Bà Rịa - Vũng Tàu: Loay hoay xử lý 100.000 tấn rác ở Côn Đảo

Rác chất cao như núi

Bãi rác Bãi Nhát (huyện Côn Đảo, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu) là nơi tiếp nhận rác thải sinh hoạt hằng ngày trên địa bàn huyện Côn Đảo trong hàng chục năm nay.

Từ năm 2020, cơ quan chức năng tỉnh này đã ước lượng khối lượng rác tồn đọng và cần phải xử lý ở Côn Đảo vào khoảng hơn 70.000 tấn.

Hơn 100.000 tấn rác chưa có biện pháp xử lý ở Côn Đảo. Ảnh: Nguyễn Ngọc

Ghi nhận của phóng viên Báo Công Thương vào thời điểm cuối tháng 3/2025, rác ở Bãi Nhát chất cao như núi, hôi thối nồng nặng và dường như nơi đây không có phương án xử lý. Lác đác trong những núi rác, có vài người dân đang nhặt ve chai, những thứ có thể tái chế. Nhà máy xử lý rác hiện hữu xuống cấp, hoen gỉ, máy móc không hoạt động.

Đối diện bãi rác này là bãi biển Bãi Nhát, được đánh giá là một bãi biển rất đẹp ở huyện Côn Đảo. Nằm tựa núi, sát biển nên cứ đến mùa mưa, nước trong rác cứ âm ỉ ngấm vào đất, vào nước ngầm rồi ra biển.

Máy móc trong nhà máy xử lý rác ở Bãi Nhát nằm bất động. Ảnh: Nguyễn Ngọc

Được biết, để xử lý rác thải, từ năm 2014, huyện Côn Đảo đã đầu tư 1 lò đốt rác công nghệ tại bãi rác này, nhưng công suất lò chỉ xử lý được khoảng 5 tấn rác/ngày. Trong khi trên thực tế, mỗi ngày có khoảng 15 - 20 tấn rác thải đổ dồn về Bãi Nhát khiến cho bãi này càng thêm quá tải.

Cùng với rác sinh hoạt, hàng năm, Côn Đảo còn phải tiếp nhận hàng trăm tấn rác thải từ đại dương dạt vào, trung bình khối lượng khoảng 900m3/năm, trong đó, khoảng 100m3 rác thải là dầu cặn. Đây cũng chính là nguyên nhân khiến lượng rác tồn đọng ngày càng tăng cao trên địa bàn.

Loay hoay tìm phương án xử lý

Từ nhiều năm nay, nhằm xử lý dứt điểm hơn 70.000 tấn rác thải và thực trạng ô nhiễm môi trường ở bãi rác Bãi Nhát, các cơ quan chức năng của tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu và huyện Côn Đảo đã nhiều lần kêu gọi xã hội hóa để các doanh nghiệp có phương án thu gom xử lý rác, nhưng đến nay vẫn chưa có đơn vị nào đầu tư.

Đầu năm 2019, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu tổ chức nhiều cuộc họp để tìm phương án xử lý lượng rác tồn tại ở Bãi Nhát. Sau đó, tỉnh đã chọn phương án đưa rác từ Bãi Nhát về đất liền bằng tàu biển để xử lý.

Bà Rịa - Vũng Tàu vẫn đang loay hoay với núi rác thải ở Côn Đảo. Ảnh: Nguyễn Ngọc

Theo phương án này, rác sẽ được ép lại thành từng khối có trọng lượng khoảng 800kg/khối rồi chuyển xuống các tàu chở cát, đá đưa về đất liền tại khu vực cảng Phú Mỹ, sau đó, chở về bãi rác tập trung tại xã Tóc Tiên (TP. Phú Mỹ, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu) để xử lý.

Tuy nhiên, sau đó, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã quyết định bỏ phương án này vì kinh phí quá lớn.

Tháng 7/2020, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu có quyết định phê duyệt kết quả đánh giá của Hội đồng xét chọn, lựa chọn liên danh Công ty Cổ phần Đầu tư Kim Trường Phát và Công ty Cổ phần H-T Giang San là đối tác thực hiện xử lý ô nhiễm chất thải rắn tồn đọng bằng giải pháp công nghệ đốt tại chỗ, áp dụng cho khu vực Bãi Nhát.

Tháng 2/2022, nhà máy bắt đầu được xây dựng, dự kiến hoàn thành sau 7 tháng để đi vào vận hành… Theo hợp đồng huyện Côn Đảo ký với liên danh, thời gian xử lý rác là 11 tháng, hợp đồng sẽ hết hạn từ ngày 20/11/2024.

Lần lượt trong các ngày 2/12/2024 và ngày 7/2/2025, Ban Quản lý dự án (QLDA) đầu tư xây dựng huyện Côn Đảo đã có các văn bản đề nghị phía liên danh 2 công ty nói trên di dời nhà máy xử lý rác để bàn giao mặt bằng vì hết thời hạn hợp đồng.

“Ban QLDA đầu tư xây dựng huyện Côn Đảo yêu cầu liên danh Công ty Cổ phần Đầu tư Kim Trường Phát - Công ty Cổ phần H-T Giang San khẩn trương tháo dỡ, di dời công trình xây dựng tạm trong đất rừng đặc dụng, hoàn trả mặt bằng như ban đầu cho Ban quản lý Vườn quốc gia Côn Đảo để có kế hoạch quản lý, sử dụng và phát triển rừng trong thời gian tới", văn bản của Ban QLDA đầu tư xây dựng huyện Côn Đảo nêu.

Trao đổi với phóng viên Báo Công Thương, một lãnh đạo của UBND huyện Côn Đảo cho biết, hiện khối lượng rác thải tại bãi rác Bãi Nhát khoảng hơn 100.000 tấn; nhà máy xử lý rác tại chỗ này cũng chưa đi vào hoạt động được ngày nào, chưa đốt được tấn rác nào.

Vậy là, sau ngần ấy thời gian, rác không xử lý được mà nhà máy đốt rác tại chỗ này cũng chưa một lần "đỏ lửa", trong khi, hàng chục tấn rác phát sinh mỗi ngày tại Côn Đảo vẫn đều đặn đưa về đây lưu chứa.