Ngày 15/6, Trump đã công bố mức thuế 25% đối với hàng hóa Trung Quốc trị giá 50 tỷ USD khiến Trung Quốc phải trả đũa bằng một khoản tiền tương đương và kêu gọi các nước khác thực hiện “hành động tập thể” chống lại Hoa Kỳ. Về lâu dài, động thái này làm tăng khả năng của một cuộc chiến thương mại giữa hai nền kinh tế hàng đầu thế giới.
Trong một tuyên bố mới nhất, Nhà Trắng cho biết mức thuế sẽ áp dụng với hàng hóa “chưa hàm lượng công nghệ đáng kể trong công nghiệp”. Chính quyền Hoa Kỳ cảnh báo rằng, họ sẽ theo đuổi việc đánh thêm các khoản thu khác nếu Trung Quốc trả đũa. Mặc dù quan hệ với Trung Quốc rất quan trọng nhưng “thương mại giữa hai nước đã không công bằng trong một thời gian dài” và “Hoa Kỳ không thể chịu đựng thêm nữa việc mất mát công nghệ và sở hữu trí tuệ thông qua các hành vi kinh tế không công bằng” – Tổng thống Trump phát biểu. Trung Quốc phản ứng trở lại với 25% thuế đánh vào hàng hóa Hoa Kỳ trị giá 50 tỷ USD, bao gồm hàng nông nghiệp, ô tô và hải sản.
Công khai trên trang thông tin điện tử, Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết: “Phía Trung Quốc không có lựa chọn nào khác ngoài phản đối mạnh mẽ điều này, do hành vi của Hoa Kỳ sẽ gây tổn hại cho cả hai bên”. Các biện pháp gây tổn hai đến lợi ích của cả hai quốc gia và phá vỡ thương mại thế giới, tuyên bố nêu rõ Trung Quốc “sẽ ngay lập tức giới đưa ra các biện pháp thuế quan với cùng quy mô và sức ảnh hưởng. Tất cả kết quả từ các cuộc đàm phán trước đó mà hai bên đạt được sẽ không có giá trị”. Trung Quốc cũng kêu gọi các nước khác cùng hành động chống lại “hành vi lạc hậu” của Hoa Kỳ vì điều này “châm ngòi cho cuộc chiến thương mại”.
Danh sách các sản phẩm mục tiêu được Cơ quan Đại diện Thương mại Hoa Kỳ (USTR) đưa ra ngày 15/6 tập trung vào các sản phẩm đóng góp cho sáng kiến “Made in China 2025”- một kế hoạch tham vọng của Bắc Kinh, nhằm nâng cấp cơ sở sản xuất và công nghệ của mình, cũng như ngành dược phẩm đang tăng trưởng. Kế hoạch này chủ yếu dựa vào trợ cấp của nhà nước và được Hội đồng Quan hệ đối ngoại gọi là “mối đe dọa đối với lãnh đạo công nghệ Hoa Kỳ”. Các ý kiến phê bình cáo buộc nó dựa vào hành vi trộm cắp tài sản trí tuệ và hành vi thương mại không công bằng của người Trung Quốc và cố vấn thương mại Nhà Trắng Peter Navarro, một nhà phê bình của Trung Quốc đã gọi đó là một kế hoạch “thống trị mọi ngành công nghiệp mới nổi trong tương lai”. Sáng kiến “Made in China 2025” đã được đề cập 100 lần trong báo cáo tháng 3 của USTR về các hàng vi thương mại của Trung Quốc, tạo cơ sở cho tuyên bố ngày 15/6 và có ý nghĩa quan trọng với Trung Quốc. USTR cho biết giá trị hàng nhập khẩu 34 tỷ USD từ Trung Quốc trong các lĩnh vực hàng không vũ trụ, ô tô, công nghệ truyền thông, vật liệu mới và robot sẽ phải chịu mức thuế từ ngày 06/7/2018. Có 16 tỷ USD hàng nhập khẩu khác đang được xem xét thêm.
Trước đó, ngày 14/6, Tổng thống Trump đã gặp các cố vấn thương mại hàng đầu của mình để quyết định khi nào kích hoạt áp dụng thuế quan tác động đến quan hệ với các đối tác thương mại lớn khác là Canada, EU và Mexico. Trong cuộc trả lời phỏng vấn của Fox News, Tổng thống Trump cho rằng, mối quan hệ với Trung Quốc vẫn rất “tuyệt vời” dù thực hiện thuế quan, nhưng động thái này nhằm giảm thâm hụt thương mại của Hoa Kỳ với Trung Quốc. Trung Quốc cố gắng giảm bớt các khoản thu vào đầu tháng này bằng cách đề nghị mua khoảng 70 tỷ USD giá trị hàng hóa và hàng sản xuất. Công ty tư vấn Oxford Economics tính toán rằng tác động kinh tế ngắn hạn của tranh chấp có thể khiêm tốn, làm giảm tăng trưởng của một phần trăm ở cả hai nước. “Tuy nhiên, những con số như vậy vẫn quan trọng và sự không chắc chắn cùng các rủi ro gia tăng sẽ đè nặng lòng tin và đầu tư của doanh nghiệp, đặc biệt là đầu tư xuyên biên giới. Do đó, sẽ có tác động đến tăng trưởng ở Trung Quốc, Hoa Kỳ và các nơi khác, vào thời điểm nhạy cảm cho nền kinh tế toàn cầu”.
Cuộc đàm phán thương mại leo thang đến từ người nông dân và các đối tượng khác đang ngày càng quan tâm về tác động của tranh chấp thương mại cả với Trung Quốc và các đối tác thương mại chính của Hoa Kỳ. Phản ứng đó xuất hiện ngay sau cuộc họp của các nhà lãnh đạo G7 tại Canada với việc Thủ tướng Canada Justin Trudeau gọi các mức thuế gần đây của Hoa Kỳ với nhôm và thép “xúc phạm” các liên minh lâu dài của các nước. Để trả đũa, Hoa Kỳ đã từ chối ký một thông cáo chung sau cuộc họp G7 và sau đó Trump đã xin lỗi về hành động ngoại giao của mình.