Mỹ - Trung “gần hoàn thiện” các phần của thỏa thuận thương mại giai đoạn 1

Nhưng trong một tuyên bố được đưa ra sau cuộc điện đàm, USTR không cung cấp thông tin chi tiết về các lĩnh vực đạt được tiến bộ. Cuộc điện đàm diễn ra khi Washington và Bắc Kinh đang làm việc để thống nhất văn bản về thỏa thuận thương mại "giai đoạn một" do Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố vào ngày 11/10. Tổng thống Trump hy vọng sẽ ký thỏa thuận với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vào tháng tới tại Chile nhân dịp hội nghị thượng đỉnh Diễn đàn hợp tác kinh tế châu Á -Thái Bình Dương. Bắc Kinh đã yêu cầu hủy bỏ một số thuế quan theo kế hoạch và hiện có của Mỹ đối với hàng nhập khẩu của Trung Quốc và đổi lại, Trung Quốc cam kết đẩy mạnh việc mua các sản phẩm nông nghiệp của Mỹ.

Hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đang nỗ lực xoa dịu cuộc chiến thương mại kéo dài gần 16 tháng đang làm rung chuyển thị trường tài chính, làm gián đoạn chuỗi cung ứng và làm chậm tăng trưởng kinh tế toàn cầu. Cho đến nay, Tổng thống Trump chỉ đồng ý hủy bỏ mức tăng thuế quan vào ngày 15/10 đối với 250 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc vì một phần về mua hàng nông nghiệp, tăng khả năng tiếp cận thị trường dịch vụ tài chính của Trung Quốc, cải thiện bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ và thỏa thuận tiền tệ. Nhưng để đóng dấu thỏa thuận, Bắc Kinh dự kiến ​​yêu cầu Washington bỏ kế hoạch áp thuế đối với hàng hóa trị giá 156 tỷ USD, bao gồm điện thoại di động, máy tính xách tay và đồ chơi, vào ngày 15/12. Bắc Kinh cũng có khả năng tìm cách loại bỏ thuế quan 15% áp đặt vào ngày 1/9 đối với khoảng 125 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc. Tổng thống Trump đã áp đặt thuế quan vào tháng 8 sau một vòng đàm phán thất bại, thiết lập hiệu quả các mức thuế trừng phạt đối với gần như tất cả 550 tỷ USD hàng nhập khẩu từ Trung Quốc.

Trung Quốc muốn quay trở lại thuế quan chỉ với 250 tỷ USD hàng hóa ở mức ban đầu. Các chuyên gia tại Viện Doanh nghiệp Mỹ ở Washington cho biết mục tiêu ban đầu của các cuộc đàm phán đầu tháng 10 là hoàn thiện một văn bản về sở hữu trí tuệ, nông nghiệp và tiếp cận thị trường để mở đường cho việc hoãn các mức thuế ngày 15/12. Bộ trưởng Tài chính Mỹ Steven Mnuchin cho biết không có quyết định nào được đưa ra về thuế quan ngày 15/12, nhưng cho biết hai bên sẽ giải quyết vấn đề này nếu tiếp tục đối thoại. Nếu một văn bản có thể được hoàn tất, đổi lại Bắc Kinh sẽ miễn trừ một số sản phẩm nông nghiệp của Mỹ khỏi bị áp thuế quan, bao gồm đậu nành, lúa mì và ngô. Các nhà nhập khẩu sẽ được miễn thuế bổ sung cho việc mua hàng trong tương lai và nhận tiền lãi cho thuế quan mà họ đã trả trong các lần mua sản phẩm trước đó.

Nhưng số tiền cuối cùng của việc Trung Quốc nhập khẩu hàng nông sản là chưa chắc chắn. Tổng thống Trump đã đưa ra mức giá trị 40-50 tỷ USD hàng năm - vượt xa mức mua hàng của Trung Quốc năm 2017 là 19,5 tỷ USD. Đề nghị của Trung Quốc sẽ bắt đầu với khoảng 20 tỷ USD giá trị nhập khẩu hàng năm, phần lớn khôi phục hiện trạng trước cuộc chiến thương mại, nhưng điều này có thể tăng theo thời gian. Việc mua hàng cũng sẽ phụ thuộc vào điều kiện thị trường và giá cả. Đại diện Thương mại Mỹ đã nhấn mạnh thỏa thuận của Trung Quốc để loại bỏ một số hạn chế đối với cây trồng biến đổi gen của Mỹ và các rào cản an toàn thực phẩm khác, được cho là rất quan trọng vì nó có thể mở đường cho xuất khẩu nông sản cao hơn của Mỹ sang Trung Quốc.

Trong khi thuế quan của Mỹ đối với hàng hóa Trung Quốc đã đưa Trung Quốc đến bàn đàm phán để giải quyết sự bất bình của Mỹ đối với các hoạt động thương mại và thực tiễn sở hữu trí tuệ, cho đến nay họ đã thất bại trong việc dẫn đến thay đổi đáng kể trong mô hình kinh tế do nhà nước Trung Quốc lãnh đạo. Thỏa thuận giai đoạn 1 sẽ giảm bớt căng thẳng và mang lại sự ổn định cho thị trường, nhưng dự kiến ​​sẽ ít giải quyết các khiếu nại cốt lõi của Mỹ về hành vi trộm cắp của Trung Quốc và buộc chuyển giao sở hữu trí tuệ và công nghệ Mỹ. Chương về quyền sở hữu trí tuệ trong thỏa thuận chủ yếu đề cập đến vấn đề bản quyền và thương hiệu và cam kết hạn chế chuyển giao công nghệ mà Bắc Kinh đã đưa vào luật đầu tư mới. Các vấn đề khó khăn hơn, bao gồm hạn chế dữ liệu, các quy định an ninh mạng và trợ cấp công nghiệp của Trung Quốc sẽ được dành cho các giai đoạn đàm phán sau này, nhưng một số nhà phân tích cho rằng việc hoàn tất thỏa thuận giai đoạn 1 có thể không khuyến khích Trung Quốc đàm phán thêm, đặc biệt là trong một năm bầu cử Mỹ 2020. Các cuộc đàm phán Mỹ-Trung thay đổi rất nhanh từ nóng sang lạnh, nhưng càng mất nhiều thời gian để hoàn tất giai đoạn 1 thì càng khó tưởng tượng ra một bước đột phá trong giai đoạn 2.