Nhiều giải pháp nâng cao sức cạnh tranh của doanh nghiệp logistics

Logistics Việt Nam có bước cải thiện mạnh về năng lực cạnh tranh trong năm 2018

Số liệu đưa ra tại hội thảo cho biết, trong năm 2018, ngành logistics Việt nam có được bước tiến đáng kể khi hiệu quả logistics của Việt Nam được xếp vào nhóm trên và thuận lợi hóa thương mại của Việt Nam thuộc nhóm giữa toàn cầu. Năng lực logistics của Việt Nam được cải thiện rõ rệt nhất là về khả năng theo dõi và truy xuât các lô hàng, chất lượng và các dịch vụ logistics. “Hiệu quả logistics của Việt nam trong năm 2018 được cải thiện mạnh nhất trong hơn một thập niên qua”, bà Nguyễn Minh Thảo, Trưởng Ban Môi trường kinh doanh và năng lực cạnh tranh của CIEM nhận định.

Đặc biệt, hiệu quả logistics của Việt Nam từ vị trí thứ 5 đã vươn lên vị trí thứ 3 trong ASEAN, chỉ thua có Singapore và Malaysia. Các chuyên gia về logistics nhận định, Việt Nam là một trong những thị trường có hiệu suất dịch vụ logistics tốt hơn các thị trường có mức thu nhập tương đương. Theo tính toán, với cùng một mức thu nhập, quốc gia nào có hoạt động logistics tốt nhất sẽ tăng trưởng thêm 1% GDP và 2% thương mại.

Tuy nhiên theo sự phân tích của các chuyên gia thuộc CIEM, năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp thuộc ngành logistics ở Việt Nam còn nhiều trở ngại như cơ sở hạ tầng phát triển không đồng bộ, thiếu kết nối. Điều kiện kinh doanh, quản lý chuyên ngành và các thủ tục hành chính còn lớn. Việc phát triển và ứng dụng công nghệ thông tin trong các doanh nghiệp logistics trong nước chưa rộng, chủ yếu ở mức độ đơn giản.

Trong đó nổi lên một số vấn đề đáng quan ngại, làm nản lòng doanh nghiệp logistics như chi phí logistics còn quá cao chẳng hạn như 1 container 40 feet đi từ TP Hồ Chí Minh lên Lạng Sơn bằng đường bộ mất tới 5,8 triệu đồng, trong khi cũng container đó đi đường biển từ TP. Hồ Chí Minh tới California chỉ mất có 200 USD (khoảng 4,6 triệu đồng). Chi phí “bôi trơn” ở hầu hết các khâu đã đẩy giá dịch vụ tăng và kéo giảm sức cạnh tranh của ngành logistics.

Vấn đề cải cách thể chế nhằm cắt giảm chi phí, nâng cao năng lực cạnh tranh ngành logistics được nhiều chuyên gia đề xuất tại hội thảo. Theo đó cần rà soát hệ thống cầu đường bộ gắn biển báo tải trọng thấp, đồng thời có giải pháp phù hợp tạo điều kiện thuận lợi cho phương tiện vận chuyển hàng hóa hoạt động. Có quy hoạch xây dựng các bãi xe container, xe tải bảo đảm thuận lợi cho vận tải hàng hóa. Cắt giảm 50% điều kiện kinh doanh, cải cách công tác kiểm tra chuyên ngành.

Cũng liên quan đến cải cách thể chế, một số ý kiến cho rằng, cần tạo hành lang pháp lý hỗ trợ phát triển và ứng dụng giải pháp công nghệ trong ngành logistics. Đi đôi với đó xây dựng và phát triển sàn giao dịch vận tải, tận dụng vận chuyển hai chiều, hạn chế chở container rỗng. Chính phủ cần chỉ đạo các bộ, ngành phải kết nối tất cả các thủ tục hành chính qua Cổng kết nối quốc gia NSW theo tinh thần kết nối hoàn toàn chứ không phải vừa online vừa trình hồ sơ giấy.

Một số ý kiến còn phân tích hoạt động logistic mang tính đa ngành, mảng vận tải hàng hóa do Bộ GTVT quản lý, mảng kho bãi phân phối thuộc về Bộ Công Thương trong khi mảng xuất nhập khẩu hàng hóa lại do Bộ Tài chính nắm. Trên thực tế chưa có cơ quan thực hiện vai trò quản lý nhà nước với hoạt động logistics ngay cả khi ngành logistics và quản lý chuỗi cung ứng vừa chính thức được công nhận là một nghề và được cấp mã ngành kinh doanh- mã 52292. Để hoạt động logistics được quản lý, tổ chức và quy hoạch hiệu quả cần nghiên cứu thành lập mới cơ quan quản lý nhà nước hoặc giao trách nhiệm quản lý cho một bộ.

Cần nghiên cứu sửa đổi khoản 2, điệu 279 của Luật đất đại 2013 nhằm cải thiện khả năng tiếp cận đất đai cho doanh nghiệp logistics. Theo quy định hiện tại thì đất công nghiệp được cấp theo hình thức trả tiền hàng năm không được coi là tài sản và không thể thế chấp để vay vốn. Quy định này tuy có thể loại bỏ được hoạt động đầu cơ bất động sản song vô hình chung đã tạo rào cản để doanh nghiệp logistics tiếp cận đất đai.