Nhìn lại điểm nổi bật ngành công nghiệp ô tô năm 2024

Sự kiện Vietnam Motor Show trở lại

Triển lãm Ô tô Việt Nam (VietNam Motor Show - VMS) luôn là tâm điểm, sự kiện thường niên lớn nhất ngành ô tô hàng năm. Sau một năm 2023 tạm dừng tổ chức với nhiều lý do, sự kiện đã trở lại vào cuối tháng 10/2024.

Đáng chú ý, trong sự kiện năm nay, nhiều thương hiệu xe sang đã “vắng bóng”, có thể kể đến như Mercedes-Benz, BMW, Lexus, Audi, Volvo, Volkswagen. Bên cạnh đó, các hãng phổ biến người dùng như VinFast, KIA, Mazda, Peugeot cũng không xuất hiện.

Tuy nhiên, sự kiện năm nay vẫn có những điều mới mẻ, điển hình như sự xuất hiện của hàng loạt ô tô tiết kiệm nhiên liệu, thân thiện với môi trường. Sự xuất hiện của các hãng xe Trung Quốc cũng được quan tâm bởi các tính năng, ngoại hình bắt mắt.

Ngoài ra, VMS 2024 lần đầu có sự góp mặt của hàng loạt thương hiệu xe máy như Honda, SYM, Yamaha, UM Motorcycles, Harley-Davidson, Triumph, KTM và Husqvarna, cho thấy sự thay đổi của các nhà tổ chức VMS trong việc tiếp cận khách hàng.

Giảm lệ phí trước bạ cho ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước

Nghị định 109/2024/NĐ-CP nêu rõ, ô tô sản xuất và lắp ráp trong nước được áp dụng chính sách hỗ trợ 50% lệ phí trước bạ. Chính sách này có hiệu lực từ ngày 1/9/2024 đến hết ngày 30/11/2024 và được áp dụng trong bối cảnh thị trường đầu năm 2024 có phần sa sút.

Đây là lần thứ 4 chính sách này được áp dụng nhằm kích cầu thị trường, góp phần tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp sau ảnh hưởng của đại dịch Covid-19. Chính sách giảm lệ phí trước bạ cho ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước trong những tháng áp dụng đã tăng đáng kể. Dù áp dụng với thời gian ngắn hơn những đợt trước đó, nhưng việc giảm lệ phí trước bạ vừa qua đã tạo ra một cú hích quan trọng cho thị trường ô tô trong nước. Theo báo cáo của Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam, trong 3 tháng được ưu đãi 50% lệ phí trước bạ (từ tháng 9-11), tổng lượng xe bán ra là 119.546 chiếc, tăng tới 48,2% so với 3 tháng liền trước đó.

Ngành công nghiệp ô tô tạo đột phá

Năm 2024 đã chứng kiến những điểm đột phá của các doanh nghiệp sản xuất ô tô tại Việt Nam. Điển hình, vào cuối tháng 10/2024, mẫu SUV Hyundai Palisade được liên doanh Hyundai Thành Công xuất khẩu sang Thái Lan - thị trường xuất khẩu lớn nhất khu vực. Hoạt động này nằm trong kế hoạch dự kiến xuất khẩu hơn 4.000 xe của Hyundai Thành Công sang các nước trong khu vực giai đoạn 2024 - 2025. Đặc biệt, tỷ lệ nội địa hóa (RVC) của Palisade trên 40%, tức mẫu xe này đủ điều kiện hưởng mức ưu đãi thuế nhập khẩu 0% theo Hiệp định ATIGA trong khu vực ASEAN.

Trong khi đó, hãng xe điện số 1 Việt Nam VinFast có tỷ lệ nội địa hóa hơn 60%, trong đó có thân vỏ, động cơ, trần xe, giảm xóc. Nếu so với các mẫu xe động cơ đốt trong lắp ráp tại Việt Nam, tỷ lệ này là khá cao, bởi mức cao nhất của xe xăng, dầu ở vào khoảng 40% nội địa hóa.

Để có thể đạt 84% nội địa hóa trong hai năm tới, hãng xe Việt dự định sẽ sử dụng thêm nguồn cung trong nước cho các linh kiện gồm ghế, dây điện, đèn, vành, hệ thống phanh-lái, kính, gương, linh kiện nội, ngoại thất... Đặc biệt, VinFast đặt kế hoạch năm 2026 sản xuất được cell pin. Hiện, VinFast mới chỉ đóng gói pin tại hai nhà máy tại Hải Phòng và Hà Tĩnh, các cell pin vẫn nhập khẩu từ các nhà sản xuất khác ở nước ngoài.

Ngoài ra, nhiều hãng xe nước ngoài cũng đang hướng tới việc đầu tư sản xuất tại Việt Nam. Điển hình, Tasco đã chính thức ký kết Hợp đồng liên doanh lắp ráp và phân phối xe ô tô tại Việt Nam với tập đoàn Geely và ký kết biên bản thỏa thuận hợp tác chiến lược 3 bên với Ban quản lý Khu Kinh tế và các khu công nghiệp tỉnh Thái Bình. Liên doanh Tasco và Geely có công suất sản xuất thiết kế đạt 75.000 xe/năm cho giai đoạn 1.

Cũng trong năm 2024, UBND tỉnh Thái Bình đã trao giấy chứng nhận đăng ký đầu tư và đăng ký doanh nghiệp cho liên doanh Geleximco - Chery. Liên doanh này đã lên kế hoạch xây dựng nhà máy sản xuất ô tô tại Khu Công nghiệp Hưng Phú, huyện Tiền Hải, tỉnh Thái Bình với tổng mức đầu tư dự kiến lên tới 800 triệu USD, chia làm 3 giai đoạn. Giai đoạn đầu tiên dự kiến sẽ hoàn thành vào quý I/2026.

TC Motor và Skoda Auto đã có thỏa thuận hợp tác chiến lược và lên kế hoạch xây dựng nhà máy sản xuất xe Skoda tại tỉnh Quảng Ninh. Hãng xe Cộng hòa Séc Skoda chọn Việt Nam là quốc gia đầu tiên ở khu vực Đông Nam Á đặt nhà máy lắp ráp ô tô với dây chuyền sản xuất, lắp ráp áp dụng các công nghệ tiên tiến, hiện đại, đáp ứng các tiêu chuẩn của châu Âu với mức độ tự động hóa cao.

"Làn sóng" ô tô Trung Quốc

Chỉ trong năm 2024, thị trường ô tô trong nước đã đón nhận đến 7 hãng ô tô mới đến từ Trung Quốc. Số lượng các hãng xe Trung Quốc hiện nhiều nhất thị trường, vượt qua Nhật Bản với 9 thương hiệu đang có mặt tại Việt Nam.

Điển hình như sự góp mặt của BYD vào thị trường Việt Nam từ tháng 7/2024. Vào năm 2025, hãng xe Trung Quốc này được nhận định sẽ ra mắt thêm nhiều mẫu xe mới để đa dạng hóa danh mục sản phẩm của mình.

Tuy ra mắt ồ ạt tại thị trường Việt Nam, các mẫu ô tô Trung Quốc vẫn khiến người dùng chưa thực sự tin tưởng bởi định kiến “hàng Tàu” và thực tiễn cho thấy tại thị trường Thái Lan. Cụ thể, khi doanh số chưa đạt như mong đợi, hãng xe BYD tại Thái Lan đã liên tục giảm giá, gây tranh cãi đối với khách hàng bởi phương tiện của họ đã mất giá mạnh chỉ trong một thời gian ngắn.