Nhập khẩu dầu thô của châu Á sụt giảm trong năm 2024

Năm 2024, nhập khẩu dầu thô của châu Á lần đầu suy giảm trong vòng ba năm qua, do nhu cầu yếu từ Trung Quốc và các nhà nhập khẩu lớn khác, chỉ có Ấn Độ ghi nhận mức tăng trưởng nhẹ.

Khu vực nhập khẩu dầu hàng đầu thế giới ghi nhận lượng nhập khẩu đạt 26,51 triệu thùng mỗi ngày trong năm 2024, giảm 1,4% so với mức 26,88 triệu thùng mỗi ngày vào năm 2023, theo dữ liệu do LSEG Oil Research tổng hợp.

Một công nhân ngành dầu khí đi bộ trong khi giàn khoan tại mỏ Zhetybay đang hoạt động ở khu vực Mangystau, Kazakhstan, vào ngày 13/11/2023. Ảnh: Reuters

Sụt giảm từ Trung Quốc

Mức giảm 370.000 thùng mỗi ngày trong năm 2024 đánh dấu lần đầu tiên nhập khẩu dầu thô của châu Á sụt giảm kể từ năm 2021, khi các biện pháp phong tỏa nghiêm ngặt của Trung Quốc nhằm chống lại Covid-19 làm giảm nhu cầu tại quốc gia nhập khẩu dầu lớn nhất thế giới.

Nhập khẩu dầu thô của Trung Quốc trong năm 2024 có khả năng đã giảm khoảng 1,9%, tương đương 210.000 thùng mỗi ngày, theo dữ liệu chính thức trong 11 tháng đầu năm và ước tính của LSEG về lượng nhập khẩu tháng 12.

Trong 11 tháng đầu năm 2024, Trung Quốc đã nhập khẩu 11,02 triệu thùng mỗi ngày, theo dữ liệu hải quan, trong khi LSEG ước tính lượng nhập khẩu tháng 12 đạt 11,63 triệu thùng mỗi ngày.

Nếu con số chính thức cho tháng 12 phù hợp với ước tính của LSEG, điều đó có nghĩa nhập khẩu của Trung Quốc trong năm 2024 sẽ vào khoảng 11,07 triệu thùng mỗi ngày, giảm so với con số thống kê hải quan là 11,28 triệu thùng mỗi ngày vào năm 2023.

Nhập khẩu dầu thô của Trung Quốc sụt giảm do nhiều nguyên nhân, bao gồm tăng trưởng kinh tế chậm lại, việc gia tăng sử dụng xe điện và chuyển đổi phương tiện vận tải đường bộ sang sử dụng khí tự nhiên hóa lỏng (LNG).

Câu hỏi đặt ra cho thị trường là liệu các xu hướng này có khả năng đảo ngược vào năm 2025 hay không, hay nhập khẩu dầu thô của Trung Quốc đã đạt đỉnh và sẽ tiếp tục giảm trong năm nay.

Ít có khả năng Trung Quốc sẽ giảm tốc việc chuyển đổi nhanh các phương tiện giao thông nhẹ sang xe điện, và nếu giá LNG vẫn cạnh tranh so với dầu diesel, nhu cầu dầu diesel sẽ khó có khả năng tăng lên.

Điều đó khiến tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ trở thành yếu tố khả dĩ nhất thúc đẩy nhu cầu dầu thô gia tăng ở Trung Quốc, nhưng triển vọng này vẫn còn bất định do khả năng gia tăng căng thẳng thương mại với chính quyền sắp tới của Tổng thống đắc cử Donald Trump.

Cơ quan Năng lượng quốc tế (IEA) dự báo, nhu cầu dầu của Trung Quốc sẽ tăng thêm 220.000 thùng mỗi ngày vào năm 2025, khi các nỗ lực kích thích kinh tế của Bắc Kinh cuối cùng mang lại một nền kinh tế mạnh mẽ hơn.

Tuy nhiên, dự báo này có khả năng phụ thuộc vào việc Trung Quốc thành công trong việc xử lý các căng thẳng thương mại với chính quyền Donald Trump và liệu điều này có thực sự xảy ra hay không vẫn là một ẩn số lớn.

Trong bối cảnh Trung Quốc đối mặt với nhiều bất ổn, liệu phần còn lại của châu Á có thể mang lại hy vọng nào cho các nhà xuất khẩu dầu thô?

Ấn Độ - Niềm hy vọng

Ấn Độ, quốc gia nhập khẩu dầu lớn thứ hai ở châu lục, ghi nhận mức tăng trưởng khiêm tốn trong lượng dầu nhập khẩu năm 2024. Dữ liệu từ LSEG cho thấy mức tăng khoảng 2,3%, tương đương hơn 100.000 thùng mỗi ngày so với năm 2023.

Có khả năng nhập khẩu dầu thô của Ấn Độ sẽ tiếp tục tăng vào năm 2025, chủ yếu do quốc gia Nam Á này tăng cường công suất lọc dầu.

Tuy nhiên, cũng có khả năng phần lớn lượng dầu nhập khẩu tăng thêm sẽ được xuất khẩu dưới dạng nhiên liệu đã qua chế biến, thay vì được sử dụng để đáp ứng nhu cầu tiêu thụ trong nước.

Hai quốc gia đứng thứ ba và thứ tư về nhập khẩu dầu ở châu Á, Hàn Quốc và Nhật Bản, có khả năng đều ghi nhận mức giảm nhỏ trong lượng dầu nhập khẩu năm 2024, chủ yếu phản ánh tăng trưởng kinh tế yếu ớt.

Vì cả Hàn Quốc và Nhật Bản đều có khả năng bị ảnh hưởng bởi các rào cản thương mại mới do Hoa Kỳ thiết lập, thật khó để khẳng định rằng họ sẽ đạt tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ vào năm 2025, điều này có nghĩa là nhập khẩu dầu thô của họ có khả năng sẽ duy trì ổn định, nếu không nói là không thay đổi.

Một yếu tố chắc chắn sẽ giúp thúc đẩy nhập khẩu dầu của châu Á là giá dầu rẻ hơn, nhưng cho đến nay, các thành viên của nhóm xuất khẩu OPEC+ vẫn không có dấu hiệu từ bỏ chính sách hạn chế sản lượng của mình.

Giá dầu Brent hợp đồng tương lai trên thị trường thế giới đã được duy trì trên mức 70 USD mỗi thùng trong suốt ba năm và chỉ tạm thời giảm xuống dưới mức này trong hai ngày vào tháng 9 năm ngoái.