Nhiều người chọn đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện để hưởng lương hưu

Giá trị thiết thực của chính sách

Có thời gian tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc là 16 năm 11 tháng, đến tháng 12/2020, bà Phạm Thị Hồng My - Chủ tịch Hội Liên hiệp phụ nữ xã Hiệp Mỹ Tây, huyện Cầu Ngang, tỉnh Trà Vinh đủ tuổi hưởng chế độ hưu trí nhưng thời gian tham gia BHXH chưa đủ theo quy định. Được cán bộ BHXH huyện tư vấn về chính sách BHXH tự nguyện nên bà đã chọn đóng BHXH tự nguyện để đủ điều kiện hưởng lương hưu.

Người dân tiếp cận chính sách BHXH tự nguyện. Ảnh: BHXH Việt Nam

Theo đó, với thời gian còn thiếu là 3 năm 1 tháng, sau khi được tư vấn kỹ càng, bà chọn phương thức đóng một lần cho những năm còn thiếu với mức thu nhập lựa chọn làm căn cứ đóng là 5.450.000 đồng, hàng tháng đóng bằng 22% mức lựa chọn và được ngân sách Nhà nước hỗ trợ 10% (tính trên mức chuẩn nghèo khu vực nông thôn). Trừ số tiền được ngân sách Nhà nước hỗ trợ khi tham gia BHXH tự nguyện hơn 625.000 đồng, bà đã đóng một lần với số tiền hơn 48 triệu đồng và được hưởng lương hưu ngay sau khi đóng đủ thời gian 20 năm theo quy định.

Bà Phạm Thị Hồng My chia sẻ, nhờ đóng BHXH tự nguyện mà hiện nay hàng tháng bà nhận lương hưu đều đặn với mức hưởng là 3.317.300 đồng; số tiền này đủ để bà trang trải cuộc sống hàng ngày. Bên cạnh việc được nhận lương hưu hàng tháng, bà còn được cấp thẻ bảo hiểm y tế (BHYT) với mức hưởng suốt đời lên đến 95%. "Nếu so với trước đây khi tôi còn công tác ở UBND xã thì chỉ được hưởng 80% theo mã đối tượng ghi trên thẻ. Được cấp thẻ BHYT, tôi không cần lo chi phí khi mỗi tháng phải đến bệnh viện khám và nhận thuốc uống do bị huyết áp cao, bị đau nhức xương khớp của tuổi già…" - bà My phấn khởi nói.

Hiểu được lợi ích, tính nhân văn của chính sách BHXH tự nguyện nên hiện nay bà Phạm Thị Hồng My đã đăng ký làm nhân viên thu BHXH, BHYT trên địa bàn huyện Cầu Ngang và cũng là một trong những tuyên truyền viên rất tích cực góp phần cùng BHXH huyện Cầu Ngang đưa chính sách BHXH tự nguyện đi vào cuộc sống; để người dân trong huyện được hưởng chính sách an sinh của Đảng, Nhà nước.

Bà Phạm Thị Hồng My chỉ là một trong những trường hợp cụ thể cho thấy giá trị thiết thực, cũng như tính nhân văn của chính sách BHXH tự nguyện do Đảng, Nhà nước ta triển khai nhằm thực hiện mục tiêu chăm lo an sinh xã hội cho nhân dân.

BHXH Việt Nam cho biết, năm 2017, trước thời điểm Nghị quyết số 28-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII về cải cách chính sách BHXH (Nghị quyết 28) ban hành, số người tham gia BHXH tự nguyện của cả nước là 224 nghìn người. Từ khi triển khai Nghị quyết 28, số người tham gia BHXH tự nguyện không ngừng tăng, kể cả trong tình hình kinh tế, xã hội bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19.

Theo đó, nếu như năm 2018 là năm đầu tiên thực hiện Nghị quyết 28, toàn quốc có trên 277 nghìn người tham gia BHXH tự nguyện thì đến hết tháng 3/2023, con số này là gần 1,5 triệu người (gấp 5,4 lần so với thời điểm năm 2018). Cùng với đó, hệ thống tổ chức dịch vụ thu BHXH, BHYT và mạng lưới cộng tác viên được mở rộng, phủ khắp đến từng xã, phường, thị trấn với mạng lưới cộng tác viên được trải đều đến từng thôn, bản, tổ dân phố… tạo thuận lợi cho người dân tiếp cận chính sách và tham gia BHXH tự nguyện.

Gia tăng quyền lợi thụ hưởng

BHXH Việt Nam cho biết, cùng với quá trình xây dựng Luật BHXH năm 2014, các quy định về BHXH tự nguyện được sửa đổi theo hướng gia tăng quyền lợi thụ hưởng; thực hiện chính sách hỗ trợ tiền đóng nhằm khuyến khích, thúc đẩy người dân tham gia BHXH tự nguyện để tự đảm bảo an sinh cho chính mình.

Theo đó, khi tham gia BHXH tự nguyện, người dân sẽ được Nhà nước hỗ trợ tiền đóng theo tỷ lệ phần trăm (%) trên mức đóng BHXH hằng tháng bằng mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn, cụ thể: Bằng 30% đối với người tham gia BHXH tự nguyện thuộc hộ nghèo; bằng 25% đối với người tham gia BHXH tự nguyện thuộc hộ cận nghèo; bằng 10% đối với các đối tượng khác. Thời gian hỗ trợ tùy thuộc vào thời gian tham gia BHXH tự nguyện thực tế của người tham gia nhưng tối đa không quá 10 năm (120 tháng).

Đặc biệt, nhằm tạo điều kiện cho người lao động tự do được tiếp cận và thụ hưởng chính sách BHXH, hiện nay, nhiều tỉnh thành còn hỗ trợ thêm từ ngân sách địa phương cho người tham gia BHXH tự nguyện ngoài mức quy định của Nhà nước. Do đó, số tiền thực đóng của người dân khi tham gia BHXH tự nguyện tại các địa phương này tiếp tục thấp hơn.

Không chỉ được lựa chọn mức đóng, người lao động khi tham gia BHXH tự nguyện còn được lựa chọn phương thức đóng phù hợp với thu nhập của bản thân, cụ thể: Đóng định kỳ: Hàng tháng; 3 tháng một lần; 6 tháng một lần; 12 tháng một lần; nhiều năm một lần (không quá 5 năm/lần). Hoặc, đóng 1 lần cho những năm còn thiếu (không quá 10 năm) để đủ điều kiện hưởng lương hưu.

Theo BHXH Việt Nam, người tham gia BHXH tự nguyện khi có đủ các điều kiện theo quy định, được hưởng các chế độ như: Được hưởng lương hưu hàng tháng để có nguồn thu nhập ổn định khi hết tuổi lao động; được hưởng lương hưu hàng tháng khi đủ điều kiện; lương hưu với mức hưởng cao hơn nhiều so với mức đóng và định kỳ được điều chỉnh tăng theo chỉ số giá tiêu dùng, tăng trưởng kinh tế phù hợp với ngân sách Nhà nước và Quỹ BHXH để đảm bảo cuộc sống của người tham gia.

Ngoài ra, khi tham gia BHXH tự nguyện, người lao động sẽ được cấp thẻ BHYT miễn phí trong suốt quá trình hưởng lương hưu, với mức hưởng bằng 95% chi phí khám bệnh, chữa bệnh. Cùng với đó, thân nhân được hưởng chế độ tử tuất nếu người tham gia qua đời. Cụ thể người tham gia BHXH tự nguyện có thời gian đóng BHXH tự nguyện từ đủ 60 tháng trở lên hoặc người đang hưởng lương hưu khi qua đời, người lo mai táng được nhận trợ cấp mai táng bằng 10 lần mức lương cơ sở. Trường hợp người đang đóng BHXH tự nguyện, đang bảo lưu thời gian đóng, đang hưởng lương hưu mất thì thân nhân được hưởng trợ cấp tuất một lần.