Nghị quyết 70: Đưa năng lượng tái tạo thành động lực tăng trưởng

Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết 70-NQ/TW ngày 20/8/2025 về bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Đây là văn kiện quan trọng, định hướng chiến lược phát triển ngành năng lượng trong bối cảnh đất nước bước vào giai đoạn tăng trưởng mới với nhiều cơ hội và thách thức. Để hiểu rõ hơn, phóng viên Báo Công Thương đã có cuộc trao đổi với ông Trần Hoài Trang, Phó Cục trưởng Cục Điện lực (Bộ Công Thương).

Năng lượng phải đi trước một bước

- Thưa ông, Nghị quyết 70 được coi là một văn kiện chiến lược quan trọng. Theo ông, điểm đột phá lớn nhất của Nghị quyết này so với các chính sách năng lượng trước đây là gì?

Ông Trần Hoài Trang: Nghị quyết 70 đã chỉ ra công tác đảm bảo an ninh năng lượng có vai trò rất quan trọng, năng lượng phải đi trước một bước để đáp ứng yêu cầu phát triển nhanh, bền vững của đất nước trong giai đoạn tới.

Đồng thời, thể hiện rõ quan điểm chỉ đạo bảo đảm vững chắc an ninh năng lượng quốc gia là nền tảng, là tiền đề quan trọng để phát triển đất nước, là bộ phận quan trọng của an ninh quốc gia.

Cũng như xác định rõ, phát triển năng lượng được ưu tiên cao nhất để đáp ứng yêu cầu tăng trưởng liên tục trên 10% trong giai đoạn tới, thực hiện hai mục tiêu 100 năm của đất nước và chỉ đạo phát triển năng lượng phải phù hợp với thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và linh hoạt trong việc thực hiện các cam kết quốc tế về giảm phát thải khí nhà kính.

Theo Nghị quyết, phát triển năng lượng không chỉ là một ngành hạ tầng mà còn là nền tảng, tiền đề quan trọng để phát triển đất nước. Lĩnh vực này tác động trực tiếp đến kinh tế - xã hội, bảo vệ môi trường, ứng phó biến đổi khí hậu, đồng thời là bộ phận quan trọng của an ninh quốc gia.

Có thể nói, Nghị quyết 70 đã kịp thời đánh giá những tồn tại, hạn chế. Từ đó, văn kiện đưa ra chỉ đạo thực hiện ngay và đồng bộ các giải pháp nhằm bảo đảm an ninh năng lượng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Bên cạnh đó, có thể thấy rõ, những quan điểm chỉ đạo, nhiệm vụ giải pháp trong Nghị quyết 70 có sự gắn kết, đồng bộ với việc thực hiện Nghị quyết 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân, Nghị quyết 66-NQ/TW về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật, Nghị quyết 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Nghị quyết 70 đã đưa bảo đảm vững chắc an ninh năng lượng quốc gia lên vị trí đầu tiên trong mục tiêu tổng quát đến năm 2030. Đồng thời đặt mục tiêu từng bước chuyển đổi năng lượng đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước và cam kết quốc tế. Nghị quyết 70 cũng đặt ra các mục tiêu cụ thể đến năm 2030 tổng cung năng lượng sơ cấp khoảng 150-170 triệu tấn dầu quy đổi…

Ngoài ra, văn kiện này đề ra những nhóm nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu nhằm đạt được các mục tiêu, khắc phục được các tồn tại, hạn chế. Đây là những nhiệm vụ, giải pháp thể hiện rõ tầm quan trọng, vai trò lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước và sự tham gia của cả hệ thống chính trị và Nhân dân trong bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia. Cấp ủy đảng và chính quyền các cấp xác định rõ phát triển năng lượng quốc gia là nhiệm vụ quan trọng, xuyên suốt, cần nghiêm túc lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức triển khai thực hiện hiệu quả.

Bên cạnh đó, điểm nổi bật của Nghị quyết 70 đặt ra nhiệm vụ hoàn thiện thể chế, chính sách để trở thành lợi thế cạnh tranh, nền tảng vững chắc, động lực mạnh mẽ thúc đẩy phát triển năng lượng. Trong đó, phải rà soát tháo gỡ ngay các điểm nghẽn về thể chế trong quy hoạch, cấp phép, huy động vốn và có cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội nhằm thu hút và triển khai các dự án năng lượng quan trọng, cấp bách của quốc gia.

Cùng với đó, là các nhiệm vụ phát triển nguồn cung và hạ tầng năng lượng cho các phân ngành cụ thể; nhiệm vụ về tiết kiệm năng lượng, bảo vệ môi trường, khuyến khích mạnh mẽ khu vực tư nhân tham gia phát triển năng lượng, các nhiệm vụ về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, đào tạo nguồn nhân lực, hợp tác quốc tế trong lĩnh vực năng lượng.

Nghị quyết 70 cũng đặt ra nhiệm vụ về các cơ chế, chính sách đặc thù để bảo đảm đủ vốn triển khai các dự án năng lượng, truyền tải điện quy mô lớn, quan trọng, cấp bách.

- Trong bối cảnh nhu cầu điện tăng nhanh, ông đánh giá thế nào về khả năng cân bằng giữa an ninh cung cấp điện và chuyển đổi sang năng lượng xanh theo tinh thần Nghị quyết 70?

Ông Trần Hoài Trang: Như đã đề cập ở trên, Nghị quyết 70 thể hiện rõ quan điểm chỉ đạo linh hoạt trong việc thực hiện các cam kết quốc tế về giảm phát thải khí nhà kính và một trong những mục tiêu đến năm 2030 là từng bước chuyển đổi năng lượng đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước và cam kết quốc tế. Với những nhiệm vụ, giải pháp cụ thể, tôi tin chúng ta sẽ thực hiện thành công mục tiêu đảm bảo an ninh cung cấp điện và chuyển đổi xanh theo tinh thần Nghị quyết 70.

Như vậy, việc bảo đảm cân bằng là hoàn toàn khả thi khi chúng ta thực hiện đồng bộ, hiệu quả các mục tiêu về thể chế, tổ chức, chính sách và đầu tư. Qua đó vừa bảo đảm cung cấp điện liên tục, đủ công suất, vừa chuyển dịch sang nền năng lượng sạch, giảm phát thải, thân thiện môi trường theo cam kết quốc tế.

Mở lối cho năng lượng sạch

- Theo ông, vai trò của năng lượng tái tạo (điện gió, điện mặt trời, sinh khối, thủy điện tích năng...) trong đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn 2045 sẽ như thế nào?

Ông Trần Hoài Trang: Nghị quyết 70 nêu rõ quan điểm chỉ đạo ưu tiên khai thác, sử dụng triệt để và hiệu quả các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới và đặt mục tiêu đến năm 2030 tỷ lệ năng lượng tái tạo trong tổng cung năng lượng sơ cấp khoảng 25 - 30% đã thể hiện rõ vai trò quan trọng của năng lượng tái tạo trong đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2030. Đồng thời, vai trò quan trọng của năng lượng tái tạo còn thể hiện trong tầm nhìn đến 2045 tại Nghị quyết 70, đó là ngành năng lượng phát triển đồng bộ, bền vững, sử dụng hiệu quả tài nguyên, bảo vệ môi trường, giảm phát thải khí nhà kính và thích ứng với biến đổi khí hậu.

Vai trò của năng lượng tái tạo cũng được Nghị quyết 70 thể hiện rõ trong nhóm nhiệm vụ, giải pháp thúc đẩy phát triển mạnh mẽ các nguồn năng lượng tái tạo nhằm thay thế tối đa năng lượng hóa thạch.

Đối với thủy điện, Nghị quyết 70 nêu rõ nhiệm vụ phát huy, mở rộng tối đa công suất của các nhà máy hiện có. Tiếp tục phát triển có chọn lọc một số thủy điện nhỏ và vừa, đẩy nhanh tiến độ các dự án thủy điện tích năng.

Đối với điện gió và điện mặt trời, Nghị quyết 70 nêu rõ nhiệm vụ ưu tiên phát triển phù hợp với khả năng bảo đảm an toàn hệ thống với giá thành điện hợp lý, đặc biệt là các nguồn điện tự sản xuất, tự tiêu thụ, điện mặt trời mái nhà.

Cùng với đó, Nghị quyết 70 cũng đã đề ra các nhiệm vụ, giải pháp cụ thể đối với điện sinh khối, rác thải và chất thải rắn.

- Theo Nghị quyết 70, việc ứng dụng khoa học, công nghệ và chuyển đổi số trong ngành năng lượng được coi là giải pháp then chốt. Ông đánh giá thế nào về mức độ sẵn sàng của Việt Nam trong lĩnh vực này?

Ông Trần Hoài Trang: Như chúng ta đã biết, một trong những nhóm nhiệm vụ, giải pháp của Nghị quyết 70 là tạo đột phá trong phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và đào tạo nguồn nhân lực trong lĩnh vực năng lượng.

Vì vậy, Nghị quyết 70 đặt ra yêu cầu, triển khai quyết liệt, hiệu quả Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị trong ngành năng lượng. Đồng thời, rà soát, sửa đổi các Luật, quy chuẩn liên quan để thúc đẩy nghiên cứu, phát triển khoa học, công nghệ, ưu tiên chuyển giao và ứng dụng công nghệ tiên tiến, công nghệ cao, công nghệ thân thiện môi trường.

Với đội ngũ nhân lực trong ngành năng lượng của Việt Nam, với những thành tựu, kết quả đạt được trong thời gian qua về khoa học, công nghệ trong lĩnh vực điện nói riêng, năng lượng nói chung là nền tảng quan trọng để ngành năng lượng Việt Nam sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ ứng dụng khoa học công nghệ và chuyển đổi số trong ngành năng lượng. Tuy nhiên, để đạt được kết quả này cần sự quyết tâm, nỗ lực rất lớn từ Nhà nước, doanh nghiệp và nhà khoa học, đội ngũ nhân lực hiện có trong thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp để đạt được yêu cầu này.

Dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo sáng suốt của Đảng, Việt Nam đang chuẩn bị đầy đủ những điều kiện cần thiết để bước vào kỷ nguyên phát triển mới, khẳng định khát vọng vươn mình của dân tộc. Với các Nghị quyết của Đảng, khung chính sách của Nhà nước được ban hành kịp thời và triển khai đồng bộ, hiệu quả, tôi tin tưởng rằng lĩnh vực năng lượng sẽ sẵn sàng ứng dụng khoa học, công nghệ, thúc đẩy chuyển đổi số thành công, góp phần bảo đảm vững chắc an ninh năng lượng quốc gia và sự phát triển bền vững của đất nước.

Xin trân trọng cảm ơn ông!    

Nghị quyết 70 nêu rõ, ứng dụng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số để thúc đẩy phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng; từng bước làm chủ công nghệ hiện đại, công nghệ năng lượng nguyên tử, tiến tới tự chủ sản xuất được phần lớn các thiết bị năng lượng phục vụ nhu cầu trong nước và xuất khẩu cả về công nghệ và thiết bị.