Tin Khu Vực 
Những ngành hàng tiềm năng
Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Israel (VIFTA) được ký kết ngày 25/7/2023 tại Israel và chính thức có hiệu lực vào ngày 17/11/2024. Đây là thành quả nỗ lực không mệt mỏi của cả hai nước sau quãng thời gian 7 năm với 12 phiên đàm phán.
Hiệp định gồm 15 chương và một số phụ lục đính kèm các chương với các nội dung cơ bản như thương mại hàng hóa, dịch vụ - đầu tư, quy tắc xuất xứ, hàng rào kỹ thuật đối với thương mại (TBT), các biện pháp vệ sinh kiểm dịch động thực vật (SPS), hải quan, phòng vệ thương mại, mua sắm chính phủ, pháp lý - thể chế.
Với việc đạt được các thỏa thuận tại tất cả các chương trong hiệp định, nhất là cam kết mạnh mẽ của hai bên về nâng cao tỷ lệ tự do hóa thương mại với tỷ lệ tự do hoá tổng thể đến cuối lộ trình cam kết của Israel là 92,7% số dòng thuế trong khi của Việt Nam là 85,8% số dòng thuế. Hai bên kỳ vọng rằng thương mại hai chiều sẽ có sự tăng trưởng vượt bậc, sớm đạt mức 3 tỷ USD và cao hơn nữa trong thời gian tới.
Không chỉ góp phần nâng cao kim ngạch trao đổi thương mại hàng hóa chiều, VIFTA được kỳ vọng là đòn bẩy giúp tăng cường quan hệ hợp tác giữa hai nước về đầu tư, dịch vụ, chuyển đổi số, công nghệ…
Theo Vụ Chính sách thương mại đa biên (Bộ Công Thương), việc ký kết và triển khai thực hiện VIFTA tạo tiền đề thuận lợi để Việt Nam thúc đẩy xuất khẩu những mặt hàng thế mạnh không chỉ sang Israel mà còn có cơ hội tiếp cận các thị trường khác tại Trung Đông, Bắc Phi và Nam Âu.
Ở chiều ngược lại, bên cạnh thị trường trên 100 triệu dân của Việt Nam, hàng hóa và công nghệ của Israel có cơ hội tiếp cận thị trường các nước khu vực ASEAN, châu Á - Thái Bình Dương và các nền kinh tế lớn trong 17 FTA mà Việt Nam đã tham gia.
Khoa học và công nghệ - một trong những động lực quan trọng tạo ra tăng trưởng kinh tế ở mức độ cao và dài hạn cho Việt Nam - Israel. Ảnh: Hoàng Minh
Thông tin rõ hơn về những ngành hàng thế mạnh của Việt Nam có thể đẩy mạnh xuất khẩu sang Israel khi VIFTA có hiệu lực, lãnh đạo Vụ Chính sách thương mại đa biên cho biết, khoa học-công nghệ là một trong những động lực rất quan trọng để tạo ra tăng trưởng kinh tế ở mức độ cao và dài hạn.
“Isarel được coi là một trong những câu chuyện thành công về mặt khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, nơi có rất nhiều nguồn công nghệ kỹ năng để từ đó Việt Nam có thể học tập” - lãnh đạo Vụ Chính sách thương mại đa biên thông tin và cho biết thêm, mặc dù đây là thị trường về quy mô tương đối nhỏ về xuất khẩu nhưng cũng là thị trường rất tốt nếu gắn kết được với nền kinh tế này.
Cùng với lĩnh vực khoa học công nghệ, thủy sản cũng là một trong nhiều mặt hàng tiềm năng đẩy mạnh xuất khẩu sang Israel. Ông Trương Đình Hòe, Tổng Thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) lý giải, trong cơ cấu xuất khẩu thủy sản, thị trường Isarel mặc dù chiếm tỷ trọng chưa nhiều nhưng đây là một thị trường rất tiềm năng bởi Israel là thị trường có sức mua, khả năng thanh toán cao.
Bên cạnh đó, Israel là nước không có nguồn tài nguyên thiên nhiên, nguồn lực lao động trong nước hạn chế, dù là nước nhỏ nhưng nhu cầu tiêu dùng khá lớn. Bởi vậy, thị trường này còn nhiều dư địa để các doanh nghiệp thủy sản Việt Nam có thể khai thác hiệu quả.
PGS.TS Ngô Trí Long chia sẻ thêm, vì điều kiện thiên nhiên của Israel rất khó khăn, nên hoạt động thương mại của nước này chủ yếu là nhập khẩu, đặc biệt là các mặt hàng tiêu dùng. Theo số liệu được công bố, hằng năm, Israel nhập khẩu khoảng 35 tỷ USD đối với mặt hàng tiêu dùng. Trong khi đó, ngành hàng này lại là một trong những thế mạnh của Việt Nam.
Ngoài ra, trong lĩnh vực nông sản, Tổng Thư ký Hiệp hội rau quả Việt Nam Đặng Phúc Nguyên nhận định, Israel có nền nông nghiệp phát triển với công nghệ rất cao song các loại trái cây không phong phú nên Việt Nam có nhiều lợi thế hơn. “Chúng ta có thể xuất khẩu thanh long, sầu riêng, vải, nhãn… sang Israel” - ông Nguyên thông tin.
Nắm chắc thông tin thị trường để thực thi hiệp định hiệu quả
Ông Lê Thái Hòa, Tham tán Thương mại, Thương vụ - Đại sứ quán Việt Nam tại Israel cho biết, trong 5 tháng đầu năm 2025, mặc dù bị ảnh hưởng bởi xung đột ở Trung Đông, trao đổi thương mại 2 chiều giữa Việt Nam và Israel vẫn đạt 1,565 tỷ USD, tăng 44,64% so với cùng kỳ năm 2024, trong đó xuất khẩu của Việt Nam sang thị trường này đạt 354 triệu USD và bằng với cùng kỳ năm trước.
Trong 6 tháng đầu năm 2025, trao đổi thương mại hai chiều đạt 1,825 tỷ USD (ước tăng 31,2% so với cùng kỳ năm trước), trong đó xuất khẩu sang Israel ghi nhận mức tăng, đạt 425 triệu USD.
Dự kiến, cả năm 2025, nếu thị trường không có đột biến bất ổn phát sinh, trao đổi thương mại hai chiều có thể đạt gần 3,7 tỷ USD (dự kiến tăng 13,95% so với năm trước), trong đó xuất khẩu sang Israel đạt xấp xỉ 900 triệu USD (dự kiến tăng 13,21% so với năm 2024).
“Với dung lượng thị trường/quy mô dân số gần 10 triệu người và là địa bàn xung đột luôn tiềm ẩn nhiều bất ổn, đây là các con số khá ấn tượng và có hiệu quả thiết thực” - ông Lê Thái Hòa thông tin.
Doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam tranh thủ cơ hội đẩy mạnh xuất khẩu lương thực thực phẩm, hàng tiêu dùng và hàng vật liệu xây dựng... sang Israel. Ảnh: Việt Cường
Hiện nay, do tác động ảnh hưởng tiêu cực của xung đột, Israel bị đứt gãy nguồn cung hàng hóa từ bên ngoài và có nhu cầu lớn về nhiều loại sản phẩm hàng hóa.
Các doanh nghiệp Israel đang tăng cường tìm kiếm nguồn cung, trong đó có từ Việt Nam, để thay thế cho các nguồn bị đứt gãy và đáp ứng nhu cầu tiêu dùng ở trong nước. Dù vậy, dự báo trong thời gian tới, hoạt động xuất khẩu sang thị trường này sẽ gặp những biến động lớn khi các cuộc xung đột địa chính trị liên tiếp diễn ra.
Đơn cử với hàng thủy sản, thông tin từ VASEP cho thấy: “Xuất khẩu cá ngừ sang một một số thị trường ngách nhỏ hơn như Israel, Nga, Chile trong tháng 6 này cũng đang sụt giảm mạnh. Xung đột tại khu vực Trung Đông leo thang đang tác động mạnh tới xuất khẩu cá ngừ sang khối thị trường này. Xuất khẩu cá ngừ sang Israel vì thế mà sụt giảm liên tục trong 6 tháng đầu năm nay”.
Chính vì vậy, trong thời gian tới, để duy trì và đẩy mạnh xuất khẩu sang thị trường này, ông Lê Thái Hòa khuyến nghị, các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam cần tranh thủ cơ hội đẩy mạnh xuất khẩu các nhóm mặt hàng hiện tại Israel đang có nhu cầu nhập khẩu lớn như các nhóm hàng lương thực thực phẩm, hàng tiêu dùng và hàng vật liệu xây dựng... do Israel bị đứt gãy nguồn cung và đang tăng cường tìm kiếm nguồn cung cấp từ bên ngoài.
Bên cạnh đó, cần theo dõi sát diễn biến tình hình tại Israel, lưu ý đối với rủi ro tầu hàng di chuyển trên tuyến hải trình chạy ngang qua Yemen tới Biển Đỏ và cân nhắc mua bảo hiểm rủi ro cho hàng hóa xuất khẩu cũng như lựa chọn tuyến vận tải hàng đường biển cho phù hợp để phòng tránh rủi ro.
6 tháng đầu năm 2025, trao đổi thương mại hai chiều Việt Nam - Israel đạt 1,825 tỷ USD (ước tăng 31,2% so với cùng kỳ năm trước), trong đó xuất khẩu sang Israel ghi nhận mức tăng, đạt 425 triệu USD.
Dự kiến, cả năm 2025, nếu thị trường không có đột biến bất ổn phát sinh, trao đổi thương mại hai chiều có thể đạt gần 3,7 tỷ USD (dự kiến tăng 13,95% so với năm trước), trong đó xuất khẩu sang Israel đạt xấp xỉ 900 triệu USD (dự kiến tăng 13,21% so với năm 2024).
