Nâng cao hiệu quả của hệ thống quản trị doanh nghiệp nhà nước

Đồng chí Nguyễn Văn Bình- Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư T.Ư Đảng, Trưởng Ban Kinh tế Trung ương phát biểu chỉ đạo hội nghị

Hoạt động của Đảng ủy Khối ngày càng sát hơn với các doanh nghiệp trong Khối

Báo cáo của Đảng ủy tại hội nghị cho biết, vai trò lãnh đạo của cấp ủy trong doanh nghiệp được nâng cao, các mặt công tác xây dựng Đảng được triển khai toàn diện, đúng quy định. 30/31 đơn vị trong Khối đã thực hiện, hoàn thành việc hợp nhất các cơ quan tham mưu, giúp việc của đảng ủy cấp trên cơ sở với các cơ quan chuyên môn có chức năng, nhiệm vụ tương đồng của doanh nghiệp theo Quy định số 69-QĐ/TW của Ban Bí thư khóa XII và Hướng dẫn số 17-HD/BTCTW của Ban Tổ chức Trung ương.

Bên cạnh đó, các chỉ tiêu kinh doanh toàn Khối so với cùng kỳ năm 2018 đều có sự tăng trưởng, tổng doanh thu tăng 6,1%, tổng lợi nhuận trước thuế tăng 0,4% và nộp ngân sách tăng 1,62% so với cùng kỳ năm 2018. Công tác sắp xếp, thoái vốn, cổ phần hóa, cơ cấu lại doanh nghiệp được đẩy mạnh, theo sát tiến độ được phê duyệt; thực hiện kịp thời việc kiện toàn tổ chức bộ máy, cán bộ và các quy chế quản trị nội bộ sau khi sắp xếp lại doanh nghiệp. Tình hình việc làm và thu nhập của người lao động trong Khối được duy trì ổn định. Các doanh nghiệp, ngân hàng trong Khối tiếp tục đi đầu thực hiện công tác an sinh xã hội và Nghị quyết 30a của Chính phủ, với tổng kinh phí ước thực hiện trên 1.000 tỷ đồng.

Bí thư Đảng ủy Khối Doanh nghiệp Trung ương Y Thanh Hà Niê Kđăm phát biểu tại hội nghị

“Phương thức lãnh đạo của cấp ủy đảng có nhiều đổi mới. Vai trò lãnh đạo của Đảng trong doanh nghiệp được khẳng định và nâng cao, đóng góp quan trọng trong việc xây dựng tổ chức Đảng trong sạch, vững mạnh và lãnh đạo hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị trong doanh nghiệp”, Báo cáo nhìn nhận.

Tháo gỡ các vướng mắc cho doanh nghiệp hoạt động

Một nội dung quan trọng được các đại biểu dự hội nghị dành nhiều thời gian thảo luận là đánh giá kết quả, làm rõ những khó khăn, vướng mắc trong công tác xây dựng Đảng, lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị của Đảng bộ Khối và các đơn vị. Đồng thời, khái quát một số kết quả qua 2 năm thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương 5 (khóa XII) về tiếp tục cơ cấu lại, đổi mới và nâng cao hiệu quả doanh nghiệp nhà nước.

Chủ tịch Hội đồng thành viên Tập đoàn Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) Lê Minh Chuẩn nhắc đến điểm nghẽn về vấn đề quy hoạch khiến các tập đoàn, tổng công ty Nhà nước không thực hiện được dự án lớn nào. Bên cạnh đó, thủ tục xin phép thực hiện các dự án, nhất là về năng lượng, rất khó khăn.

Đặc biệt ông Chuẩn cũng đề cập đến một số nghịch lý trong phát triển các dự án mới của ngành than. “Trước đây trong kho của chúng tôi bao giờ cũng dư giả 7-8 triệu tấn, Nhưng hai năm nay thì không còn nữa. Nhiều dự án lại xây chèn lên trên các mỏ than mới. Rồi thì nhà máy nhiệt điện ngay tại Quảng Ninh lại phải chứng kiến cảnh đưa than từ nơi khá về”, ông Chuẩn bộc bạch.

Ông kiến nghị quan tâm đến vấn đề thực hiện quy hoạch phát triển cho các tập đoàn, tổng công ty nhà nước. Riêng về quy hoạch than, ông lo ngại sẽ bị phá vỡ nếu không hài hòa với phát triển kinh tế - xã hội địa phương. Thủ tục cấp phép, phê duyệt đầu tư cũng được kiến nghị cần quan tâm. Cùng với đó là nguồn vốn cho các dự án, ông Chuẩn cho biết những nhà đầu tư trước đây rất nhiệt tình hiện giờ cũng đã rút hết.

Trong khi đó Chủ tịch Hội đồng thành viên Tập đoàn VNPT Trần Mạnh Hùng đề cập đến khó khăn trong thoái vốn, cổ phần hóa ở tập đoàn. Ví dụ, việc cơ cấu lại, tăng giảm vốn điều lệ, hoặc mua bán sáp nhập những công ty không phải thoái vốn hiện gặp khó khăn, vì nếu coi đó là khoản đầu tư thì đây là những khoản đầu tư quá nhỏ. nhưng phải làm các thủ tục quá khó khăn, trình qua rất nhiều cơ quan.

“Theo tinh thần cởi trói, coi đây là những khoản đầu tư và giao cho chủ tịch hội đồng thành viên phân cấp, quyết định thì sẽ đơn giản các thủ tục, giúp các DNNN đuổi kịp doanh nghiệp tư nhân”, ông Hùng nêu quan điểm.

Theo ông, VNPT hoạt động trong lĩnh vực công nghệ cao, lĩnh vực mà các cơ hội đi qua rất nhanh, đầu tư sớm mới có được giá trị cao. Nếu không, dù Việt Nam phát triển được công nghệ cao, những công ty có giá trị trong lĩnh vực này hầu như do nước ngoài sở hữu.

Là cơ quan quản lý các doanh nghiệp lớn nhì đất nước, lại mới được thành lập, Chủ tịch Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp Nguyễn Hoàng Anh lại đề cập đến sự hợp tác giữa Ủy ban và Đảng ủy Khối bằng 5 đề xuất. Thứ nhất, cùng thường xuyên chỉ đạo giám sát, kiểm tra các cấp ủy đảng trực thuộc tập trung, tạo sự thống nhất hành động đối với đội ngũ cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, người lao động trong từng đơn vị. Thứ hai, tiếp tục đẩy mạnh việc học tập theo tư tưởng và làm theo phong cách, đạo đức Hồ Chí Minh, thực hiện tốt phương châm tiếp tục học tập và nỗ lực làm theo trong mỗi cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, người lao động. Thứ ba, tăng cường phổ biến, quán triệt, triển khai thực hiện các nghị quyết, chỉ thị của đảng, đồng thời chú trọng tới công tác lãnh đạo, chỉ đạo, kiểm tra, giám sát việc triển khai nghị quyết, chỉ thị tại các cơ quan, đơn vị. Thứ tư, nâng cao chất lượng kiểm tra của đảng ủy, đảm bảo nguyên tắc khách quan, công tâm, xử lý sai phạm đúng và nghiêm theo đúng quy định của Đảng. Thứ năm là phối hợp chặt chẽ để kiện toàn đội ngũ cán bộ lãnh đạo quản lý tại các doanh nghiệp trực thuộc Ủy ban.

Tiếp tục triển khai đầy đủ và đúng đắn tinh thần của Nghị quyết số 12-NQ/TW

Những kết quả bước đầu sau 2 năm thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương 5 (khóa XII) (Nghị quyết số 12-NQ/TW) về tiếp tục cơ cấu lại, đổi mới và nâng cao hiệu quả doanh nghiệp nhà nước đã cho thấy, cần tiếp tục triển khai đầy đủ và đúng đắn tinh thần của Nghị quyết số 12-NQ/TW. Đây cũng là nội dung phát biểu của thành viên Hội đồng Thành viên Tập đoàn Dầu khí Việt Nam Phạm Xuân Cảnh và ý kiến của ông Cảnh cũng thu hút sự quan tâm của hội nghị.

Toàn cảnh hội nghị

Ông Cảnh cho rằng, Nghị quyết số 12-NQ/TW rất toàn diện, bao trùm, rõ ràng. Ông Cảnh nhìn nhận, nếu tất cả nội hàm của nghị quyết này được cả hệ chính trị triển khai đồng bộ thì chắc chắn các vấn đề về các tập đoàn, doanh nghiệp nhà nước, kể cả các ngân hàng thương mại nhà nước chắc chắn không đến mức độ khó khăn, không bị bó như ngày hôm nay.

“Nếu chúng ta không kịp thời, không khẩn trương để tháo gỡ vấn đề thì chúng ta sẽ có tội, có lỗi là không khẳng định được, không phát huy được, không xứng đáng với vai trò, vị trí của các tập đoàn, doanh nghiệp nhà nước, các ngân hàng thương mại nhà nước”, ông Cảnh nêu quan điểm.

Từ những luận cứ trên, từ diễn đàn hội nghị, ông Cảnh đề xuất, Bộ Chính trị, Ban Bí thư cần sớm có kiểm tra, đánh giá 2 năm thực hiện Nghị quyết 12, đề nghị Chính phủ có đánh giá về vấn đề triển khai Nghị quyết.

Chia sẻ với nhiều ý kiến của các đại biểu tại hội nghị về những kết quả bước đầu sau 2 năm thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương 5 (khóa XII) (Nghị quyết số 12-NQ/TW) về tiếp tục cơ cấu lại, đổi mới và nâng cao hiệu quả doanh nghiệp nhà nước, đồng chí Trưởng Ban Kinh tế T.Ư cho rằng đây là một nghị quyết rất hay, rất đúng và rất trúng. Nghị quyết này đã thể hiện được trí tuệ của Đảng ta đúc kết trong cả quá trình đổi mới, dựa trên kinh nghiệm của chúng ta và các nước có hệ thống chính trị tương đồng.

“Chủ trương xuyên suốt của Đảng và Nhà nước ta là kinh tế nhà nước là chủ đạo, doanh nghiệp nhà nước là một bộ phận vật chất quan trọng của kinh tế nhà nước”, đồng chí Nguyễn Văn Bình nhấn mạnh.

Tuy nhiên Trưởng Ban Kinh tế T.Ư Nguyễn Văn Bình cũng thẳng thấn đặt câu hỏi sau khi Nghị quyết 12 ban hành hơn 2 năm rồi, các doanh nghiệp nhà nước đã quán triệt, thực hiện tốt Nghị quyết này chưa? Nếu chưa làm được thì nói gì đến thể hiện được vai trò chủ đạo, dẫn dắt nền kinh tế của doanh nghiệp nhà nước ?

Theo ông, những nội dung cơ bản của Nghị quyết 12 tập trung vào quản trị của doanh nghiệp nhà nước, song 3 năm qua, quản trị của doanh nghiệp nhà nước lại chưa có gì thay đổi cơ bản.“Chúng ta đã làm chưa hay chỉ sửa từng chỗ. Nếu không có thay đổi toàn diện thì nay bục chỗ này, mai bục chỗ khác, cứ chắp vá mãi”, ông Bình nói.

Trưởng Ban Kinh tế T.Ư Nguyễn Văn Bình nhấn mạnh đến một tư tưởng chỉ đạo của Nghị quyết số 12-NQ/TW là doanh nghiệp nhà nước tập trung vào các lĩnh thực cốt yếu, an ninh quốc phòng, đồng thời tập trung vào những ngành chủ mang tính chất dẫn dắt nền kinh tế, tạo điều kiện thuận lợi cho các thành phần kinh tế khác phát triển.

Nghị quyết số 12-NQ/TW định hướng đến năm 2030 kinh tế nhà nước chỉ chiếm khoảng 10 - 15% tổng GDP, còn lại là các thành phần kinh tế khác đặc biệt là kinh tế tư nhân. “Có người nói rằng làm giảm quy mô của kinh tế nhà nước, đúng là làm giảm quy mô của kinh tế nhà nước để tập trung vào những lĩnh vực để gắn với vai trò chủ đạo của nền kinh tế, tạo cơ hội cho thị trường phát triển. Đó không phải làm cho doanh nghiệp nhà nước yếu đi”, đồng chí Nguyễn Văn Bình khẳng định.

Đồng chí Nguyễn Văn Bình khẳng định, việc thể chế hóa và tổ chức triển khai đầy đủ, phù hợp và đúng đắn tinh thần của Nghị quyết số 12 sẽ tạo cơ sở cho sự phát triển và lấy lại hình ảnh, vị thế của các doanh nghiệp nhà nước; giữ vững vị trí chủ đạo của kinh tế nhà nước; tập trung vào những lĩnh vực then chốt mang tính chất dẫn dắt nền kinh tế, tạo điều kiện thuận lợi cho các thành phần kinh tế khác phát triển.

Ông cũng nhắc đến ý kiến cho rằng khi được hỏi, các doanh nghiệp tư nhân bảo mơ ước có được cơ chế như doanh nghiệp nhà nước, nhưng doanh nghiệp nhà nước lại cũng ước được cơ chế như doanh nghiệp tư nhân. Có nghĩa là hai bên “cứ mơ về nhau”.

“Doanh nghiệp nhà nước được giao nguồn lực nhưng cơ chế không cho phép làm, họ ước có nguồn lực rồi mà có cơ chế như doanh nghiệp tư nhân thì nhất. Nghị quyết 12 sẽ giải quyết được ‘ước mơ’ đó”, ông Bình kết luận.