‘Mặt trời nhân tạo’ của Trung Quốc lập kỷ lục mới

Theo Tân Hoa Xã, lò phản ứng năng lượng nhiệt hạch Tokamak siêu dẫn tiên tiến thử nghiệm (EAST), được mệnh danh là “mặt trời nhân tạo” của Trung Quốc đã duy trì plasma trong 1.000 giây, phá vỡ kỷ lục được thiết lập vào năm 2023. Thành công này đánh dấu một bước đột phá trong nhiệm vụ sản xuất điện nhiệt hạch.

Thời lượng 1.000 giây được coi là một bước quan trọng trong nghiên cứu nhiệt hạch. Bước đột phá đạt được bởi Viện Vật lý Plasma thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc (ASIPP), đã cải thiện đáng kể kỷ lục thế giới ban đầu là 403 giây, cũng được EAST thiết lập vào năm 2023.

Trung Quốc đã tìm cách khai thác sức mạnh của mặt trời thông qua phản ứng tổng hợp hạt nhân. - Ảnh: EAST

Mục tiêu cuối cùng của mặt trời nhân tạo là tạo ra phản ứng tổng hợp hạt nhân giống như mặt trời, cung cấp cho nhân loại một nguồn năng lượng sạch, vô tận và cho phép khám phá không gian bên ngoài hệ mặt trời.

Các nhà khoa học toàn cầu đã làm việc trong hơn 70 năm để cố gắng đạt được kỳ tích này. Tuy nhiên, chỉ sau khi đạt đến nhiệt độ trên 100 triệu độ C, duy trì hoạt động ổn định lâu dài và đảm bảo khả năng kiểm soát, thiết bị phản ứng tổng hợp hạt nhân mới có thể tạo ra điện thành công.

"Một thiết bị nhiệt hạch phải đạt được hoạt động ổn định với hiệu suất cao trong hàng nghìn giây để cho phép lưu thông plasma tự duy trì, điều này rất quan trọng đối với việc sản xuất điện liên tục của các nhà máy nhiệt hạch trong tương lai", Song Yuntao, Giám đốc ASIPP cho biết.

Gong Xianzu (phải), người đứng đầu bộ phận Vật lý và Hoạt động Thực nghiệm Tokamak siêu dẫn tiên tiến (EAST), và Lu Kun, Phó giám đốc Viện Vật lý Plasma của Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc (ASIPP), ăn mừng tại Hợp Phì, tỉnh An Huy, phía đông Trung Quốc - Ảnh: Tân Hoa Xã

Ông nhấn mạnh rằng hồ sơ mới rất có ý nghĩa, đại diện cho một bước quan trọng hướng tới sự phát triển của một lò phản ứng nhiệt hạch.

Gong Xianzu, người đứng đầu bộ phận Vật lý và Hoạt động Thực nghiệm EAST, cho biết họ đã nâng cấp một số hệ thống EAST kể từ vòng thí nghiệm cuối cùng. Ví dụ, hệ thống sưởi ấm, trước đây hoạt động tương đương với gần 70.000 lò vi sóng gia đình, hiện đã tăng gấp đôi công suất trong khi vẫn duy trì sự ổn định và liên tục.

Kể từ khi bắt đầu hoạt động vào năm 2006, EAST đã là một nền tảng thử nghiệm mở cho các nhà khoa học Trung Quốc và quốc tế để tiến hành các thí nghiệm và nghiên cứu liên quan đến nhiệt hạch.

Trung Quốc chính thức tham gia chương trình Lò phản ứng thí nghiệm nhiệt hạch quốc tế (ITER) vào năm 2006 với tư cách là thành viên thứ bảy. Theo thỏa thuận, Trung Quốc chịu trách nhiệm cho khoảng 9% việc xây dựng và vận hành dự án - và ASIPP là đơn vị chính của phái đoàn Trung Quốc.

ITER đang được xây dựng ở miền nam nước Pháp, sẽ là thiết bị thí nghiệm vật lý plasma giam giữ từ tính lớn nhất thế giới và lò phản ứng nhiệt hạch hạt nhân tokamak thử nghiệm lớn nhất, sau khi hoàn thành.

Tokamak siêu dẫn tiên tiến thử nghiệm (EAST), được mệnh danh là "mặt trời nhân tạo" của Trung Quốc, duy trì hoạt động plasma giam giữ cao ở trạng thái ổn định trong 1.066 giây - Ảnh: Tân Hoa Xã

Trong những năm gần đây, EAST đã liên tục đạt được những cột mốc đột phá trong chế độ giam giữ cao, đóng vai trò là chế độ cơ bản cho các lò phản ứng nhiệt hạch thử nghiệm, bao gồm ITER và Lò phản ứng thử nghiệm kỹ thuật nhiệt hạch Trung Quốc (CFETR) trong tương lai, cung cấp tài liệu tham khảo có giá trị cho việc xây dựng các lò phản ứng nhiệt hạch trên toàn thế giới.

"Chúng tôi hy vọng sẽ mở rộng hợp tác quốc tế thông qua EAST và đưa năng lượng nhiệt hạch vào ứng dụng thực tế cho nhân loại", ông Song nói.

Tại Hợp Phì, tỉnh An Huy, phía đông Trung Quốc, nơi có EAST, một thế hệ mới của các cơ sở nghiên cứu nhiệt hạch thử nghiệm đang được xây dựng - nhằm đẩy nhanh hơn nữa việc ứng dụng và phát triển năng lượng nhiệt hạch.

Thành công của EAST không chỉ khẳng định vị thế tiên phong của Trung Quốc trong lĩnh vực năng lượng nhiệt hạch mà còn mở ra hy vọng cho nhân loại về một nguồn năng lượng sạch và bền vững trong tương lai. Với những bước tiến đột phá và sự hợp tác quốc tế ngày càng mở rộng, năng lượng nhiệt hạch đang tiến gần hơn đến khả năng ứng dụng thực tiễn.