Nhập siêu từ Hàn Quốc không đáng ngại

Thực ra câu chuyện nhập siêu này không phải là mới. Ngay khi Hiệp định Khu vực mậu dịch tự do ASEAN - Hàn Quốc có hiệu lực từ 1/9/2009, Hàn Quốc đã nhanh chóng ở vào vị thế nhập siêu với Việt Nam. Con số nhập siêu này tăng nhanh đặc biệt giữa hai thời điểm 2012 và 2013.

Một số chuyên gia lo ngại rằng, trong khi nhập siêu với Trung Quốc vẫn chưa có xu hướng giảm thì việc nhập siêu từ Hàn Quốc có thể đem lại cho nền kinh tế Việt Nam những nỗi lo mới. Chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan cho là với cái trần khó vượt cho doanh nghiệp Việt Nam tạo ra từ nhập siêu với Trung Quốc, nay thì việc nhập siêu từ Hàn Quốc có thể “quàng” thêm cho doanh nghiệp Việt Nam những cái “trần” mới. Trong khi đó, báo cáo cập nhật kinh tế vĩ mô quý II của Viện Nghiên cứu kinh tế và chính sách (VEPR) cũng cho rằng, việc nhập siêu này phản ánh xu hướng phụ thuộc về thương mại vào một doanh nghiệp lớn của Hàn Quốc, trong đó đặc biệt là Samsung. Còn chuyên gia kinh tế Bùi Trinh nhìn nhận, mặt trái của xu hướng này là nền kinh tế dễ rơi vào tình cảnh cung tiền vào lưu thông nhiều, tỉ lệ cung tiền so với GDP cao có thể dẫn đến lạm phát, nợ xấu tăng, tiền không đi vào sản xuất mà đi vào tiêu dùng.

Tuy nhiên theo một số chuyên gia, câu chuyện nhập siêu từ Hàn Quốc không phải giờ mới là đột biến. Nói như vậy để thấy rằng, vấn đề này cần nhìn nhận đúng trong bối cảnh Việt Nam đang tham gia ngày càng sâu rộng vào cuộc chơi kinh tế và thương mại toàn cầu. Theo đó nên gắn câu chuyện nhập siêu này từ Hàn Quốc trong tổng thể chung các diễn biến của thị trường có hàng hóa và dịch vụ của Việt Nam. Từ đó có thể thấy rằng việc nhập siêu từ Hàn Quốc không đến nỗi đáng quan ngại bởi việc nhập siêu tập trung nhóm hàng tiêu dùng mà là hàng nguyên liệu và thiết bị sản xuất.

Với bốn nhóm hàng tăng mạnh nhất như máy móc thiết bị phục vụ lắp đặt dự án của Samsung với kim ngạch đạt 6 tỷ USD, nhóm hàng linh kiện điện thoại là nguyên liệu sản xuất của nhà máy của Samsung cũng khoảng 6 tỷ USD, nhóm xăng dầu đạt hơn 800 triệu USD... Hiện nhập siêu từ Hàn Quốc là tích cực, vì so với hàng nhập khẩu Trung Quốc như thép và phân bón thì cạnh tranh với những mặt hàng mà Việt Nam sản xuất được. Còn nhập khẩu từ Hàn Quốc không phải là những mặt hàng mà Việt Nam sản xuất được.

Thêm nữa, theo nhận định của Bộ Công Thương, với việc Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - Hàn Quốc đã có hiệu lực, thương mại song phương đã có những bước tiến mới. Mức thuế đối với hàng hóa nhập khẩu dạng linh kiện, nguyên liệu từ Hàn Quốc sang Việt Nam chỉ là 0%, trong khi nhập khẩu từ Trung Quốc vẫn chịu mức thuế nhập khẩu thông thường, thì việc doanh nghiệp chuyển hướng sang nhập khẩu từ Hàn Quốc là chuyện có thể hiểu được.

Ngay như ông Nguyễn Đức Thành, Viện trưởng VEPR cũng nhận định rằng, câu chuyện nhập siêu từ Hàn Quốc bản chất khác với Trung Quốc. Việt Nam nhập khẩu từ Trung Quốc chủ yếu là hàng hóa phục vụ tiêu dùng ở tất cả các lĩnh vực, trong khi nhập khẩu hàng hóa từ Hàn Quốc chủ yếu là tư liệu sản xuất. Quan trọng là việc nhập siêu từ Hàn Quốc có thể giúp cho xuất siêu ở thị trường khác.

Trong bối cảnh đó, các chuyên gia khuyến nghị, doanh nghiệp Việt Nam cần tập trung đổi mới, tạo hình ảnh, sức sống và nâng cao sức cạnh tranh cho hàng hóa Việt Nam để có thể thâm nhập sâu hơn vào hệ thống phân phối của Hàn Quốc. Bên cạnh đó một giải pháp mang tính cốt lõi để hạ nhiệt con số nhập siêu từ Hàn Quốc là Việt Nam phải thay đổi cấu trúc kinh tế, doanh nghiệp nội địa phải tham gia nhiều hơn vào chuỗi giá trị sản phẩm, cung ứng linh kiện, thiết bị cho các nhà đầu tư Hàn Quốc tại Việt Nam.