Nhóm thủ công mỹ nghệ chưa thực sự nổi trội về lượng và chất

Đây là nhận định của ông Vũ Hy Thiều - thành viên Ban giám khảo bình chọn sản phẩm CNNT tiêu biểu cấp quốc gia năm 2021 với phóng viên Báo Công Thương về nhóm sản phẩm thủ công mỹ nghệ (TCMN).

TCMN là nhóm sản phẩm tiêu biểu tham gia bình chọn sản phẩm CNNT tiêu biểu cấp quốc gia năm 2021. Xin ông cho biết một số nhận định khái quát về nhóm sản phẩm này?

Nhóm thủ công mỹ nghệ chưa thực sự nổi trội về lượng và chất
ông Vũ Hy Thiều - thành viên Ban giám khảo bình chọn sản phẩm CNNT tiêu biểu cấp quốc gia năm 2021

Kỳ bình chọn sản phẩm CNNT tiêu biểu cấp quốc gia năm 2021 có 52 sản phẩm TCMN tham gia. Sau khi nghiên cứu hồ sơ và hiện vật, Ban giám khảo đã lựa chọn được 40 sản phẩm để Hội đồng bình chọn xem xét.

Trong điều kiện các nghề thủ công truyền thống phát triển rộng khắp với hàng nghìn làng nghề và cơ sở sản xuất thì con số đó là quá ít ỏi. Nhiều tỉnh, thành phố có các nghề thủ công phát triển nhưng không thấy tham gia bình chọn, như Hải Phòng, Đà Nẵng, Bắc Ninh, Nam Định, Đồng Nai, TP. Hồ Chí Minh, Tiền Giang…

Trong 40 sản phẩm được lựa chọn, một nửa là sản phẩm mây, tre, cói, rất đúng với thế mạnh của các nghề thủ công. Một số nghề phát triển mạnh khác như gốm, đồ gỗ, kim loại… được giới thiệu quá ít. Sản phẩm thủ công của các dân tộc miền núi lại càng ít. Nếu so với các sản phẩm TCMN hiện đang xuất khẩu hay bán trên thị trường thì các sản phẩm được lựa chọn có khá hơn đôi chút, nhưng chưa thực sự vượt trội, chưa thể hiện rõ tính tiêu biểu cho các sản phẩm TCMN nước ta hiện nay.

Tuy vậy, cũng có một số sản phẩm thực sự tiêu biểu như: Lụa cao cấp của cơ sở Sơn Thủy (Hà Nam), lụa của Công ty Bảo Lộc (Lâm Đồng), tre đan dân dụng của Hợp tác xã Bao La (Thừa Thiên Huế), bộ chao đèn tre đan của Công ty Đức Phong (Nghệ An), hộp sơn mài của làng Hạ Thái (Hà Nội), bộ ga, gối thêu của Công ty Mặt Trời Xanh (Ninh Bình)…

Vậy về tính mới và sự bắt nhịp của các sản phẩm nhóm TCMN Việt Nam với xu thế tiêu dùng của thế giới, thưa ông?

Nhìn chung, tính mới trong các sản phẩm thủ công chưa thể hiện rõ nét. Tuy có một số sản phẩm mới nhưng chỉ là cải tiến chút ít từ những sản phẩm đã có nên vẫn còn hạn chế. Bộ túi mây đan hoa văn có hình thức rất đẹp, nhưng lại không tiện dụng; đũa đước, đũa buông, chiếu cói, giỏ lục bình tuy khai thác tốt nguyên liệu địa phương nhưng mẫu mã lại không mới; bộ dụng cụ nhà bếp, mặt bàn học sinh, bom rượu gỗ sồi đã hướng vào nhu cầu tiêu dùng mới nhưng còn lúng túng về mẫu mã; một số sản phẩm đẹp nhưng không có khả năng sản xuất số lượng lớn.

Nhóm thủ công mỹ nghệ chưa thực sự nổi trội về lượng và chất

Tính mới trong các sản phẩm thủ công chưa thể hiện rõ nét

Những hạn chế về công năng sử dụng, mẫu mã sản phẩm, kỹ thuật sản xuất khiến sản phẩm TCMN rất khó bắt nhịp được với nhu cầu của thị trường thế giới. Hoặc nói đúng ra, các nghề thủ công vẫn loanh quanh ở thị trường giá rẻ, hoặc chỉ gia công theo mẫu đặt hàng.

Theo ông, đâu là điểm mạnh và điểm yếu của sản phẩm TCMN tham gia bình chọn? Giải pháp cần thiết để khắc phục những điểm yếu này là gì?

Những sản phẩm TCMN tham gia bình chọn năm nay có một số điểm mạnh chính. Trong đó, khai thác tốt nguồn nguyên liệu địa phương; khai thác tốt kỹ thuật truyền thống để nâng cao giá trị cho sản phẩm. Đặc biệt, một số sản phẩm rất có tính sáng tạo, trong đó nổi bật nhất là các sản phẩm làm từ mo cau của tỉnh Quảng Ngãi, hay mẫu túi, khay đan mây thành hoa văn của huyện Chương Mỹ, Hà Nội.

Song song với đó, sản phẩm tham gia bình chọn vẫn tồn tại những yếu điểm. Trong đó, hầu hết các sản phẩm chưa thực sự mới mẻ, về hình thức và chất lượng sản phẩm chưa nổi trội hơn nhiều sản phẩm có trên thị trường, chưa thực sự tiêu biểu cho các làng nghề, cơ sở sản xuất. Một số sản phẩm vẫn thuần túy làm thủ công với số lượng ít, chưa thực sự đạt với tên gọi là sản phẩm CNNT. Phần lớn các sản phẩm chưa có sự sáng tạo trong thiết kế, vẫn là hình dáng cũ, kết cấu kỹ thuật cũ, công năng sử dụng cũ, có cải tiến chút ít.

Điểm yếu nhất của các sản phẩm TCMN hiện nay là thiết kế sản phẩm. Hầu hết các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất hàng thủ công không có người thiết kế chuyên nghiệp, mà chỉ dựa vào nghệ nhân, thợ giỏi trong xưởng. Các nghệ nhân không nắm được những thông tin cần thiết về thị trường, lại không có kỹ năng về thiết kế, chỉ sáng tạo mày mò theo thói quen. Vì thế nên khuyến khích các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất sử dụng những người thiết kế chuyên nghiệp. Nơi không có điều kiện thì nên tổ chức tư vấn, bồi dưỡng về kỹ năng thiết kế sản phẩm cho các nghệ nhân.

Phần lớn các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất không nắm được nhu cầu của thị trường, do đó họ không thể định hướng được việc phát triển sản phẩm, mà chỉ mày mò theo cảm tính. Vì thế rất cần thiết có các hình thức cung cấp những thông tin cần thiết về thị trường cho các doanh nghiệp và cơ sở sản xuất hàng thủ công.

Một khó khăn lớn của các cơ sở sản xuất hàng thủ công là vấn đề cải tiến công nghệ, sử dụng máy và kỹ thuật mới vào sản xuất để chuyển cách sản xuất nhỏ lẻ, cảm tính thành tổ chức sản xuất có khối lượng lớn.

Sau một thời gian dài đồng hành với công tác bình chọn sản phẩm CNNT tiêu biểu, ông đánh giá như thế nào về sức hấp dẫn của công tác bình chọn? Theo ông, để nâng cao hơn nữa sức hút cho hoạt động này, cần sự đổi mới như thế nào cả về chính sách hỗ trợ, công tác tổ chức?

Cục Công Thương địa phương (Bộ Công Thương) rất quan tâm đến hoạt động bình chọn này, thường xuyên có văn bản vận động, hướng dẫn tham gia; tổ chức bình chọn nghiêm túc, cẩn thận; tổ chức vinh danh chu đáo nên các cơ sở có sản phẩm được bình chọn đều cảm thấy vinh dự và nhận ra định hướng phát triển sản phẩm cho mình. Nhưng sức hấp dẫn của việc tổ chức bình chọn chưa cao, chưa tương xứng với tiềm năng phát triển của các nghề thủ công.

Sự quan tâm của các địa phương chưa đều, nhiều địa phương chưa quan tâm vận động, hướng dẫn nên quá ít cơ sở tham gia. Vì thế kết quả bình chọn cũng chênh lệch nhau khá nhiều, Hà Nội và Bình Dương được chọn tới 7,8 sản phẩm đề nghị công nhận; nhưng, 8 tỉnh, thành phố chỉ có 2,3 sản phẩm, 16 tỉnh, thành phố có 1 sản phẩm, thậm chí có tới 30 tỉnh, thành phố không có sản phẩm được bình chọn, mặc dù những tỉnh đó cũng từng có các sản phẩm thủ công nổi tiếng.

Để việc bình chọn sản phẩm CNNT tiêu biểu có hiệu quả hơn, cần có sự vận động, hướng dẫn sâu rộng hơn, chú trọng đồng đều các địa phương, gợi ý đến những sản phẩm đặc trưng của từng địa phương. Nên tổ chức tư vấn cho các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất lựa chọn đúng sản phẩm để tham gia bình chọn. Nếu có điều kiện, nên tổ chức tư vấn phát triển sản phẩm cho các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, không chỉ để tham gia bình chọn, mà thực sự giúp các cơ sở phát triển sản phẩm tốt hơn.

Nên có hình thức hỗ trợ cụ thể các sản phẩm đã được bình chọn, kết hợp hơn nữa với hoạt động khuyến công để các địa phương có thể phát huy tốt hơn thế mạnh của mình. Trong đó, coi trọng hỗ trợ cải tiến công nghệ để sản xuất những sản phẩm đã được bình chọn có hiệu quả hơn. Cần cải tiến công tác bình chọn, thời gian bình chọn cũng nên rút ngắn lại để nhanh chóng phát huy giá trị thực tế của việc công nhận sản phẩm CNNT tiêu biểu. Hiện nay, mỗi sản phẩm phải trải qua 1 năm bình chọn ở cấp tỉnh, 1 năm bình chọn ở cấp khu vực, 1 năm ở cấp quốc gia. Sau 3 năm, tính thời sự của sản phẩm không còn, thậm chí dễ trở thành sản phẩm cũ, không có tính hấp dẫn với thị trường, giá trị của kết quả bình chọn không phát huy được. Nên chăng ở cấp khu vực, nên chọn một số sản phẩm tiêu biểu nhất để công nhận sản phẩm tiêu biểu cấp quốc gia. Như vậy, các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất sẽ tranh thủ ngay được kết quả bình chọn để làm tăng sự hấp dẫn của sản phẩm trên thị trường.

Xin cảm ơn ông!

Kỳ bình chọn sản phẩm CNNT tiêu biểu cấp quốc gia năm 2021 có 200 sản phẩm đạt tiêu chí và được bình chọn, trong đó có 40 sản phẩm thuộc nhóm TCMN.
Việt Nga
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★

Có thể bạn quan tâm

Tin mới nhất

Cải tiến mẫu mã để tăng cạnh tranh cho sản phẩm thủ công mỹ nghệ

Cải tiến mẫu mã để tăng cạnh tranh cho sản phẩm thủ công mỹ nghệ

Sáng ngày 5/11, Hiệp hội Làng nghề Việt Nam đã tổ chức hội thảo về tư vấn nâng cao năng lực thiết kế mẫu mã bao bì và đóng gói sản phẩm thủ công mỹ nghệ.
Bình Dương: Nhiều giải pháp phát triển sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu

Bình Dương: Nhiều giải pháp phát triển sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu

Nhờ sự hỗ trợ thiết thực và hiệu quả từ chương trình khuyến công, các sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu của Bình Dương đã phát triển, khẳng định vị thế.
Bộ Công Thương lấy ý kiến đóng góp cho dự thảo nghị định về khuyến công

Bộ Công Thương lấy ý kiến đóng góp cho dự thảo nghị định về khuyến công

Bộ Công Thương ban hành công văn gửi đơn vị liên quan về việc lấy ý kiến góp ý vào dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định của Chính phủ về khuyến công.
Hội thảo giới thiệu về chương trình chuyển đổi số cho các cơ sở công nghiệp nông thôn

Hội thảo giới thiệu về chương trình chuyển đổi số cho các cơ sở công nghiệp nông thôn

Sáng 25/10, Cục Công Thương địa phương tổ chức Hội thảo giới thiệu về chương trình chuyển đổi số cho các cơ sở công nghiệp nông thôn.
Sắp diễn ra Tuần lễ kết nối chuỗi sản xuất, tiêu dùng bền vững làng nghề Hà Nội

Sắp diễn ra Tuần lễ kết nối chuỗi sản xuất, tiêu dùng bền vững làng nghề Hà Nội

Từ 28/10 - 3/11, Hà Nội và Bộ Công Thương sẽ tổ chức Tuần lễ kết nối chuỗi sản xuất, tiêu dùng bền vững cho cơ sở làng nghề truyền thống năm 2024.

Tin cùng chuyên mục

Khai mạc Hội chợ triển lãm hàng công nghiệp nông thôn tiêu biểu năm 2024

Khai mạc Hội chợ triển lãm hàng công nghiệp nông thôn tiêu biểu năm 2024

Tối ngày 24/10, Cục Công Thương địa phương, Bộ Công Thương đã tổ chức lễ khai mạc Hội chợ triển lãm hàng công nghiệp nông thôn tiêu biểu năm 2024.
Đà Nẵng: Hỗ trợ hơn 2,26 tỷ đồng cho doanh nghiệp đổi mới máy móc, sản xuất sạch hơn

Đà Nẵng: Hỗ trợ hơn 2,26 tỷ đồng cho doanh nghiệp đổi mới máy móc, sản xuất sạch hơn

Sáng 24/10, Trung tâm Khuyến công và Xúc tiến thương mại, Sở Công Thương TP. Đà Nẵng tổ chức bàn giao máy móc thiết bị thuộc chương trình khuyến công năm 2024.
Lai Châu: Thu hút đầu tư lĩnh vực công nghiệp để phát huy tiềm năng, lợi thế

Lai Châu: Thu hút đầu tư lĩnh vực công nghiệp để phát huy tiềm năng, lợi thế

Theo Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Lai Châu, muốn nâng cao giá trị sản phẩm nông, lâm nghiệp thì phải thu hút đầu tư, phát triển công nghiệp chế biến.
Sắp diễn ra Hội chợ triển lãm hàng công nghiệp nông thôn tiêu biểu năm 2024

Sắp diễn ra Hội chợ triển lãm hàng công nghiệp nông thôn tiêu biểu năm 2024

Từ ngày 24 - 28/10/2024, Cục Công Thương địa phương tổ chức Hội chợ triển lãm hàng công nghiệp nông thôn tiêu biểu năm 2024.
Bến Tre: Hỗ trợ tích cực các cơ sở sản xuất sản phẩm từ quả dừa

Bến Tre: Hỗ trợ tích cực các cơ sở sản xuất sản phẩm từ quả dừa

Thời gian qua, Sở Công Thương tỉnh Bến Tre đã tích cực hỗ trợ các cơ sở công nghiệp nông thôn trên địa bàn tỉnh phát triển sản xuất các sản phẩm từ dừa.
Khai mạc Hội chợ Công Thương khu vực phía Bắc – Hòa Bình 2024

Khai mạc Hội chợ Công Thương khu vực phía Bắc – Hòa Bình 2024

Tối 14/10, tại thành phố Hòa Bình, tỉnh Hòa Bình đã long trọng tổ chức Khai mạc Hội chợ Công Thương khu vực phía Bắc- Hòa Bình 2024.
Đề xuất gỡ vướng cho nội dung khuyến công hỗ trợ đầu tư máy móc thiết bị

Đề xuất gỡ vướng cho nội dung khuyến công hỗ trợ đầu tư máy móc thiết bị

Là nội dung “điểm” của công tác khuyến công nhưng các địa phương đang gặp nhiều vướng mắc trong nội dung hỗ trợ đầu tư máy móc thiết bị tiên tiến vào sản xuất.
Kiên Giang: Khuyến công quốc gia hỗ trợ phát triển nghề chế biến nước mắm

Kiên Giang: Khuyến công quốc gia hỗ trợ phát triển nghề chế biến nước mắm

Đề án khuyến công quốc gia điểm giai đoạn 2022-2024 đã giúp nghề chế biến nước mắm tại Kiên Giang phát triển ngày một mạnh.
Phú Yên: Khuyến công địa phương hỗ trợ phát triển sản phẩm thế mạnh

Phú Yên: Khuyến công địa phương hỗ trợ phát triển sản phẩm thế mạnh

Những năm qua, Chương trình khuyến công địa phương của Phú Yên đã hỗ trợ cho các cơ sở sản xuất nông, thuỷ sản – vốn là sản phẩm thế mạnh của tỉnh phát triển.
Khuyến công Bình Dương hỗ trợ lớn cho doanh nghiệp nhỏ và vừa

Khuyến công Bình Dương hỗ trợ lớn cho doanh nghiệp nhỏ và vừa

Những năm qua, thông qua nguồn kinh phí khuyến công, Sở Công Thương Bình Dương đã hỗ trợ cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn tỉnh phát triển sản xuất.
Hà Nội: Kết nối cung cầu nguyên liệu đầu vào ngành thủ công mỹ nghệ

Hà Nội: Kết nối cung cầu nguyên liệu đầu vào ngành thủ công mỹ nghệ

Nguyên liệu có vai trò quan trọng đến sự phát triển bền vững đối với các làng nghề. Tuy nhiên, đây cũng đang là bài toán không dễ với các làng nghề ở Hà Nội.
Tìm giải pháp nâng cao hiệu quả công tác khuyến công khu vực phía Nam

Tìm giải pháp nâng cao hiệu quả công tác khuyến công khu vực phía Nam

Tại Hội nghị khuyến công các tỉnh, thành phố khu vực phía Nam lần thứ XIV, các đại biểu bàn thảo nhiều nội dung nhằm nâng cao hơn nữa hiệu quả công tác này.
Vinh danh 90 tác phẩm đạt giải Cuộc thi Thiết kế mẫu sản phẩm thủ công mỹ nghệ Hà Nội năm 2024

Vinh danh 90 tác phẩm đạt giải Cuộc thi Thiết kế mẫu sản phẩm thủ công mỹ nghệ Hà Nội năm 2024

Chiều 10/10, Sở Công Thương Hà Nội tổ chức lễ trao giải Cuộc thi Thiết kế mẫu sản phẩm thủ công mỹ nghệ Hà Nội năm 2024.
Hội nghị khuyến công các tỉnh, thành phố khu vực phía Nam lần thứ XIV, năm 2024

Hội nghị khuyến công các tỉnh, thành phố khu vực phía Nam lần thứ XIV, năm 2024

Chiều 10/10, Cục Công Thương địa phương phối hợp với tỉnh Kiên Giang tổ chức Hội nghị khuyến công các tỉnh, thành phố khu vực phía Nam lần thứ XIV, năm 2024.
Trà Vinh: 9 tháng nghiệm thu 6 đề án khuyến công

Trà Vinh: 9 tháng nghiệm thu 6 đề án khuyến công

9 tháng năm 2024, Trà Vinh đã nghiệm thu 6 đề án khuyến công “Hỗ trợ ứng dụng máy móc, thiết bị tiên tiến trong sản xuất, chế biến”.
Hỗ trợ cơ sở công nghiệp nông thôn tại Tuyên Quang chuyển đổi số

Hỗ trợ cơ sở công nghiệp nông thôn tại Tuyên Quang chuyển đổi số

Sáng nay (4/10), tại Tuyên Quang diễn ra hội thảo gắn với nội dung ứng dụng chuyển đổi số công nghiệp nông thôn trong tình hình mới.
189 sản phẩm, bộ sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu khu vực phía Nam năm 2024

189 sản phẩm, bộ sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu khu vực phía Nam năm 2024

Cục Công Thương địa phương đã thông báo quyết định công nhận 189 sản phẩm, bộ sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu khu vực phía Nam năm 2024.
Sắp diễn ra Hội chợ quốc tế Quà tặng hàng thủ công mỹ nghệ Hà Nội 2024

Sắp diễn ra Hội chợ quốc tế Quà tặng hàng thủ công mỹ nghệ Hà Nội 2024

Hội chợ quốc tế Quà tặng hàng thủ công mỹ nghệ Hà Nội 2024 sẽ diễn ra từ ngày 10-13/10, tại Cung Triển lãm kiến trúc, Quy hoạch xây dựng Quốc gia.
Quảng Bình có 11 sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu cấp khu vực

Quảng Bình có 11 sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu cấp khu vực

Quảng Bình có 11 sản phẩm, bộ sản phẩm được công nhận sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu (CNNTTB) khu vực miền Trung-Tây Nguyên trong năm 2024.
Miến đao sâm - dấu ấn từ sản phẩm đặc hữu

Miến đao sâm - dấu ấn từ sản phẩm đặc hữu

Miến đao sâm của Hợp tác xã Nông nghiệp và Dịch vụ Minh Phúc được chứng nhận sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu khu vực phía Bắc năm 2024.
Xem thêm
Mobile VerionPhiên bản di động