Người tiêu dùng Mỹ 'thắt' chi tiêu lần đầu sau 2 năm

Chi tiêu của người tiêu dùng Mỹ giảm

Chi tiêu của người tiêu dùng Mỹ đã giảm lần đầu tiên trong gần hai năm vào tháng 1 năm nay, trong khi thâm hụt thương mại hàng hóa đạt mức cao kỷ lục, làm cho nền kinh tế có thể tăng trưởng yếu hoặc thậm chí suy giảm trong quý này.

Dữ liệu từ Bộ Thương mại vào ngày 28/2 cũng cho thấy lạm phát hàng năm đã giảm nhẹ vào tháng trước, nhưng giá cả vẫn có xu hướng ổn định, với mức tăng vững vàng hàng tháng.

Kỳ vọng lạm phát của người tiêu dùng đã tăng mạnh trong tháng 2. Ngân hàng Dự trữ Liên bang Atlanta đã điều chỉnh giảm dự báo về tăng trưởng GDP trong quý đầu tiên, cho thấy nền kinh tế có thể suy giảm với tốc độ 1,5% hàng năm, thay vì mức tăng trưởng 2,3% như dự báo trước đó.

Chi tiêu cho hàng hóa giảm 1,2%, trong đó ô tô, hàng hóa giải trí, đồ nội thất gia đình, quần áo, giày dép cũng như thực phẩm và đồ uống là các nhóm bị giảm mạnh nhất. Ảnh minh họa

Các thị trường tài chính hiện nay dự báo Ngân hàng Dự trữ Liên bang sẽ tiếp tục giảm lãi suất vào tháng 6 sau khi tạm dừng vào tháng 1 để có thời gian đánh giá tác động kinh tế của các chính sách hiện tại.

Ông Olu Sonola, Trưởng bộ phận Nghiên cứu kinh tế Mỹ tại tổ chức đánh giá tín dụng Fitch Ratings, cho biết: "Sự kết hợp giữa lạm phát ổn định và lo ngại về tăng trưởng sẽ tạo ra một tình huống khó xử đối với chính sách tiền tệ của Ngân hàng dự trữ liên bang Fed".

Chi tiêu của người tiêu dùng, chiếm hơn hai phần ba hoạt động kinh tế của Mỹ, đã giảm 0,2% vào tháng 1 năm nay, theo báo cáo từ Cục Phân tích Kinh tế của Bộ Thương mại. Đây là lần giảm đầu tiên kể từ tháng 3 năm 2023 và là mức giảm lớn nhất trong gần bốn năm qua. Điều này diễn ra sau khi dữ liệu tháng 12/2024 được điều chỉnh tăng lên 0,8%, thay vì mức tăng 0,7% như báo cáo ban đầu.

Các nhà kinh tế dự báo chi tiêu của người tiêu dùng sẽ tăng 0,1%. Nhiệt độ lạnh bất thường và những cơn bão tuyết bao phủ nhiều khu vực trong cả nước có thể đã ảnh hưởng đến chi tiêu, cùng với các vụ cháy rừng tàn phá những khu vực ở Los Angeles.

Chi tiêu cho hàng hóa giảm 1,2%, trong đó ô tô, hàng hóa giải trí, đồ nội thất gia đình, quần áo, giày dép cũng như thực phẩm và đồ uống là các nhóm bị giảm mạnh nhất. Trong khi đó, chi tiêu cho dịch vụ tăng 0,3%, nhờ vào chi tiêu cho nhà ở, tiện ích, dịch vụ ăn uống và lưu trú. Mức tăng này đã bù đắp phần nào cho sự sụt giảm chi tiêu của các tổ chức phi lợi nhuận, điều mà các nhà kinh tế cho rằng là do cắt giảm chi tiêu mạnh tay tại Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID).

Cơ quan này đã trở thành nạn nhân lớn nhất trong chiến dịch chưa từng có của Bộ Hiệu quả Chính phủ (DOGE) do tỷ phú công nghệ Elon Musk tạo ra, một tổ chức được thành lập dưới thời Tổng thống Mỹ Donald Trump với mục tiêu cắt giảm chi tiêu và thu hẹp quy mô chính phủ liên bang.

Mặc dù được gọi là Cơ quan Phát triển Quốc tế, nhưng USAID lại chi tiêu rất nhiều vào các hoạt động trong nước”, ông Chris Low, nhà kinh tế trưởng tại công ty cung cấp và nghiên cứu các dịch vụ tài chính FHN Financial, cho biết.

Khi điều chỉnh theo lạm phát, chi tiêu của người tiêu dùng Mỹ giảm 0,5% vào đầu năm nay, là mức giảm lớn nhất kể từ tháng 2 năm 2021, đảo ngược mức tăng 0,5% trong tháng 12. Mức giảm mạnh trong chi tiêu thực tế này tiếp nối sau sự sụt giảm trong lĩnh vực xây dựng nhà ở vào tháng trước.

Một báo cáo riêng từ Cục Điều tra Dân số thuộc Bộ Thương mại Hoa Kỳ cho thấy thâm hụt thương mại hàng hóa đã tăng 25,6%, đạt mức 153,3 tỷ USD trong tháng trước, mức cao nhất từ trước đến nay, khi nhập khẩu tăng mạnh 11,9%.

Nền kinh tế đã tăng trưởng với tỷ lệ 2,3% trong quý IV năm ngoái, chủ yếu nhờ vào chi tiêu của người tiêu dùng.

Mặc dù vậy, chi tiêu vẫn được hỗ trợ bởi một thị trường lao động vững mạnh, giúp duy trì thu nhập hộ gia đình ở mức cao. Thu nhập cá nhân tăng 0,9%, phần lớn nhờ vào các điều chỉnh chi phí sinh hoạt cho người nhận trợ cấp an sinh xã hội. Mức lương cũng tăng 0,4%.

Với thu nhập tăng nhanh hơn chi tiêu, tỷ lệ tiết kiệm đã tăng lên mức cao nhất trong bảy tháng, đạt 4,6%, so với mức 3,5% trong tháng 12/2024.

Chứng khoán trên Phố Wall có diễn biến trái chiều. Đồng đô la ổn định so với một rổ các loại tiền tệ. Lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ giảm.

Lạm phát có sự trái chiều

Dữ liệu về lạm phát có sự trái chiều. Chỉ số chi tiêu tiêu dùng cá nhân PCE tăng 0,3% trong tháng 1, giống như mức tăng của tháng 12/2024 và đúng như dự báo của các nhà kinh tế.

Giá hàng hóa tăng 0,5%, chủ yếu do chi phí ô tô và xăng dầu tăng. Giá dịch vụ tăng 0,2%, với sự tăng mạnh trong chi phí dịch vụ giải trí, phần nào bù đắp cho sự giảm giá trong dịch vụ chăm sóc sức khỏe.

Trong vòng 12 tháng tính đến tháng 1/2025, chỉ số PCE tăng 2,5%, giảm nhẹ so với mức tăng 2,6% trong tháng 12.

Loại bỏ các yếu tố dễ biến động như thực phẩm và năng lượng, chỉ số PCE lõi tăng 0,3% trong tháng trước, sau khi tăng 0,2% trong tháng 12. Trong vòng 12 tháng qua đến tháng 1, lạm phát lõi tăng 2,6%, giảm so với mức tăng 2,9% trong tháng 12.

Ngân hàng Dự trữ Liên bang (Fed) theo dõi chỉ số PCE để đạt mục tiêu lạm phát 2%. Ngân hàng trung ương Mỹ đã tạm dừng cắt giảm lãi suất trong tháng 1, giữ mức lãi suất cơ bản qua đêm ở mức 4,25%-4,50%, sau khi giảm 100 điểm cơ bản kể từ tháng 9, khi bắt đầu chu kỳ nới lỏng chính sách.