Nga khiếu nại tới WTO để chống lại thuế thép, nhôm của Hoa Kỳ

Với đề nghị này, Nga trở thành thành viên thứ 7 của WTO chống lại thuế nhôm, thép của Hoa Kỳ, sau khi các nước đã có đề xuất tranh chấp tới WTO như Trung Quốc, Ấn Độ, Liên minh châu Âu, Canada, Mexico và Na Uy. Động thái của Nga được đưa ra khi chính quyền của Tổng thống Trump đang cân nhắc các mức thuế bổ sung đối với nhập khẩu ôtô với danh nghĩa an ninh quốc gia, khi Tổng thống Trump và Tổng thống Vladimir Putin dự kiến sẽ gặp nhau vào cuối tháng này. Phía Nga khiếu nại việc Hoa Kỳ áp thuế 25% và 10% đối với thép và nhôm nhập khẩu là không phù hợp với các quy định của Hiệp định chung về Thuế quan và Thương mại 1994 và Hiệp định Tự vệ của WTO.

Ảnh: Reuters

Chính quyền Trump đã áp đặt các mức thuế theo Mục 232 của Đạo luật Mở rộng thương mại năm 1962, cho phép Tổng thống hạn chế nhập khẩu để bảo vệ an ninh quốc gia. Phía Hoa Kỳ cho rằng, các hành động này phù hợp với quyết định pháp lý năm 1962 về sử dụng Điều XXI của Hiệp định chung về Thuế quan và thương mại, tạo cho các nước quyền hạn chế thương mại để bảo vệ an ninh quốc gia. Theo quyết định đó, Liên minh Châu Âu, Canada và Australia đã hạn chế nhập khẩu từ Achentina vì lý do an ninh quốc gia do Chiến tranh Falklands năm 1982. Vào thời điểm đó, Hoa Kỳ cùng với các chính phủ này khẳng định rằng điều khoản cho phép một quốc gia xác định lợi ích an ninh quốc gia của mình và các đối tác thương mai khác “không có quyền đặt câu hỏi về điều đó”.

Tuy nhiên, thay vì chấp nhận lý do an ninh quốc gia của Hoa Kỳ đối với thuế nhôm và thép, các thành viên WTO khác đang bị hạn chế như các hạn chế “tự vệ” khẩn cấp. Các hạn chế đó được cho phép theo quy tắc của WTO nhưng phải đáp ứng các tiêu chí nhất định để thông qua. Các hạn chế tự vệ đối với thép đã được HOa Kỳ đặt ra thời Tổng thống Geogre W. Bush năm 2002 nhưng đã bị WTO bác bỏ. EU, Canada, Mexico, Trung Quốc và các nước khác cũng đã trả đũa chống lại thuế thép và nhôm của Hoa Kỳ, cho rằng họ có quyền thực hiện các bước đi như vậy vì Hoa Kỳ không đền bù cho họ việc đã áp đặt các hạn chế tự vệ.

Vào tuần cuối tháng 6, Đại diện thương mại Hoa Kỳ Robert Lighthizer đã cáo buộc các thành viên WTO trả đũa Hoa Kỳ làm bóp méo các quy tắc được cho phù hợp với mục tiêu của họ. “Tổng thống Trump đã hành động đối với thương mại về thép và nhôm để bảo vệ lợi ích an ninh quốc gia. Những hành động này hoàn toàn hợp pháp và có bằng chứng đầy đủ, cả về khía cạnh luật pháp của Hoa Kỳ và các quy tắc WTO. Ngược lại, EU đã đưa ra lý thuyết pháp lý vô căn cứ để biện minh cho việc áp thuế ngay lập tức đối với hàng xuất khẩu của Hoa Kỳ. Các thành viên WTO khác bao gồm cả Trung Quốc cũng áp dụng cách tiếp cận tương tự” – ông Lighthizer cho biết trong một tuyên bố trước đó. Tuy nhiên, lập luận này đã trở nên căng thẳng kể từ khi chính quyền Trump bị buộc tội lạm dụng quy chế Mục 232 để tìm ra mối đe dọa an ninh quốc gia từ việc nhập khẩu thép và nhôm.