Nghệ nhân bánh xèo Mười Xiềm

Nghệ nhân Mười Xiềm trình diễn món bánh xèo

Vươn lên từ nghèo khó

Nghệ nhân Mười Xiềm sinh ra và lớn lên tại Vĩnh Long trong một gia đình đã 3 đời làm bánh, bà biết làm bánh từ năm 12 tuổi. Tuy nhiên nghề làm bánh thời đó không đủ ăn, gia đình lại đông anh em nên bà Mười Xiềm phải bỏ học sớm để theo mẹ làm đủ nghề mưu sinh. Lấy chồng về Trà Nóc, thành phố Cần Thơ, cuộc sống của vợ chồng Mười Xiềm lại khó khăn gấp bội khi đàn con nhỏ lần lượt chào đời. Hằng ngày, bà phải thức dậy từ rất sớm lo cơm nước cho chồng con rồi đội thúng bánh đi rao bán khắp các ngõ hẻm ở Cần Thơ đến tối mịt mới trở về. Có thời gian, bà Mười đổi hướng theo xe đò với chồng lên tận Biên Hòa (Đồng Nai) để bán bánh. Những ngày mưa gió không đi bán được, bà phải ở nhà đổ bánh xèo bán cho bà con lối xóm. Trời không phụ lòng người, nhờ tài nghệ khéo léo và đổ bánh thơm ngon của mình, món bánh xèo Mười Xiềm ngày càng nổi tiếng. Thấy bà làm ăn được, hàng xóm cũng kéo đến phụ xay bột, lựa rau... Đổi lại, hễ thấy ai khó khăn, đau bệnh thì bà lại cho họ ít tiền. Bởi theo bà Mười Xiềm: “Bây giờ cuộc sống gia đình tôi dù không giàu có gì nhưng cũng đỡ hơn hồi xưa nhiều. Mình từng khổ nên hiểu rõ và đồng cảm với những người khổ như mình và thấy cần giúp họ”.

Bánh xèo được bà truyền nghề lại cho các con

Món bánh xèo Mười Xiềm giờ đây đã nổi tiếng cả nước

Nổi tiếng nhờ tuân thủ những tiêu chuẩn khắt khe

Chia sẻ về cách làm bánh, nghệ nhân Mười Xiềm cười bảo: Chẳng có bí quyết gì đâu, chủ yếu là bánh phải được làm bằng loại gạo dẻo, thơm. Bột gạo phải xay bằng cối đá và vừa xay xong thì đổ bánh liền, tuyệt đối không để bột xay quá lâu sẽ bị hôi gió, còn nhân thì phải là những con tép, con tôm còn tươi roi rói. Dụng cụ tráng bánh xèo nhất thiết phải là chảo gang để độ nóng của chảo không bị áp lửa. Và điều quan trọng nữa giúp cho người ăn cảm thấy ngon miệng là nước mắm phải pha vừa chua chua vừa ngọt ngọt. Rau chọn loại mọc hoang dại ở miệt đồng, như rau húng lủi, rau diếp cá, đọt chùm ruột, lá lụa, cải trời... nhưng chủ đạo vẫn là các loại rau có vị chua chua, chát chát nhẹ nhàng như lá xoài non, lá lụa non, lá sộp, lá cây cơm nguội...

Bánh xèo Mười Xiềm to, vàng ươm và không đẫm dầu. Bột bánh được tráng trên chảo gang và bếp than. Nghệ nhân Mười Xiềm bảo, chảo gang trên bếp than mới có được độ nóng trải đều khắp chảo, nhiệt tỏa đều khiến cho mẻ bánh có được nét đặc trưng của bánh xèo là vàng giòn ở mặt ngoài bánh và rìa bánh, trong khi mặt trong vẫn mềm mịn kết dính lấy từng miếng tôm thịt.

Chính những tiêu chuẩn khắt khe và cầu kỳ đó mà ai đã từng thưởng thức bánh xèo Mười Xiềm sẽ dễ dàng nhận thấy, chiếc bánh bao giờ cũng được nóng đều. Bẻ một miếng rìa bánh mỏng tang như bánh tráng, màu vàng rộm, ăn thử sẽ cảm nhận được hương vị bánh xèo đặc trưng, rất độc đáo. Mùi bột bánh chín trên chảo mỡ thơm phức, vị béo ngọt của nước cốt dừa, cùng vị đậm đà của thịt tôm, thịt tép sông nước Cửu Long sắc màu đỏ au như điểm nhấn của món quà quê dân dã.