Nâng “chất” cho hàng nông sản xuất khẩu

Ảnh minh họa

Bà Lê Thị Bích Thu – Phó Trưởng phòng Chế biến bảo quản nông sản, Cục chế biến Nông lâm thủy sản và Nghề muối (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn - NN&PTNT) - cho biết: Việt Nam có nhiều mặt hàng nông sản xuất khẩu lọt vào top đầu thế giới như: Cà phê, gạo, chè, tiêu, điều... Tuy nhiên, hàng nông sản chủ yếu xuất thô nên giá trị chưa cao.

Nguyên nhân của tình trạng trên do doanh nghiệp Việt Nam chưa quan tâm đầu tư công nghệ, dây chuyền máy móc hiện đại để chế biến sâu. Thống kê của Cục chế biến Nông lâm thủy sản và Nghề muối cho thấy: Cả nước có khoảng 600 cơ sở chế biến gạo quy mô công nghiệp; 260 cơ sở chế biến chè; 276 cơ sở và nhà máy chế biến cà phê; 465 nhà máy chế biến hạt điều; 18 nhà máy chế biến hồ tiêu... nhưng chủ yếu là sơ chế đơn giản. Một số ít (chủ yếu là doanh nghiệp có yếu tố đầu tư nước ngoài) sử dụng dây chuyền chế biến sâu.

Ông Lê Xuân Hảo – chuyên gia Viện Cơ điện Nông nghiệp và Công nghệ sau thu hoạch (Bộ NN&PTNT) - chỉ rõ: Việc chế biến sâu ở Việt Nam còn yếu kém, khó cạnh tranh vì công nghệ, thiết bị lạc hậu, không đồng bộ, thiếu nhân lực lành nghề; khó kiểm soát chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm.

Theo ông Nguyễn Trọng Thừa – nguyên Cục trưởng Cục Chế biến Nông lâm thủy sản và nghề muối - con đường duy nhất gia tăng giá trị hàng hóa xuất khẩu là đầu tư máy móc hiện đại, ứng dụng công nghệ cao trong chế biến. Cùng quan điểm này, ông Bùi Vương Anh - Tham tán Thương mại Việt Nam tại Italia - cho rằng, rào cản lớn nhất khiến sản phẩm nông sản của Việt Nam khó tiếp cận thị trường nước ngoài chính là chất lượng. Dù có đẩy mạnh xúc tiến thương mại nhưng nếu sản phẩm hàng hóa chất lượng kém không sớm thì muộn cũng sẽ bị loại ra khỏi “cuộc chơi”.

Để thực hiện mục tiêu gia tăng giá trị hàng nông sản, bà Lê Thị Bích Thu khuyến cáo: Phải triển khai nhiều giải pháp đồng bộ như: Tăng cường liên kết theo chuỗi giá trị từ sản xuất - chế biến – tiêu thụ; chuyển dịch cơ cấu sản phẩm chế biến theo hướng nâng cao tỷ trọng các sản phẩm có giá trị gia tăng, đi kèm nâng cao chất lượng, an toàn thực phẩm, hạ giá thành sản phẩm; giảm tổn thất sau thu hoạch; nâng cao hiệu quả sử dụng phế phụ phẩm và phát triển công nghiệp hỗ trợ; đẩy mạnh xúc tiến thương mại thị trường và thực hiện các giải pháp về khoa học công nghệ.