Nghệ nhân Hoàng Choóng đam mê, tâm huyết với đồ chơi dân gian sư tử mèo

Đam mê và tâm huyết, nghệ nhân Hoàng Choóng vẫn ngày đêm làm ra những chiếc đầu sư tử mèo với mong muốn giữ gìn nét văn hóa truyền thống cho đời sau.
Phố Hàng Mã rực rỡ sắc màu đón Trung thu sớm Nghệ nhân Nguyễn Thị Tuyến “thắp sáng” đồ chơi Trung thu

Cơ duyên đến với sư tử mèo

Gần 80 tuổi nhưng nghệ nhân Hoàng Choóng (dân tộc Tày), xã Mai Pha, thành phố Lạng Sơn vẫn tỉ mẩn miệt mài nhào nặn đất, tô vẽ làm ra những chiếc đầu sư tử mèo độc đáo và đẹp mắt. Đây là sản phẩm thủ công truyền thống, mang đậm nét văn hóa của đồng bào dân tộc Tày, Nùng ở Xứ Lạng.

Nghệ nhân Hoàng Choóng đam mê, tâm huyết với đồ chơi dân gian sư tử mèo
Nghệ nhân Hoàng Choóng đam mê, tâm huyết với sư tử mèo

Với nghệ nhân Hoàng Choóng, đến với sư tử mèo như một cơ duyên. Ngay từ khi còn nhỏ, ông đã được theo các già làng tham gia nhiều hoạt động tại các lễ hội tại thôn, bản. Lớn hơn, ông được đi biểu diễn cùng đội múa sư tử mèo trong các lễ, Tết, hội, đặc biệt là lễ hội lồng tồng tại các địa phương trên địa bàn.

Nghệ nhân Hoàng Choóng đam mê, tâm huyết với đồ chơi dân gian sư tử mèo
Múa sư tử mèo là loại hình nghệ thuật dân gian truyền thống của dân tộc Tày, Nùng

Nghệ nhân Hoàng Choóng, bộc bạch: Múa sư tử mèo là loại hình nghệ thuật dân gian truyền thống của dân tộc Tày, Nùng. Học múa sư tử mèo không khó, quan trọng người múa phải nhanh nhẹn, có đủ sức khỏe để biểu diễn những động tác nhào lộn, nhảy cao, trồng cây chuối... Vào dịp Tết Nguyên đán, đội múa sư tử mèo đi từng nhà trong bản để cầu cho gia chủ sức khỏe, năm mới ăn nên làm ra. Đồng bào Tày, Nùng quan niệm năm mới sư tử mèo đi đến đâu là mang theo hạnh phúc, no đủ và niềm vui đến đó.

Qua quá trình tham gia múa sư tử mèo và được các cụ kể chuyện, ông Choóng được biết múa sư tử mèo là nét văn hóa đặc sắc của dân tộc Tày Nùng không phải ở đâu cũng có. Từ đó, ông quyết tâm tìm hiểu và nghiên cứu về cách làm ra những chiếc đầu sư tử mèo độc lạ này. Rất may thời điểm đó ông Choóng được cụ Nông Xuân Quyền, nghệ nhân nổi tiếng nhất trong vùng hướng dẫn, truyền nghề cách làm ra con sư tử mèo. Từ đó, thứ đam mê này cứ theo ông Choóng đến nay.

Nghệ nhân Hoàng Choóng đam mê, tâm huyết với đồ chơi dân gian sư tử mèo
Chiếc đầu sư tử mèo được nghệ nhân Hoàng Choóng chế tác

Nghệ nhân Hoàng Choóng chia sẻ, cái độc đáo của đầu sư tử mèo là làm bằng chất liệu đất sét. Để làm ra một đầu sư tử mèo, ông Choóng phải mất hơn một 1 tuần cật lực. Ban đầu phải đi chọn loại đất thó (loại đất sét trắng có ở giữa dòng sông, suối), sau đó mang về giã mịn, sàng sảy đều, cho nước ngâm tới độ mịn, quánh. Tới khi nặn phải tập trung để làm sao đầu sư tử phải đúng nguyên mẫu mà dáng hình ngày càng phong phú, đẹp. Mỗi chiếc đầu sư tử mèo, ông phải tỉ mẩn ngồi ngồi nặn, ngắm, chỉnh sửa từng chi tiết.

Sau khi đất se khô thì dán giấy bồi. Công đoạn hưng phấn nhất là việc sơn, vẽ các màu lên các hình thù của sư tử sao cho hợp lý, ấn tượng, bắt mắt. Cuối cùng là gắn các vải đa màu sắc, bông, lông vào đầu và đuôi con sư tử với những dải vải thướt tha. Theo ông Choóng, để làm ra được một chiếc đầu sư tử mèo chuẩn, đẹp đòi hỏi ở người làm phải kiên trì và tỉ mỉ, đường vẽ sắc nét, màu sắc hài hòa, hội tụ đầy đủ thần thái của con sư tử mèo.

Đưa sư tử mèo đến gần với công chúng

Ngoài thực hiện chế tác ra những chiếc đầu sư tử mèo, ông Choóng còn làm ra được những con “cáy cộc” (gà đất gáy). Làm gà đất gáy cũng đòi hỏi người làm phải rất tỉ mẩn, chính xác tô vẽ từng chi tiết nhỏ. Việc khó nhất khi làm con “cáy cộc” là chọn đất tốt, đảm bảo khi khô không vỡ nứt, có độ bền cao.

Nghệ nhân Hoàng Choóng đam mê, tâm huyết với đồ chơi dân gian sư tử mèo
Nghệ nhân Hoàng Choóng trình diễn gà đất gáy

Chỉ tay vào những con gà đất nhỏ như quả trứng vịt, ông Choóng giả thích: Khi nặn chú ý tách gà thành 2 khối tách biệt, được kết nối bởi một lớp giấy xi măng dai, bền. Ở đầu và đuôi gà được khoét 2 lỗ phát ra âm thanh khác nhau. Nếu khách dùng tay kéo giãn thì gà phát ra tiếng kêu “cộc, cộc” như gà mẹ gọi gà con. Còn nếu khách dùng miệng thổi thì gà đất kêu rất to “Ò, ó, o”, ở cách xa 30 mét vẫn nghe rõ, rất vui tai. Theo ông Choóng sư tử mèo, gà đất là những đồ chơi vừa tiết kiệm lại đảm bảo an toàn cho sức khỏe, không độc hại như các đồ chơi bằng nhựa, cao su như hiện nay.

Nghệ nhân Hoàng Choóng đam mê, tâm huyết với đồ chơi dân gian sư tử mèo
Các bạn nhỏ rất thích thú với đồ chơi của ông Choóng

Mặc dù tuổi đã cao nhưng trong những năm qua, nghệ nhân Hoàng Choóng vẫn luôn tích cực tham gia, quảng bá nét độc lạ của sư tử mèo và cách biểu diễn. Chúng ta thường xuyên gặp nghệ nhân Hoàng Choóng trong các chương trình quảng bá sản phẩm thủ công truyền thống, triển lãm lãm đặc trưng của đồng bào các dân tộc Lạng Sơn tại Hà Nội; chương trình Chợ phiên Xứ Lạng, chợ phiên vùng cao tổ chức tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam; tuyến phố đi bộ Kỳ Lừa… Tại các sự kiện, nghệ nhân Hoàng Choóng vẫn miệt mài giới thiệu cho người dân và du khách về những chiếc đầu sư tử mèo, con gà đất biết gáy...

Mong muốn của ông, những sản phẩm thủ công truyền thống mang đậm nét văn hóa của dân tộc Tày, Nùng Xứ Lạng được nhiều người biết đến. Đồng thời, góp phần gìn giữ và phát huy giá trị văn hóa truyền thống đặc sắc trong mỗi tác phẩm sư tử mèo.

Phạm Tiệp
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★
Bài viết cùng chủ đề: sư tử mèo

Tin mới nhất

Cấm du khách mang vàng mã ở Côn Đảo: Cần thiết nhưng phải có 1 lộ trình hợp lý, hợp tình

Cấm du khách mang vàng mã ở Côn Đảo: Cần thiết nhưng phải có 1 lộ trình hợp lý, hợp tình

Việc hạn chế đốt vàng mã tại các di tích là điều cần thiết nhằm bảo vệ môi trường, tránh lãng phí song cũng cần có một lộ trình hợp lý, hợp tình.
Khánh Hòa tổ chức cuộc thi tìm hiểu di sản văn hóa cho học sinh

Khánh Hòa tổ chức cuộc thi tìm hiểu di sản văn hóa cho học sinh

Hội thi tìm hiểu Di sản văn hóa được tỉnh Khánh Hòa tổ chức nhằm giáo dục lòng yêu quê hương đất nước, lòng tự hào dân tộc về bản sắc văn hóa cho học sinh.
Thanh Hóa: Lễ hội Lam Kinh năm 2023 với nhiều chương trình văn hóa đặc sắc

Thanh Hóa: Lễ hội Lam Kinh năm 2023 với nhiều chương trình văn hóa đặc sắc

Thanh Hóa đang lên kế hoạch chuẩn bị tổ chức Lễ khai mạc Lễ hội Lam Kinh năm 2023 vào sáng 6/10 (tức 22 tháng 8 âm lịch) với nhiều chương trình văn hóa đặc sắc.
VCCA trao chứng nhận 121 món ẩm thực tiêu biểu Việt Nam

VCCA trao chứng nhận 121 món ẩm thực tiêu biểu Việt Nam

Sáng nay (29/9), tại Hà Nội, VCCA tổ chức lễ trao chứng nhận 121 món ẩm thực tiêu biểu Việt Nam giai đoạn I - 2022 và công bố giai đoạn II – 2023.
Chị Trần Lê Na và tình cảm đặc biệt với PVGAS

Chị Trần Lê Na và tình cảm đặc biệt với PVGAS

Trở thành người “Đặc biệt” - đạt giải thưởng cao nhất của Cuộc thi Thiết kế thiệp “Cảm ơn”, chị đã có bài chia sẻ dạt dào cảm xúc về cuộc thi, về tình yêu PVGAS

Tin cùng chuyên mục

Đẩy lùi ‘dịch bệnh’ vi phạm bản quyền bào mòn sức sáng tạo nội dung số

Đẩy lùi ‘dịch bệnh’ vi phạm bản quyền bào mòn sức sáng tạo nội dung số

Việc xử lý được tình trạng vi phạm bản quyền trên không gian mạng phải mất nhiều công sức, thời gian vì các trang vi phạm có nhiều biện pháp lách luật.
Sắp diễn ra Hội nghị đại biểu nhà văn lão thành Việt Nam lần thứ nhất

Sắp diễn ra Hội nghị đại biểu nhà văn lão thành Việt Nam lần thứ nhất

Hội nghị đại biểu nhà văn lão thành Việt Nam lần thứ nhất sẽ diễn ra từ ngày 30/9-1/10/2023 tại Hải Phòng để nhìn lại những thành tựu 35 năm đổi mới văn học.
Video: Những trận đấu hấp dẫn và trận chung kết Hội chọi trâu Đồ Sơn năm 2023

Video: Những trận đấu hấp dẫn và trận chung kết Hội chọi trâu Đồ Sơn năm 2023

Các kháp đấu của Hội chọi trâu Đồ Sơn năm 2023 diễn ra hết sức hấp dẫn với những màn đối đầu gay cấn giữa các "ông trâu".
Hội chọi trâu Đồ Sơn năm 2023: “Ông trâu” số 03 vô địch

Hội chọi trâu Đồ Sơn năm 2023: “Ông trâu” số 03 vô địch

Sau những trận đấu căng thẳng, Hội chọi trâu Đồ Sơn năm 2023 đã tìm ra nhà vô địch đó là “ông trâu” số 03. Chủ trâu là ông Lưu Đình Nam, phường Vạn Hương.
Nhiều hoạt động Trung thu hấp dẫn tại bảo tàng Dân tộc học Việt Nam

Nhiều hoạt động Trung thu hấp dẫn tại bảo tàng Dân tộc học Việt Nam

Đến với Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam, các bạn nhỏ có cơ hội khám phá tìm hiểu chương trình Trung thu với chủ đề "Em yêu Trung thu - Em yêu khoa học".
Vở opera

Vở opera ''Công nữ Anio'' tái hiện mối lương duyên Việt Nam - Nhật Bản

Hoàng Thái tử Akishino và Công nương Kiko đã có buổi thưởng thức vở opera"Công nữ Anio" tái hiện mối lương duyên Việt Nam-Nhật Bản.
Bảo tồn, phát huy giá trị Mộc bản Triều Nguyễn

Bảo tồn, phát huy giá trị Mộc bản Triều Nguyễn

Trung tâm Lưu trữ quốc gia IV, thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng vừa tổ chức triển lãm Mộc bản Triều Nguyễn và sự kiện “Hành trình di sản trong thời đại số”.
Trực tiếp Lễ hội Chọi trâu Đồ Sơn năm 2023

Trực tiếp Lễ hội Chọi trâu Đồ Sơn năm 2023

Sáng nay, ngày 23/9, 16 ông trâu đại diện 6 phường trên địa bàn quận Đồ Sơn sẽ tham gia tranh tài tại Lễ hội Chọi trâu Đồ Sơn 2023.
Những lý giải độc đáo về nguồn gốc và ý nghĩa cao đẹp của Lễ hội Chọi trâu Đồ Sơn

Những lý giải độc đáo về nguồn gốc và ý nghĩa cao đẹp của Lễ hội Chọi trâu Đồ Sơn

Lễ hội Chọi trâu Đồ Sơn, Hải Phòng được đánh giá là một trong những lễ hội đặc sắc nhất của cư dân miền biển gắn liền việc thờ cúng thuỷ thần.
Đẩy mạnh hợp tác nội dung Việt Nam – Hàn Quốc

Đẩy mạnh hợp tác nội dung Việt Nam – Hàn Quốc

Hội thảo biz-matching trực tuyến 2023 lần thứ 3 do KOCCA VIETNAM tổ chức nhằm hỗ trợ hợp tác nội dung Việt – Hàn và giúp doanh nghiệp Hàn Quốc tiến vào Việt Nam
Nữ doanh nhân Đồng Nai đăng quang Hoa hậu Doanh nhân Đất Việt 2023

Nữ doanh nhân Đồng Nai đăng quang Hoa hậu Doanh nhân Đất Việt 2023

Doanh nhân gốc Đồng Nai đăng quang cuộc thi Hoa hậu Doanh nhân Đất Việt 2023. Danh hiệu Á hậu 1 thuộc về doanh nhân Nguyễn Thị Trúc Linh.
Trưng bày 28 bức ảnh về vịnh Hạ Long tại hang Đầu Gỗ

Trưng bày 28 bức ảnh về vịnh Hạ Long tại hang Đầu Gỗ

Từ ngày 18/9, du khách tới hang Đầu Gỗ trên vịnh Hạ Long có thể chiêm ngưỡng những bức ảnh về vịnh Hạ Long.
Nghệ nhân Nguyễn Văn Quyền: Thắp lửa hồi sinh đồ chơi Trung thu truyền thống

Nghệ nhân Nguyễn Văn Quyền: Thắp lửa hồi sinh đồ chơi Trung thu truyền thống

Trong dòng đời sôi động, tràn lan những đồ chơi ngoại nhập, Nghệ nhân ưu tú Nguyễn Văn Quyền vẫn thầm lặng giữ lửa nghề, hồi sinh đồ chơi Trung thu truyền thống
UNESCO công nhận Vịnh Hạ Long và Quần đảo Cát Bà là di sản thiên nhiên thế giới

UNESCO công nhận Vịnh Hạ Long và Quần đảo Cát Bà là di sản thiên nhiên thế giới

UNESCO công nhận Vịnh Hạ Long và Quần đảo Cát Bà là di sản thiên nhiên thế giới, đồng thời trở thành di sản thế giới liên tỉnh, thành phố đầu tiên ở Việt Nam.
Trao 97 giải thưởng Giải báo chí toàn quốc “Vì sự nghiệp phát triển văn hoá, thể thao và du lịch”

Trao 97 giải thưởng Giải báo chí toàn quốc “Vì sự nghiệp phát triển văn hoá, thể thao và du lịch”

Lễ trao Giải báo chí toàn quốc “Vì sự nghiệp phát triển văn hoá, thể thao và du lịch” lần thứ nhất đã diễn ra tại Nhà hát Lớn Hà Nội, tối ngày 13/9/2023.
Tối nay diễn ra Lễ trao Giải báo chí “Vì sự nghiệp phát triển văn hóa, thể thao và du lịch”

Tối nay diễn ra Lễ trao Giải báo chí “Vì sự nghiệp phát triển văn hóa, thể thao và du lịch”

Tối nay (13/9/2023), Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch tổ chức Lễ trao Giải báo chí toàn quốc “Vì sự nghiệp phát triển văn hóa, thể thao và du lịch” lần thứ nhất.
Bức phù điêu John McCain bên hồ Trúc Bạch: Bắc cầu hữu nghị, hướng về tương lai

Bức phù điêu John McCain bên hồ Trúc Bạch: Bắc cầu hữu nghị, hướng về tương lai

Bức phù điêu John McCain bên hồ Trúc Bạch, quận Ba Đình, Hà Nội khắc họa hình ảnh chiếc máy bay do phi công John McCain điều khiển bị bắn rơi năm 1967.
Vinh danh nghệ sĩ trên "Bức tường danh vọng" của điện ảnh Việt Nam

Vinh danh nghệ sĩ trên "Bức tường danh vọng" của điện ảnh Việt Nam

"Bức tường danh vọng" tại Nhà hát Đó (TP Nha Trang) có 433 ngôi sao, vinh danh những cá nhân, tập thể có đóng góp xuất sắc cho nền điện ảnh Việt Nam.
“Đi tìm thung lũng Mig”: Cuốn sách tôn vinh những phi công anh hùng của Không quân Việt Nam

“Đi tìm thung lũng Mig”: Cuốn sách tôn vinh những phi công anh hùng của Không quân Việt Nam

Cuốn “Đi tìm thung lũng Mig” ngày 9/9/2023 ra mắt bạn đọc cả nước để tri ân và tôn vinh những phi công anh hùng của Không quân Việt Nam.
Nghệ nhân Nguyễn Thị Tuyến “thắp sáng” đồ chơi Trung thu

Nghệ nhân Nguyễn Thị Tuyến “thắp sáng” đồ chơi Trung thu

Bằng đôi bàn tay tài hoa, khéo léo cùng óc sáng tạo nghệ nhân Nguyễn Thị Tuyến đã biến những cây nứa, tờ giấy màu thành đồ chơi Trung thu truyền thống hấp dẫn.
Xem thêm
Mobile VerionPhiên bản di động