Tin Khu Vực 
QLTT huyện Lục Yên (Yên Bái) kiểm tra hàng hóa tại chợ xã Tân Lĩnh
CôngThương - Khó từ con người đến phương tiện
Nếu như Bộ Công Thương là bộ phụ trách nhiều vấn đề “nhạy cảm” nhất, thì QLTT cũng là 1 trong những lực lượng phải tiếp cận trực tiếp nhiều lĩnh vực có ảnh hưởng lớn đến đời sống dân sinh. Trong đó có hoạt động đấu tranh chống vận chuyển, buôn bán hàng cấm, hàng nhập lậu; sản xuất - kinh doanh hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ; gian lận thương mại…
Tuy nhiên, sau 57 năm hoạt động, đến nay lực lượng này vẫn luôn rơi vào tình trạng thiếu nhân sự trầm trọng. Nếu như ở Trung ương, số lượng nhân sự của Cục QLTT (biên chế được giao là 62 người) – không đủ đảm bảo để có những hướng dẫn nghiệp vụ theo kịp các vấn đề phát sinh trên thị trường…; Thì ở các địa phương, có những đội QLTT chỉ có 3 - 4 biên chế, thậm chí có đội còn phụ trách 2 huyện. Chính vì vậy, có trường hợp phát hiện hành vi vận chuyển, buôn bán hàng nhập lậu xảy ra trên địa bàn, nhưng đội cũng không xử lý kịp vì… thiếu người.
Bảo Lâm – huyện khó khăn, xa xôi nhất của Cao Bằng là một ví dụ. Cả huyện chỉ có 2 cán bộ QLTT là người của Đội QLTT huyện Bảo Lạc xuống bám địa bàn. Hai người phụ trách cả huyện rộng lớn, chỉ đi cũng hết ngày, chưa nói đến kiểm tra, xử lý. Hay các đội QLTT ở các huyện miền núi ở Sơn La, Hà Giang…, rất nhiều đội phải ở nhờ trụ sở của các đơn vị trong huyện; bếp ăn tập thể, phòng ngủ thiếu thốn, tuyềnh toàng…
Trong khi đối tượng buôn lậu ngày càng tinh vi, với nhiều thủ đoạn, phương tiện hiện đại để đối phó, thì QLTT những huyện vùng cao này vẫn sử dụng phương tiện cá nhân. Một số đội như: QLTT huyện Mai Sơn (Sơn La), Lục Yên (Yên Bái) có được chiếc xe u oát hỗ trợ, nhưng đều là xe đã “qua nhiều đời chủ”, thường xuyên phải sửa chữa… Hay nhiều địa phương phía Nam có kênh rạch chằng chịt, hoạt động buôn bán trên sông diễn ra sôi nổi nhưng QLTT lại không có xuồng máy, canô để kiểm tra, kiểm soát…
Kinh phí hoạt động còn eo hẹp
Không chỉ thiếu thốn về phương tiện, chỗ làm việc; đa số các đội QLTT đều không có kho chuyên dụng để bảo quản tang vật, phương tiện chờ xử lý vi phạm; nhất là hàng hóa là thuốc bảo vệ thực vật, hóa chất độc hại, động vật ở dạng tươi sống, sơ chế có nguy cơ cao về dịch bệnh… “Kinh phí hoạt động còn phải khéo co cho đủ, nói gì đến kinh phí để tiêu hủy, chưa kể quy trình để kiểm nghiệm, tiêu hủy khá phức tạp” - ông Trần Nguyễn Đức – Phó Chi Cục trưởng QLTT Đắk Lắk chia sẻ.
Khó khăn lại càng gia tăng khi mà từ 1/7/2013, cơ chế trích lại tiền hỗ trợ cho các lực lượng chức năng chống buôn lậu và gian lận thương mại từ nguồn xử phạt vi phạm hành chính không được tiếp tục áp dụng. Trao đổi về vấn đề này, ông Nguyễn Trọng Nghĩa – Chi cục trưởng Chi cục QLTT Lạng Sơn cho biết, để có thông tin, đôi khi phải bỏ tiền ra mua, nếu kinh phí hạn hẹp, sẽ ảnh hưởng đến việc có được những thông tin đắt giá. “Có những tin tức liên quan đến các vi phạm về thuốc bảo vệ thực vật độc hại, mặc dù giá trị hàng hóa thu được không lớn, nhưng nếu không kịp ngăn chặn, các sản phẩm này sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường sống và sức khỏe người tiêu dùng” - ông Nghĩa nhấn mạnh.
Trong khi các đội QLTT ở các thành phố lớn phải đối mặt với các đối tượng và hành vi gian lận ngày càng tinh vi, xảo quyệt; thì ở các tỉnh miền núi, biên giới, hải đảo… khó khăn của QLTT lại mang những đặc thù rất riêng do nhận thức, hiểu biết của bà con còn hạn chế. “Giải thích cho bà con hiểu đã vất vả. Để bà con thực hiện đúng còn khó hơn. Có những hành vi vi phạm đã rõ ràng, chế tài xử phạt có, nhưng cán bộ QLTT nhiều khi bối rối không lỡ phạt vì mẹt hàng của bà con chẳng đáng giá bao nhiêu, mà bà con lại quá nghèo… đành chỉ dừng lại ở việc nhắc nhở” – câu chuyện của anh Nguyễn Thành Viên – Phó đội trưởng đội QLTT Lục Yên (Yên Bái) cũng chính là chia sẻ của rất nhiều cán bộ QLTT vùng cao.
Rõ ràng, với thị trường ngày càng rộng mở, hàng hóa đa dạng, phong phú… trách nhiệm của lực lượng QLTT cũng nặng nề hơn. Chính vì vậy, việc bổ sung biên chế, chỉ đạo xây dựng cơ chế hỗ trợ kinh phí cho lực lượng QLTT, xem xét phê duyệt Đề án thành lập Tổng cục QLTT, có chế độ phụ cấp thâm niên đối với lực lượng này… đang được Cục QLTT tích cực đề xuất với Chính phủ. Hy vọng những đề xuất này sẽ sớm được thông qua, góp phần hỗ trợ lực lượng QLTT đủ mạnh để thực hiện tốt hơn nữa vai trò, chức năng của mình.
Sáu tháng đầu năm 2014, lực lượng QLTT cả nước đã kiểm tra 90.826 vụ, xử lý 48.691 vụ vi phạm, với tổng số thu nộp ngân sách là 202,76 tỷ đồng, trị giá hàng tịch thu chưa bán là 67,24 tỷ đồng. |