc Sen có thể không được đẹp và bóng bảy, nhưng chất lượng vượt trội về độ sắc bén và bền chắc. Các sản phẩm dao động có giá 30.000 – 300.000 đồng. Nhiều khách quen ở xa tận Hà Nội, Tuyên Quang, Bắc Kạn, Lạng Sơn... đặt mua theo lô số lượng lớn sau khoảng 15 - 20 ngày đến lấy.
Để sản phẩm rèn truyền thống của Phúc Sen được nhiều người biết hơn, trong những năm gần đây, chính quyền địa phương đã tuyên truyền cho bà con nâng cao chất lượng sản phẩm, đưa sản phẩm dao Phúc Sen tới các hội chợ của các tỉnh khác và giới thiệu rộng rãi trên cả nước. Đồng thời, đưa khách du lịch đến tham quan để khách có thêm trải nghiệm và biết tới nghề rèn truyền thống của Phúc Sen. Việc duy trì nghề truyền thống không chỉ để giữ gìn bản sắc, mà còn giúp người Nùng ở Phúc Sen nâng cao đời sống, phát triển kinh tế.