M&A sẽ xác lập mức kỷ lục mới trong năm 2018

Giao dịch tòa nhà văn phòng Sun Wah thực hiện bởi Nomura Real Estate Development. Ảnh minh họa

Theo thống kê của Cục Đầu tư nước ngoài, lượng giải ngân FDI tăng 8,4% so với cùng kỳ năm trước, đạt 8,37 tỷ USD trong sáu tháng đầu năm 2018. Trong báo cáo về Chỉ số Minh bạch Bất động sản Toàn cầu của Jones Lang LaSalle (JLL) cũng cho thấy Việt Nam đã và đang thực hiện từng bước cải thiện tính minh bạch hơn nữa. Điều này cho thấy Việt Nam vẫn là một trong những thị trường tiềm năng để đầu tư trong khu vực Đông Nam Á.

Đối với hoạt động M&A trong lĩnh vực bất động sản, bà Khanh Nguyễn, Giám đốc thị trường vốn tại Việt Nam của JLL - cho rằng, trong 6 tháng vừa qua thị trường bất động sản Việt Nam tiếp tục sôi động với hàng loạt các thương vụ mua bán và sáp nhập (M&A) thuộc phân khúc nhà ở, thương mại và công nghiệp. Hình thức liên doanh đang trở nên phổ biến giữa các nhà đầu tư nước ngoài - với lợi thế về khả năng tài chính mạnh và giàu kinh nghiệm sẽ hợp tác cùng với cộng đồng doanh nghiệp địa phương - những nhà đầu tư đang nắm giữ đất đai trên thị trường cũng như có mối quan hệ chặt chẽ với chính quyền sở tại. Các nhà đầu tư đến từ nhiều quốc gia khác nhau như Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore, và sự tăng trưởng của các nhóm nhà đầu tư đến từ Trung Quốc. JLL ghi nhận bên cạnh sự gia tăng của nhà đầu tư nước ngoài, ngày càng có nhiều giao dịch thâu tóm bất động sản đến từ nhà đầu tư trong nước.

Các thống kê được đưa ra cho thấy, năm 2018 khởi đầu với giao dịch tòa nhà văn phòng Sun Wah thực hiện bởi Nomura Real Estate Development. Theo thông cáo báo chí phát đi vào tháng 1 năm nay, Nomura đã công bố chính thức mua lại 24% cổ phần của tòa nhà văn phòng hạng A có vị trí đắc địa ở quận 1, TP. Hồ Chí Minh. Sau dự án “Phú Mỹ Hưng Midtown” tại quận 7, tòa nhà Sun Wah là dự án thứ hai của Nomura tại Việt Nam, và cũng là dự án văn phòng đầu tiên của tập đoàn này. Thương vụ này chứng minh sự quan tâm mạnh mẽ và cam kết lâu dài của Nomura đối với thị trường trong nước.

Phân khúc nhà ở cũng được đánh giá tiếp tục sôi động với năm giao dịch M&A chính trong 6 tháng đầu năm 2018. Tháng 3 vừa qua, CapitaLand công bố công ty con của tập đoàn là CVH Nereus Pte. Ltd. đã mua lại 16,9 triệu cổ phiếu phổ thông, chiếm 99,5% vốn điều lệ của Công ty Cổ phần Hiền Đức Tây Hồ (“HDTH”), khoảng 685 tỷ VNĐ (tương đương 29,8 triệu USD). HDTH sở hữu một khu đất phát triển rộng 0,9 ha ở quận Tây Hồ, Hà Nội; sẽ được phát triển thành dự án phức hợp với chức năng nhà ở, căn hộ kết hợp văn phòng, văn phòng và khối đế bán lẻ.

Theo thông cáo vào tháng 4/2018, Frasers Property đã ký thỏa thuận mua lại cổ phần có điều kiện với Công ty TNHH Trần Thái với 24 triệu cổ phiếu phổ thông, chiếm 75% vốn cổ phần của Công ty Cổ phần Địa ốc Phú An Khang (“PAK” ). Trong thời gian tới, PAK sẽ tiến hành xây dựng dự án khu dân cư và thương mại trên khu đất phát triển tại quận 2, TP. Hồ Chí Minh, do PAK sở hữu. Thương vụ được đề xuất mua lại với giá 408,6 tỷ VNĐ (tương đương 18 triệu USD).

Một thương vụ phát triển nhà ở phức hợp lớn khác trong tháng 6/2018 là việc thoái vốn của Keppel Land tại dự án phát triển của Công ty Cổ phần Quốc Lộc Phát (“QLP”) ở quận 2, TP. Hồ Chí Minh. Cụ thể, Công ty TNHH Keppel gần đây đã công bố trong thông cáo báo chí việc công ty con Keppel Land Limited (“KLL”), thông qua các công ty con thuộc sở hữu của KLL như Công ty TNHH Keppel Land Thủ Thiêm và công ty con sở hữu gián tiếp là công ty TNHH Orbista (lần lượt sở hữu 20% và 25% lãi cổ phần trong QLP) đã ký kết thỏa thuận mua bán để thoái vốn tại QLP với giá 702 tỷ VNĐ (tương đương 30,6 triệu USD). Sau khi giao dịch hoàn tất, KLL sẽ nắm giữ 15% lợi nhuận trong QLP thông qua Orbista. Theo đó khi hoàn thành giao dịch nói trên, Keppel Corporation Limited dự kiến sẽ thoái vốn gián tiếp 15% cổ phần còn lại trong QLP được sở hữu thông qua công ty con Oil Asia, nắm giữ 100% cổ phần lợi nhuận trong Orbista. Thông cáo chi tiết hơn sẽ được công bố bởi Công ty TNHH Keppel Corporation về việc thoái vốn tiếp theo.

Cũng trong tháng 6/2018, Berjaya Land Berhad của Malaysia công bố công ty con của họ, Berjaya Leisure (Cayman) Limited (“BLeisure Cayman”), đã thoái toàn bộ 32,5% số vốn góp vào Berjaya Việt Nam Financial Center Limited (“BVFC ”) cho Công ty Cổ phần Vinhomes (“ Vinhomes ”) và Tổng công ty Du lịch Cần Giờ với khoảng chi phí được cân nhắc là 884,9 tỷ VNĐ (tương đương 38,4 triệu USD). Trước khi thoái vốn BVFC, khoản vốn góp của BLeisure Cayman là 967,3 tỷ VNĐ (tương đương 42 triệu USD) chiếm 100% vốn điều lệ của BVFC. Tuy nhiên, trong tháng Ba năm 2018, Vinhomes đã rót vốn mới 2.008,7 tỷ VNĐ (tương đương 87,3 triệu USD) theo các điều kiện của chính phủ Việt Nam, dẫn đến việc BLeisure Caymans nắm giữ vốn điều lệ của BVFC giảm từ 100% còn 32,5%. Theo thông cáo báo chí mới nhất, BVFC đang phát triển các dự án bao gồm “tòa nhà văn phòng, khách sạn 5 sao, khu dịch vụ và trung tâm mua sắm trên mảnh đất rộng 6,64 ha tại quận 10”. Tính đến thời điểm hiện tại, công ty vẫn chưa chính thức hoạt động.

Bên cạnh đó, thông báo tương tự phát đi từ Berjaya Land Berhad vào ngày 4/6/2018, Vingroup và các chi nhánh của công ty có khả năng sẽ mua lại Công ty TNHH Một thành viên Đại học Quốc tế Berjaya Việt Nam (“BVIUT”) sau khi đã rót 11,904 tỷ VNĐ (tương đương 518 triệu USD) vào BVIUT vào tháng 12/2017. Để tăng tính hiệu quả, tập đoàn đã tăng cổ phần của mình trong công ty lên 99,2%. Cổ phần ban đầu của BLeisure Cayman tại BVIUT đã được giảm từ 100% xuống 0,8% và công ty có ý định thoái vốn số cổ phần còn lại trong thời gian sớm nhất.

Cũng theo bà Khanh Nguyễn, các giao dịch đầu tư trong nửa đầu năm 2018 khá đa dạng với nhiều loại tài sản và loại hình bất động sản. Tháng 5/2018 vừa qua, Sembcorp Industries (Sembcorp) đã công bố công ty con của tập đoàn là Sembcorp Infra Services (SIS), ký kết thỏa thuận đăng kí cổ phần với CRE Asia, cổ phiếu do SIS phát hành. SIS sẽ tăng vốn cổ phần lên 20,5 triệu cố phiếu phổ thông qua phát hành cổ phiếu phổ thông mới, và CRE Asia đã đồng ý đầu tư 6,2 triệu USD vào SIS để đổi lấy 6,2 triệu cổ phiếu phổ thông mới, hoặc 30% vốn mở rộng, Sembcorp Development giữ 70% còn lại.

Ở phân khúc khách sạn khá sôi nổi trong năm qua với việc các quỹ đầu tư nước ngoài mới quan tâm đặc biệt vào lĩnh vực này. JLL dự báo xu hướng này sẽ tiếp tục, cũng như trong các lĩnh vực đang phát triển khác như công nghiệp và lĩnh vực thay thế như giáo dục. Bên cạnh đó, thị trường nhà ở bình dân cũng là một lĩnh vực phát triển quan trọng, hiện đang thu hút các nguồn vốn chuyên biệt dựa trên các nền tảng cở bản như sự gia tăng của tầng lớp trung lưu.

“Chúng tôi kỳ vọng các nhà đầu tư nước ngoài sẽ tiếp tục dành sự quan tâm và cam kết mạnh mẽ vào thị trường bất động sản đang phát triển ở Việt Nam. Cả các nhà đầu tư nước ngoài hiện tại và tiềm năng đang tích cực săn lùng các dự án “sạch” và “rõ ràng” có thể đáp ứng các điều kiện và lợi nhuận cần thiết. Do sự tập trung mạnh mẽ vào Việt Nam từ các nhà đầu tư trong khu vực, chúng tôi kỳ vọng các hoạt động M&A sẽ xác lập mức kỷ lục mới trong năm 2018”, bà Khanh Nguyễn nhận định.