Từ đống tro tàn sau chiến tranh, sau 50 năm Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, Tổng công ty Điện lực miền Nam (EVNSPC) đã xây dựng lưới điện vững chắc, đồng hành cùng miền Nam vươn mình phát triển bền vững và hội nhập.

Nửa thế kỷ qua, cùng với dòng điện nối dài, lan tỏa khắp miền Nam, Tổng công ty Điện lực miền Nam (EVNSPC) đã không ngừng mở rộng quy mô lưới điện, phát triển nguồn điện và đóng góp mạnh mẽ cho sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Hành trình từ những đường dây chắp vá sau chiến tranh đến một hệ thống điện hiện đại, kết nối liên tục từ đất liền ra đảo xa đã trở thành biểu tượng cho sức sống bền bỉ của ngành điện miền Nam.

Trong giai đoạn từ 1975–1981, bằng những nỗ lực phi thường, EVNSPC (khi đó là Công ty Điện lực miền Nam) đã nhanh chóng khôi phục các tuyến truyền tải huyết mạch, nối thông miền Đông và Cao nguyên qua đường dây 230kV Đa Nhim – Sài Gòn. Kịp thời bổ sung nguồn điện cho miền Nam, phục vụ công cuộc cải tạo, xây dựng xã hội chủ nghĩa.

Sản lượng điện thương phẩm lúc bấy giờ đạt khoảng 930 triệu kWh/năm, cung cấp điện cho TP. Hồ Chí Minh và các tỉnh phía Nam. Nhờ khôi phục kịp thời đường ống thủy áp Nhà máy thủy điện Đa Nhim, tình trạng thiếu điện gay gắt, phải cắt, tiết giảm điện luân phiên đã được giảm bớt.

Từ đây, công cuộc "điện khí hóa" nông thôn cũng bắt đầu hình thành, mở ra bước đi đầu tiên cho chiến lược phủ điện toàn miền Nam.

Bước sang giai đoạn 1982-1995, lưới điện tiếp tục phát triển mạnh mẽ nhờ những công trình nguồn lớn như Thủy điện Trị An, Thác Mơ và nhất là công trình đường dây 500kV Bắc-Nam mạch 1. Nhờ đó, lưới điện miền Nam được kết nối liên hoàn với hệ thống điện quốc gia, chấm dứt tình trạng vận hành cục bộ, thiếu điện cục bộ kéo dài suốt hai thập kỷ.

Từ giữa thập niên 1990, Công ty Điện lực 2 (tiền thân EVNSPC) đã đẩy mạnh mở rộng mạng lưới trung, hạ áp xuống tận vùng sâu, vùng xa: từ Tây Nguyên đến Đồng bằng sông Cửu Long, từ vùng ven biển Nam Trung Bộ đến các xã đảo xa xôi.

Đến cuối năm 2009, lưới điện EVNSPC đã phủ kín 100% huyện, 99,92% xã/phường/thị trấn và 95,3% hộ dân, với gần 94,5% hộ nông thôn có điện - một con số ấn tượng khi xuất phát điểm là gần như "trắng điện" ở nhiều vùng.

Sang giai đoạn 2010–2024, EVNSPC đã triển khai nhiều dự án vượt biển quy mô lớn như: cáp ngầm 110kV Hà Tiên - Phú Quốc, đường dây 220kV Kiên Bình–Phú Quốc (vượt biển dài nhất Đông Nam Á), các tuyến cấp điện ra các đảo lớn nhỏ: Lại Sơn, Hòn Nghệ, Sơn Hải, Tiên Hải… Hệ thống lưới điện 110kV, 220kV, trung và hạ thế tại miền Nam ngày càng hoàn chỉnh, hiện đại hóa theo tiêu chuẩn ASEAN.

Tính đến cuối năm 2024, EVNSPC quản lý hơn 68.000 km đường dây trung áp, gần 110.000 km đường dây hạ áp, hơn 22.000 trạm biến áp phân phối, phủ điện cho hơn 8 triệu khách hàng trên địa bàn 21 tỉnh, thành phố phía Nam, từ Ninh Thuận đến Cà Mau.

Khởi đầu là việc vận hành Nhà máy thủy điện Trị An năm 1987, sau đó là Thác Mơ (1995), Phú Mỹ, Bà Rịa…. rồi đến đường dây 500kV Bắc – Nam (hoàn thành 1994) lần lượt được xây dựng, tạo nền tảng cho hệ thống nguồn và lưới điện quốc gia hoàn chỉnh.

Đến năm 1995, tất cả các tỉnh phía Nam đã được kết nối lưới điện quốc gia. Giai đoạn này cũng ghi dấu điện khí hóa nông thôn mạnh mẽ, với điện lưới về xã Trung Lập Thượng (1986) và tỉnh Đồng Nai (1994).

Đặc biệt, từ sau năm 1995, nhiều cụm diesel mới được xây dựng tại các huyện đảo Phú Quý, Phú Quốc, Côn Đảo, đảm bảo điện ổn định cho các vùng biển đảo tiền tiêu.

Từ năm 2010, EVNSPC còn tham gia tích cực trong việc phát triển năng lượng tái tạo. Các dự án điện mặt trời, điện gió tại Ninh Thuận, Bình Thuận, Bạc Liêu, Sóc Trăng đã bổ sung thêm nguồn xanh cho hệ thống, giảm áp lực vận hành.

Đến nay, cùng với lưới điện hoàn chỉnh, các nguồn điện phục vụ khu vực do EVNSPC quản lý không chỉ đáp ứng đầy đủ nhu cầu sinh hoạt mà còn phục vụ sản xuất công nghiệp, nông nghiệp công nghệ cao, kinh tế biển và du lịch biển đảo.

Không chỉ xây lưới điện và phát triển nguồn, EVNSPC còn là động lực quan trọng cho sự cất cánh của nền kinh tế miền Nam.

Giai đoạn 2000-2009, điện thương phẩm của EVNSPC tăng bình quân 12–14%/năm, góp phần thúc đẩy công nghiệp hóa khu vực Đông Nam Bộ và đồng bằng sông Cửu Long.

Giai đoạn 2010-2024, sản lượng điện thương phẩm tiếp tục tăng trưởng bình quân 8-9%/năm, phục vụ chuyển dịch cơ cấu kinh tế từ nông nghiệp sang công nghiệp, dịch vụ.

Đây là giai đoạn phát triển vượt bậc trên tất cả các lĩnh vực, khi mà ngày 5/2/2010, Tổng công ty Điện lực miền Nam chính thức được thành lập trên cơ sở tổ chức lại Công ty Điện lực 2 và tiếp nhận quyền đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước của Tập đoàn Điện lực Việt Nam tại Công ty TNHH MTV Điện lực Đồng Nai.