Nhà máy rác Côn Đảo: Nhiều vướng mắc cần được làm rõ

Dự án không trong quy hoạch được Thủ tướng phê duyệt?

Vừa qua, Sở Tài chính tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã công bố thông tin kêu gọi đầu tư dự án Nhà máy xử lý rác Côn Đảo tại huyện Côn Đảo.

Theo đó, thông tin về dự án được đăng tải trên hệ thống đấu thầu quốc gia và Trang thông tin điện tử Sở Tài chính.

Dự án Nhà máy xử lý rác Côn Đảo được UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu chấp thuận chủ trương đầu tư tại Quyết định số 3319 ngày 26/12/2022; sửa đổi, bổ sung tại Quyết định số 373 ngày 17/02/2025.

Hình thức lựa chọn nhà đầu tư là chấp thuận nhà đầu tư không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất, không thông qua đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án có sử dụng đất. Dự án Nhà máy xử lý rác Côn Đảo có diện tích khoảng 1,92 ha thuộc khu vực Bến Đầm (đất rừng đặc dụng thuộc Vườn quốc gia Côn Đảo).

Theo hồ sơ mà phóng viên Báo Công Thương có, ngày 27/3/2025, UBND huyện Côn Đảo đã có báo cáo gửi Sở Tài chính tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu về “tình hình thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu tại thông báo số 154/TB-UBND ngày 10/3/2025 về kết luận của Phó Chủ tịch tỉnh Nguyễn Công Vinh tại cuộc họp nghe báo cáo về thủ tục chuyển đổi mục đích sử dụng rừng và đất rừng để thực hiện dự án Nhà máy xử lý rác huyện Côn Đảo”.

Ngoài ý kiến của UBND huyện Côn Đảo về tình hình triển khai dự án thì trong báo cáo này, có phần ý kiến của đại diện Ban Quản lý Vườn quốc gia Côn Đảo. Theo đó, đơn vị này cho rằng, vị trí dự kiến thực hiện dự án Nhà máy xử lý rác Côn Đảo không được quy hoạch theo Quyết định số 1629/QĐ-TTg ngày 16/12/2023 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Quy hoạch tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.

“Thủ tướng Chính phủ không phê duyệt Phụ lục số XXI - Danh mục các dự án chuyển đổi đất rừng để triển khai dự án thời kỳ 2021-2030”, trích báo cáo của UBND huyện Côn Đảo.

Cùng với đó, Ban Quản lý Vườn quốc gia Côn Đảo cũng cho rằng, thời điểm hiện tại, dự án chưa có Báo cáo đánh giá tác động môi trường được phê duyệt và chưa lựa chọn được nhà đầu tư.

“Ban Quản lý Vườn quốc gia Côn Đảo luôn thống nhất việc làm Nhà máy xử lý rác Côn Đảo nhưng đề nghị UBND huyện Côn Đảo và các sở, ngành có liên quan tham mưu cho UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu làm đúng các quy định của pháp luật và hướng dẫn của Cục Kiểm lâm tại Văn bản số 143/KL-QLR ngày 18/02/2025 về việc chuyển mục đích sử dụng rừng tự nhiên tại Vườn quốc gia Côn Đảo”, báo cáo của UBND huyện Côn Đảo nêu.

Đồng thời, khi cấp có thẩm quyền có quyết định thu hồi đất, thu hồi rừng thì Ban Quản lý Vườn quốc gia Côn Đảo sẽ bàn giao đất và rừng cho nhà đầu tư lập Phương án tận dụng lâm sản, giải phóng mặt bằng, thi công dự án theo quy định của Luật quản lý tài sản công và Nghị định số 151/2017/NĐ-CP ngày 26/12/2017 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật quản lý, sử dụng tài sản công (được sửa đổi, bổ sung tại Nghị định số 50/2025/NĐ-CP).

Cần cân nhắc kỹ phương án lấy đất rừng xây nhà máy xử lý rác

Tại kỳ họp thứ 23 Hội đồng nhân dân (HĐND) tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu khóa VII, nhiệm kỳ 2021-2026 đã thông qua nghị quyết phê duyệt chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác để đầu tư xây dựng dự án Nhà máy xử lý rác Côn Đảo, huyện Côn Đảo.

Theo Quyết nghị số 53, HĐND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu quyết định chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác đối với diện tích 1,92 ha rừng đặc dụng có nguồn gốc hình thành từ rừng tự nhiên thuộc phân khu phục hồi sinh thái, Vườn quốc gia Côn Đảo.

Liên quan đến vấn đề này, ngày 18/2/2025, Cục Kiểm lâm (Bộ NN&PTNT nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường) đã có văn bản gửi UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu về việc chuyển mục đích rừng tự nhiên tại Vườn quốc gia Côn Đảo.

Theo đó, Cục Kiểm lâm đề nghị UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu chỉ đạo các cơ quan liên quan xem xét, giải quyết thỏa đáng các kiến nghị của công dân Vũ Ngọc Long và Hiệp hội Vườn quốc gia và Khu bảo tồn thiên nhiên Việt Nam về việc chuyển mục đích sử dụng rừng tự nhiên tại Vườn quốc gia Côn Đảo.

Trong đó, Hiệp hội Vườn quốc gia và Khu bảo tồn thiên nhiên Việt Nam đề nghị UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu xem xét, kiểm tra cẩn trọng, toàn diện các vấn đề liên quan đến chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng đối với 1,92 ha rừng tự nhiên tại Vườn quốc gia Côn Đảo để xây dựng Nhà máy xử lý rác.

Công dân Vũ Ngọc Long phản ánh việc lựa chọn vị trí xây dựng Dự án trong khu rừng đặc dụng Vườn quốc gia Côn Đảo chưa phải là phương án thích hợp, có thể ảnh hưởng đối với chức năng phòng hộ, lưu trữ, điều tiết nguồn nước, điều hòa khí hậu, bảo vệ môi trường và cân bằng sinh thái của khu rừng đặc dụng trong điều kiện biến đổi khí hậu hiện nay.

Về nội dung này, Cục Kiểm lâm đề nghị tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu rà soát toàn diện, cân nhắc kỹ phương án xây dựng nhà máy nhằm giảm thiểu tối đa diện tích rừng tự nhiên cần chuyển mục đích sử dụng để thực hiện dự án. Đồng thời, xem xét, lấy ý kiến rộng rãi của người dân, cộng đồng dân cư và những đối tượng bị tác động, ảnh hưởng của dự án; chỉ đạo cơ quan chức năng đánh giá cụ thể hiệu quả kinh tế, xã hội và tác động đến môi trường, bảo tồn thiên nhiên, đa dạng sinh học khi thực hiện dự án.

Đồng thời, việc chuyển mục đích sử dụng rừng để thực hiện dự án phải thực hiện theo đúng quy định của pháp luật về lâm nghiệp, Chỉ thị số 13-CT/TW ngày 12/01/2017 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng, Kết luận số 61-KL-TW ngày 17/8/2023 của Ban Bí thư về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 13-CT/TW ngày 12/01/2017 của Ban Bí thư và pháp luật có liên quan; phù hợp với Quy hoạch lâm nghiệp quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 895/QĐ-TTg ngày 24/8/2024.