Ninh Bình chú trọng phát triển cụm công nghiệp xanh

Quy hoạch 115 cụm công nghiệp đến năm 2050

Trong giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, toàn tỉnh Ninh Bình quy hoạch 115 cụm công nghiệp (CCN) với tổng diện tích hơn 5.400ha. Trong đó, tỉnh Hà Nam (cũ) quy hoạch 21 cụm công nghiệp với diện tích khoảng 1.035ha. Đến cuối năm 2024, địa phương đã thành lập 19 cụm, trong đó 14 cụm hoạt động với tỷ lệ lấp đầy trung bình 98%, tạo việc làm cho 12.325 lao động.

Trong đó, tỉnh Nam Định (cũ) có quy mô lớn nhất, với quy hoạch 70 cụm công nghiệp, diện tích 3.178,5ha. Đến nay đã thành lập 36 cụm, trong đó 20 cụm hoạt động, thu hút 545 dự án, tạo việc làm cho hơn 20.900 lao động.

Tỉnh Ninh Bình (cũ) quy hoạch 24 cụm công nghiệp, diện tích 1.253,7ha. Đến cuối năm 2024, đã có 17 cụm được thành lập, trong đó 13 cụm đi vào hoạt động, thu hút 362 dự án, tạo việc làm cho trên 30.000 lao động.

Như vậy, sau sáp nhập tỉnh từ 1/7/2025, toàn tỉnh Ninh Bình có 47 cụm công nghiệp đang hoạt động. Trong đó, một số địa phương đã đi trước trong đầu tư hạ tầng bảo vệ môi trường, tiêu biểu là Nam Định với 3 cụm công nghiệp đạt chuẩn xử lý nước thải và Ninh Bình với 5 cụm công nghiệp đạt chuẩn. Đây là nền tảng quan trọng để chuyển hướng sang mô hình cụm công nghiệp xanh, thân thiện môi trường, tiết kiệm năng lượng và có khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu.

Việc hợp nhất 3 tỉnh Hà Nam, Nam Định, Ninh Bình trở thành tỉnh Ninh Bình mới đã mở ra cơ hội tích hợp quy hoạch liên vùng, hình thành mạng lưới vệ tinh xanh cho các khu công nghiệp lớn như: Đồng Văn, Bảo Minh, Khánh Phú, Gián Khẩu. Đây không chỉ là giải pháp phân bổ hợp lý nguồn lực mà còn tạo “hạ tầng thông minh” cho công nghiệp hỗ trợ, từng bước hình thành chuỗi giá trị bền vững.

Hướng tới mô hình cụm công nghiệp xanh

Theo định hướng, công nghiệp tiếp tục là trụ cột phát triển kinh tế của Ninh Bình, trong đó ưu với mục tiêu hướng tới các cụm công nghiệp xanh và thông minh, Ninh Bình đặt định hướng đến năm 2030, tầm nhìn 2050 phát triển cụm công nghiệp theo bốn mô hình chủ lực, bao gồm: Cụm công nghiệp chuyên ngành theo chuỗi giá trị; Cụm công nghiệp sinh thái, công nghệ cao; Cụm công nghiệp làng nghề sinh thái; và cụm công nghiệp hỗn hợp gắn với đô thị, nông nghiệp, dịch vụ.

Mục tiêu là xây dựng các cụm công nghiệp không chỉ là nơi tập trung sản xuất, mà còn trở thành hình mẫu về sử dụng hiệu quả tài nguyên thiên nhiên và bảo vệ môi trường. Các doanh nghiệp trong cụm sẽ được khuyến khích áp dụng công nghệ tiên tiến, giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường, đồng thời nâng cao năng lực cạnh tranh và khả năng hội nhập quốc tế.

Sự hình thành tỉnh Ninh Bình mới với không gian phát triển mở rộng được coi là bước ngoặt trong định hướng công nghiệp. Các cụm công nghiệp sẽ không chỉ là điểm tựa cho sản xuất địa phương, mà còn đóng vai trò vệ tinh chiến lược, chia sẻ chức năng, hỗ trợ và giảm tải cho các khu công nghiệp lớn. Xu hướng phát triển cụm công nghiệp theo hướng xanh, thông minh của tỉnh Ninh Bình nhằm hướng tới mục tiêu vừa tăng trưởng kinh tế, vừa bảo vệ môi trường và giữ gìn bản sắc vùng đất di sản.

Để hiện thực hóa mục tiêu, Ninh Bình ưu tiên thu hút các dự án sử dụng công nghệ cao, thân thiện môi trường, tiết kiệm năng lượng và nguyên liệu. Các quy trình sản xuất được tối ưu hóa để giảm phát thải và hạn chế chất thải; ứng dụng giải pháp thông minh trong quản lý, giám sát, tối ưu sử dụng năng lượng, nước và tài nguyên; khuyến khích sử dụng năng lượng tái tạo như điện mặt trời, hướng tới tự chủ năng lượng cho các cụm công nghiệp.

Đồng thời, tỉnh Ninh Bình cũng chú trọng đầu tư hệ thống xử lý nước thải, chất thải rắn và khí thải đạt chuẩn quốc tế; khuyến khích mô hình kinh tế tuần hoàn, tái chế và tái sử dụng chất thải để tạo giá trị mới. Đồng thời, phát triển hạ tầng công nghệ thông tin vững chắc, ứng khoa học công nghệ và các giải pháp số hóa trong quản lý, vận hành, giúp giám sát môi trường theo thời gian thực, quản lý giao thông, an ninh và tối ưu hóa sản xuất.

Cùng với đó, Ninh Bình đẩy mạnh trồng cây xanh trong và ngoài khu vực nhà máy, tạo cảnh quan làm việc trong lành; phát triển tiện ích công cộng và dịch vụ hỗ trợ cho người lao động nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống, thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao. Việc phát triển cụm công nghiệp xanh và thông minh vì vậy mang lại lợi ích kép cho tỉnh, vừa bảo vệ môi trường, vừa nâng cao sức cạnh tranh và thu hút đầu tư bền vững.

Phát triển cụm công nghiệp xanh giúp Ninh Bình kết hợp hài hòa giữa tăng trưởng kinh tế và bảo vệ môi trường. Đây là hướng đi chiến lược, tạo nền tảng bền vững cho công nghiệp địa phương, đồng thời góp phần hiện thực hóa cam kết quốc gia về phát triển kinh tế xanh và hiện đại.